آیا می توان با استناد به قانون فضای مجازی و آزادی های فردی، زمان برداشته شدن فیلترینگ را پیش بینی کرده است یا این محدودیت همچنان ادامه خواهد داشت؟
فیلترینگ شبکه های اجتماعی خارجی براساس تصمیم کمیته فیلترینگ اعمال شد. در این رابطه شورای عالی امنیت ملی هم نظر خود را داشت و شاید امروز عاملی که آن زمان منجر به تصمیم فیلترینگ شده بود دیگر مطرح نباشد ولی طبق قانون تصمیم کمیته فیلترینگ فقط در داخل همان مجموعه قابل لغو می شود.
اگر در کمیته تعیین محتوای مجرمانه به این نتیجه برسند که امروز می شود نسبت به رفع فیلتر اقدام کردف امکان برداشته شدن فیلترینگ میسر می شود. در غیر این صورت هیچ نهاد و سازمانی نمی تواند فیلترینگ را لغو کند.
آن طور که از شرایط استنباط می شود، بین تصمیم گیران اراده ای برای بازگرداندن وضعیت فضای مجازی، به قبل از زمان فیلترینگ وجود ندارد.
محدودیتی اعمال شده و تا امروز تداوم داشته و مردم با وجود تمام صدمات اقتصادی که متحمل شدند و با وجود سخت و پر هزینه بودن ارتباطاتشان با آن کنار آمدند. از این رو نشانه ای از لغو فیلترینگ وجود ندارد.
در یک سال گذشته فیلتر از روی برخی خطوط برداشته شده و اقشاری از جامعه به دلیل ماهیت شغلی خود به اینترنت آزاد دسترسی پیدا کرده اند. آیا می توان این وضعیت را نوعی بی عدالتی در حوزه دسترسی به اطلاعات دانست و به صورت حقوقی روی آن بحث کرد یا خیر؟
تحمیل فیلترینگ به طور مشخصی حاوی تبعیض و بی عدالتی است، ولی از نظر قانونی نمی توان ضایع شدن این حق را ثابت کرد چون این محدودیت قانونا برای همه وجود دارد ولی اقشاری با صرف هزینه یا با رانت از دایره محدودیت بیرون آمده اند.
بسیاری از اقشار جامعه از استفاده از اینترنت آزاد محروم هستند. البته سال ها است که به دلیل تحریم ها امکان دسترسی به بسیاری از سایت ها برای ایرانیان وجود ندارد. در حقیقت محدودیت استفاده از اینترنت هم از طرف حاکمیت و هم از خارج اعمال می شود.
روحیه جامعه با محدودیت سازگار نیست و محدودیت را دور می زند و دسترسی اش را ولو با کیفیت نامطلوب، ایجاد می کند و اطلاعات و محتوای مورد نیاز اش را کسب می کند.
آیا می توان گفت کاسبان فیلترینگ به ادامه داشتن این محدودیت ها دامن می زنند؟
فیلترینگ از روز های آغازین نشان داد که اگر چه برای جامعه ایجاد محدودیت کرد ولی برای عده ای نان و آب داشت. در یک سال گذشته اقتصادی پشت ماجرای فیلترینگ قرار گرفت و بخش هایی از فروش فیلتر شکن سود کلانی بردند. اگر چه در ظاهر فروشندگان فیلتر شکن قشر جوان و فنی هستند ولی پشت ماجرا مافیایی وجود دارد.
وقتی اکثریت جامعه از گوشی هوشمند استفاده می کنند، می توان گفت همه مردم به داشتن اینترنت آزاد رغبت دارند.
از سویی تمام سایت های پر طرفدار و شبکه های اجتماعی خارجی که ایرانیان در آن ها حضور فعال دارند فیلتر شده، پس می توان نتیجه گرفت امروز میلیون ها ایرانی از فیلتر شکن ها استفاده می کنند. این جمعیت یکی دو نفر نیست که بشود خواسته آن ها را به راحتی نادیده گرفت، میلیون ها ایرانی فیلتر شکن می خرند، پس اقتصادی غیر شفاف و زیر زمینی پشت این ماجرا قرار دارد.
به نظر شما اگر فیلترینگ برداشته شود جامعه چه تغییری را تجربه خواهد کرد؟ آیا می توان دلیل اجتماعی قانع کننده ای برای ادامه این محدودیت ارائه کرد؟
به نظر من برداشته شدن فیلترینگ تاثیر منفی بر جامعه نخواهد داشت. حتی بر عکس در حوزه اقتصاد رونقی ایجاد می شود و کسب و کار های مجازی و خانگی رشد چشمگیری خواهند داشت. در حوزه حقوقی نیز بخشی از مشکلات ما حل می شود و بسیاری از جرایم راحتتر کشف می شوند. امروز یکی از مشکلات پلیس در مرحله کشف جرایم، مساله فیلترینگ است. اشخاص به دلیل فیلترینگ با وی پی ان به شبکه وصل می شوند و عملیات مجرمانه انجام می دهند و عملا امکان شناسایی آن ها سخت می شود. پلیس در بسیاری از تجسس های خود به یک آدرس وی پی ان می رسد. این مساله در حوزه جرایم رسانه ای مشکل کمی نیست.