خیز واردات خودرو
عباس علی‌آبادی، وزیر صنعت، معدن و تجارت گفت: باید دغدغه مردم از لحاظ خودرو را برطرف کنیم، به طوری که تولید به حداکثر برسد و از شرکت‌های بزرگ برای تولیدات دعوت به عمل آید. از طرفی واردات خودرو به منظور رفع ناترازی‌ها در کیفیت، کمیت و نوع انجام می‌شود. وزیر صمت گفت: باید اقدامی انجام شود که هر ایرانی بتواند یک خودرو وارد کند اما نباید این اتفاق منجر به بالا رفتن قیمت ارز شود و افرادی که توانایی خرید خودرو ندارند تاوان آن را پس دهند، بنابراین باید مدیریت و مراقبت صورت گیرد. وی ادامه داد: می‌توان گفت تعرفه را برای خودروی برقی تقریباً به صفر رساندیم که می‌توان گفت از امتیازات بالایی برخوردار است، می‌توان این نوید را به مردم داد که وضعیت بازار خودرو مطلوب خواهد شد. همچنین وزیر صنعت گفت: «قیمت خودروهای وارداتی برای متوسط مردم قابل‌قبول است»؛ او اعتقاد دارد که سقف ۲۰ هزار دلاری برای واردات خودرو که حدوداً یک میلیارد تومان است با دخل‌وخرج یک خانوار معمولی هم‌خوان است. این در حالی است که خودروهای ۲۰ هزار دلاری با قیمت دو تا سه برابر اکنون به دست مصرف‌کننده می‌رسد. جلال رشیدی کوچی، نماینده مجلس هم دراین‌باره گفته بود: «دولت بگوید چگونه خودروی ۷۰۰ میلیونی ۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان شده است! این‌که ما بگوییم می‌خواهیم خودرو اقتصادی بیاوریم و بعد یک خودرو با قیمت بالای ۱.۵ تا ۲ میلیارد داشته باشد، درست نیست.»
خودروی قشر متوسط
بابک صدرایی، کارشناس صنعت خودرو در گفت‌وگو باخبر آنلاین می‌گوید: نکته‌ای که وزیر صنعت عنوان نکردند، این است که خودرو ۲۰ هزار دلاری با چه قیمتی به دست مصرف‌کننده ایرانی می‌رسد. گران‌ترین خودرویی که می‌تواند وارد شود، ۲۰ هزار دلار است که همان خودرو در سامانه یکپارچه ۲.۵ میلیارد تومان به بالا است. یعنی این خودرو حدود ۵۵ تا ۶۰ هزار دلار قیمت دارد. پرسش از وزیر صنعت این است که آیا خودرو ۶۰ هزار دلاری برای قشر متوسط ایران مناسب است؟ در کشورهایی با بالاترین درآمد سرانه، به خودرو ۶۰ هزار دلاری نمی‌گویند خودرو قشر متوسط، می‌گویند خودرو قشر مرفه. در این کشورها خودرو ۳۰ تا ۴۰ هزار دلاری، خودرو قشر متوسط جامعه می‌شود. مگر تعرفه و عوارض صفر است که خودرو با قیمت ۲۰ هزار دلار به دست مصرف‌کننده برسد؟
این کارشناس صنعت خودرو در ادامه می‌گوید: درواقع می‌توان گفت خودرویی که در بازار جهانی، خودروی اقتصادی است، در بازار ایران‌خودرو نسبتاً لوکس می‌شود. خودرویی که در بازار جهانی خودرو متوسط است، در بازار ایران‌خودرو لوکس می‌شود. خودرویی هم که در بازار جهانی لوکس است، در بازار ایران‌خودرو فوق لوکس حساب می‌شود. یک خودروی چینی متوسط در سامانه خودرو ۱.۵ میلیارد تومان قیمت دارد. اما همین خودرو در بازار با قیمت بالاتری به دست مصرف‌کننده خواهد رسید.
تعرفه بالا
این کارشناس صنعت خودرو می‌گوید: دولت یک‌بار در بدو امر عنوان کرد که می‌خواهیم خودرو بیاوریم که این خودرو با خودروهای داخلی رقابت کند و با تعرفه پایین به دست مصرف‌کننده برسد. یعنی باعث ایجاد تحرک در خودروسازان داخلی برای بهبود کیفیت شود. اما عملاً خودروی اندک وارد بازار شد و در عمل با تعرفه بالایی که در نظر گرفتند، خودرویی رقیب خودروی داخلی نمی‌شود. خودروهای وارداتی رقیب قیمت‌گذاری‌های ایران‌خودرو و سایپا نمی‌شوند. ارزان خودرو در سامانه حدود یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان است. اما قیمت خودروهای داخلی حدود ۵۰۰ میلیون تومان تا بیش از یک میلیارد تومان است. یعنی ارزان‌ترین خودروی وارداتی از گران‌ترین خودروی تولیدی ایران‌خودرو و سایپا، دو تا سه برابر قیمتش بیشتر است. این‌گونه رقابت ایجاد نمی‌شود. در حال حاضر تقاضا برای خودروهای زیر یک میلیارد تومان بیشتر است. پس عملاً خلأ این بخش پر نشده و خلأ بازار بالادستی پرشده است. خودروهای وارداتی برای قشر متوسط به بالا و مرفه در نظر گرفته‌شده است. خودروهایی که می‌آورند، در آن‌طرف دنیا یک خودروی ۲۰ هزار دلاری برای قشر متوسط و معمولی است، اما این خودرو در ایران قیمت ۳ برابر پیدا می‌کند.
تحریم
صدرایی تصریح کرد: مسئله دیگری که در مورد واردات خودرو به ایران وجود دارد تحریم است، با وجود تحریم‌ها ایران نمی‌تواند به صورت انبوه از نمایندگی شرکت‌های خارجی خودرو بخرد و باید از طریق کشورهای واسط اقدام به خرید کند. 70 درصد از خودروهای وارداتی هم از مبدأ چین می‌آیند. تاکنون شمار خودروهای وارداتی از 6000 دستگاه بیشتر نشده زیرا علاوه بر موارد یادشده، شرکت‌ها در واردات خودرو با محدودیت ارزی هم رو‌به‌رو هستند.
واردات خودرو یک جریان خبری است
وی افزود: دولت از یک‌سو از واردات خودرو خبر می‌دهد و از سوی دیگر جریان واردات را پیش نمی‌برد. واردات خودرو از سوی دولت بیشتر یک جریان خبری است تا واقعیت عملی؛ دولت با در دست گرفتن کنترل قیمت در بازار خودرو می‌خواهد جو روانی بازار را باخبرسازی کنترل کند؛ همان‌گونه که در خبرسازی درباره واردات خودروهای دست دوم رفتار کرد. خبر واردات خودروهای دست دوم ماه‌ها پیش منتشر شد اما تاکنون حتی یک خودرو از این نوع هم به کشور وارد نشده است.