گروه اقتصاد: صادرکنندگان و تجار ایرانی به دلیل تحریم و مشکلات ارزی در داخل کشور و روش پیمان سپاری ارزی دچار مشکل شدهاند. صادرکنندگان مزیت صادراتی خود را از دست داده و دیگر در کشورها همسایه همچون عراق و امارات هم صادرات کمی دارند. حسین سلاح ورزی، عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی که رئیس پیشین این اتاق هم بوده است دراینباره گفت: «آمار ۱۰ ماهه امسال درآمدهای حاصل از صادرات غیرنفتی نسبت به مدت مشابه سال قبل، کاهش داشته است. در این مدت ارزش صادرات غیرنفتی با ۱۱.۴ درصد کاهش باعث شده تا تراز تجاری به منفی ۱۴ میلیارد دلار برسد. در ادامه گزیده نظرات وی را به نقل از اقتصاد آنلاین میخوانید.
تحریم
روندی که بر صادرات غیرنفتی کشور حاکم است؛ کسری تراز تجاری کشور را تا پایان سال به ۱۷ میلیارد دلار خواهد رساند. این موضوع کمسابقهای در تاریخ فعالیتهای تجاری کشور است.
مجموعهای از عوامل مشخص و واضح، علت این موضوع را نشان میدهند. اصلیترین علت تراز تجاری منفی، پررنگ شدن اثر تحریمهاست؛ به این معنا که تحریمها به یک محدودیت انزوا گونه برای اقتصاد ایران و فعالیتهای اقتصادی کشور تبدیلشده است. تحریمها اصلیترین مانع فعالیت تجاری صادرکنندگان ایرانی به شمار میرود؛ ضمن اینکه به موازات آن در حوزه داخلی، سیاستهایی که سبب سرکوب ارزی شده، در فعالیتهای صادراتی کشور بیتأثیر نبوده و اکنون به نقطهای رسیدهایم که حتی در کشورهایی که مزیت صادراتی داشتیم، قدرت رقابت خود را از دست دادهایم.
کاهش صادرات
فشاری که تعهد ارزی برای صادرکنندگان ایجاد کرده، موضوع دیگری است که سبب بروز این مشکلات در صادرات شده است؛ ضمن اینکه بسیاری به دلیل پیمان سپاری ارزی، صادرات را کنار گذاشته و سعی کرده فعالیت تجاری را کاهش دهند. البته نباید نقش تنشهای سیاسی منطقه را نیز در کاهش تراز تجاری نادیده گرفت. برای مثال رویگردانی عراق از ایران در حوزه تجارت کالایی جدی است. اکنون هم به دلیل تنشهای سیاسی، عراق سعی کرده برنامههایی برای احیای اعتبار دینار دنبال کند. این موارد در کنار سختگیری تحریمهای آمریکا نسبت به بانکهای عراقی و تحولاتی که منجر به تعطیلی بانک ملی در عراق شد، میتواند تأثیر داشته باشد.
عدم استفاده ایرانیان از دستگاه بانکی جهانی
ارز در عراق چند نرخی شده و ارزش برابری دلار و دینار در صرافیها به ۱۵ تا ۲۰ درصد رسیده است؛ این در حالی است که به واسطه تحریم، ایرانیها نمیتواند از دستگاه بانکی استفاده کرده و باید به بازار آزاد مراجعه کنند که باید ۱۵ تا ۲۰ درصد ارز را گرانتر بخرد و این مسئله روی قدرت صادرات ایران تأثیر گذاشته است؛ البته پیمان سپاری ارزی هم باعث شده تا بانک مرکزی ایران ارز را ۲۰ درصد ارزانتر از ارز بازار میخرد. در افغانستان و امارات هم در ماههای اخیر مشکلات مشابهای اتفاق افتاده است. کاهش جدی صادرات غیرنفتی باعث شه تا روی ۳۰ درصد درامدهای ناشی از ترانزیت کالا در کشور مانور بدهند. این در حالی است که افزایش ۳۰ درصدی در بهترین حالت افزایش درآمد ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلیون دلار برای کشور داشته که در مقایسه با کاهش ۱۱ درصدی (۵ میلیارد دلار) تجارت عدد قابلتوجهای نیست.