فعالان بازار سرمایه و صادرکنندگان، سوء مدیریت را یکی از عوامل نوسان بازار می‌دانند. عبدالناصر همتی، رئیس پیشین بانک مرکزی در صفحه شخصی خود در شبکه« ایکس» از سیاست دولت در قبال پول‌های بلوکه‌شده انتقاد کرد و نوشت: «منتظر زمان مناسب برای آزمودن هستیم که آیا می‌توانیم از ۶ میلیارد دلار آزادشده در قطر استفاده کنیم! مگر ۶ ماه پیش بعد از ۲ سال تعلل، آن را باعجله و در بدترین نرخ تبدیل و باافتخار آزاد نکردید؟ شما چرا به آمریکا اعتماد کرده و با انتقال ذخایر، یک میلیارد دلار را از دست دادید؟» همچنین سجاد بوربور، کارشناس ارز و مشاور هلدینگ‌های سرمایه‌گذاری در‌باره خروج سرمایه از کشور و افزایش نقدینگی هشدار داد و گفت: «وقتی در طول سه ماه ۹ میلیارد دلار خروج سرمایه داشته‌ایم، یعنی کلی خانه، ماشین و مال فروخته‌شده و به ارز تبدیل شده تا از کشور خارج شود. سال قبل ۱۰ میلیارد دلار خروج سرمایه از کشور داشته‌ایم، این اعداد معنی‌دار است». در ادامه گزیده ای از نظرات این کارشناس ارزی را به نقل از آفتاب نیوز می‌خوانید.
روند افزایشی دلار
سال ۱۴۰۱ این انتظار به وجود آمد که قرار است توافقی با غرب صورت گیرد و همین باعث شد نرخ دلار کاهش یابد، ارزش دلار ۳۴_۳۵ هزار تومان بود و پیش‌بینی می‌شد نرخ آن تا ۴۰ هزار تومان افزایش یابد. دلار امسال با نرخ ۵۰ هزار تومان به بازار آمد، یعنی قسمتی از رشد دلار سال ۱۴۰۲ در سال قبل از آن ۱۴۰۱ اتفاق افتاده بود. در حال حاضر نیز در ترازنامه بانک مرکزی پایه پولی ۲۰ درصد کاهش پیداکرده است، این کاهش از محل دارایی‌های خارجی بانک مرکزی ایجادشده است، یعنی ۲۰۰ همت معادل ۲۰۰ هزار میلیارد تومان ارز در بازار ریخته شده و به جای آن ریال جمع شده است. ترازنامه بانک مرکزی این رقم را نشان می‌دهد. این اتفاق مربوط به قبل از جنگ غزه است که علی‌رغم ارز پاشی قیمت دلار از ۴۸۰۰۰ تومان پایین‌تر نیامد.
کیک نقدینگی
۲۵ درصد از کیک نقدینگی تبدیل به پول شده درحالی‌که این رقم برای سال ۹۶ تنها ۱۲.۵ درصد بود. بر اساس داده‌های بانک مرکزی در ۳ ماه اول سال جاری ۹ میلیارد دلار خروج سرمایه از کشور صورت گرفته است. در حال حاضر تراز تجاری کشور منفی ۱۰ میلیارد دلار است. سال گذشته تراز تجاری منفی ۸ میلیارد دلار بود. این به این دلیل است که نرخ دلار مقداری ثبات داشته است. احتمالاً تا پایان سال دلار تا کانال ۵۸ تا ۶۰ هزار تومان رشد می‌کند زیرا رشد نقدینگی در کشور وجود دارد. البته بانک مرکزی مدعی است که رشد نقدینگی را کنترل کرده، اما شتاب رشد نقدینگی کاهش‌یافته است و رشد نقدینگی همچنان ادامه دارد. رشد نقدینگی در سال آینده بر تورم اثر خواهد گذاشت. البته برخی بر تأثیر جنگ در منطقه بر روی رشد قیمت دلار تأکید دارند. انتظارات تورمی در ایران کاهش‌یافته است. ما شاهد درگیری در یمن، غزه، عراق، سوریه و پاکستان بودیم، این‌ها بر نرخ دلار تأثیرگذار بود. در کل سال قبل نزدیک ۱۰ میلیارد دلار خروج سرمایه داشته‌ایم، این اعداد معنی‌دار است.
چهار متغیر افزایش نرخ ارز
۴ متغیر سیاسی، اقتصادی، نظامی و اجتماعی بر روی نرخ ارز در سال آتی تأثیرگذار است. تصمیمات خلق‌الساعه سیاست‌گذار دولتی، پیش‌بینی را برای فعالان اقتصادی دشوار کرده است. از طرفی جو بایدن در آمریکا به مشکل خورده و ظاهراً ترامپ شانس در انتخابات دارد، بر سرکار آمدن دوباره جمهوری‌خواهان مساوی است با افزایش فشار اقتصادی بر ایران، آمدن ترامپ مساوی است با بالا رفتن انتظارات تورمی و بالا رفتن نرخ ارز.