ستاره صبح آنلاین - پیام فیض: طالبان مدعی شده که اختلافات بر سر حقابه هیرمند با ایران را حل‌وفصل کرده است. از سوی دیگر هیئتی هفت‌نفره از نمایندگان مجلس به افغانستان رفتند و با مسئولان طالبان دیدار و گفت‌وگو کردند. سیدمحمود نبویان نماینده جبهه پایداری در مجلس در ارتباط با این رایزنی‌ها گفت: «اخیراً جمعی از مسئولان ما برای بازدید به آن منطقه رفتند و ملاحظه کردند که آب زیادی در آنجا وجود ندارد که به مرزهای ایران برسد. سد کجکی افغانستان ۷۰۰ کیلومتر با مرز ما فاصله دارد و چون در این فاصله خشک‌سالی وجود دارد، آبی باقی نمی‌ماند که به مرزهای ایران برسد. باوجوداین، مسئولان افغانستان گفتند که از طرف رهبر طالبان به ما دستور داده‌شده این موضوع را بررسی کنیم و تا جایی که می‌شود باید نظر ایران درباره حقابه هیرمند تأمین شود. گفتنی است مطابق قرارداد هرسال باید 820 میلیون مترمکعب آب هیرمند به سیستان و بلوچستان بیاید که در دو سال گذشته نیامده است.» در ارتباط با این موضوع ستاره صبح آنلاین گفت‌وگویی با حسن هانی زاده، کارشناس مسائل سیاسی انجام داده که در ادامه می‌خوانید:
-ارزیابی شما از تنش بین ایران و افغانستان بر سر حقابه هیرمند چیست؟
بر اساس توافقنامه موجود که در سال ١٩٧۴ - (1351) بین افغانستان و ایران به امضا رسید قرار بود که سرریز آب هیرمند به سمت ایران در هر ثانیه ٨۵٠مترمکعب باشد. این توافقنامه به‌صورت رسمی و قانونی پایدار محسوب می‌شود؛ بنابراین هر دو طرف باید به آن پایبند باشند اخیراً بین آمریکا و طالبان توافق شده از حقابه آب هیرمند علیه ایران استفاده کنند.
در سال‌های گذشته مذاکرات بین طالبان و آمریکا در قطر انجام شد که آمریکایی‌ها پیش‌شرط‌هایی را برای بازگشت طالبان به قدرت گذاشتند و این گروه را وادار کردند تا علیه ایران از حقابه هیرمند استفاده کنند. به نظر می‌رسد طالبان به دلیل اینکه در تله آمریکا افتاده دچار خطای محاسباتی شده است. اگر این شرایط ادامه پیدا کند و بخواهد از حقابه هیرمند علیه ایران استفاده کند و استان سیستان و بلوچستان را تحت‌فشار قرار دهد طبیعی است که ایران از سازوکارهای دیگری که در اختیار دارد در زمان و مکان مناسب آن استفاده خواهد کرد.
پس‌ازاینکه یک هیئت ایرانی به افغانستان رفتند و از سرچشمه رود هیرمند بازدید کردند توافقاتی بین دو طرف صورت گرفته که باید دید آیا طالبان به این توافقات ضمنی عمل خواهد کرد یا همچنان بخواهد حقابه ایران را از رود هیرمند کاهش دهد که در آن صورت به نفع هیچ‌یک از طرف‌ها نخواهد بود.
-اخیراً یک گروه هفت‌نفره از نمایندگان مجلس با مسئولان طالبان دیدار کردند. نبویان در ارتباط با این دیدار گفته که آبی در افغانستان وجود ندارد و آب سد کجکی به ایران نمی‌رسد، اگر افغانستان آبی برای ایران نداشته باشد آیا می‌تواند حقوق ایران را ادا کند؟
افغانستان در دولت اشرف غنی تعدادی کانال انحرافی از رود خانه هیرمند به سمت شهرهای افغانستان کشید، که باعث جلوگیری از حق آبه ایران شد. احداث کانال در مسیر رود هیرمند توسط دولت‌های سابق افغانستان و طالبان علت اصلی کاهش میزان آب برای ایران است. طالبان باید جلوی انحراف کانال‌ها و همچنین کانال‌هایی که از رود هیرمند احداث شده را قطع کند تا حقابه ایران بر اساس توافقات قانونی در اختیار ایران قرار گیرد.
-به نظر شما چرا طالبان اخطار شدید رئیس جمهور در جریان سفر به زاهدان را جدی نگرفت؟
تصور طالبان این است که از سوی آمریکا حمایت می‌شود و این یک اشتباه محاسباتی است. طالبان قوی تر از دولت اشرف غنی و حامد کرزای نیست. نباید به‌عنوان ابزار فشار در اختیار آمریکا قرار گیرد. اختیار رئیس جمهور ایران جدی است. امید می‌رود که این اخطار عملیاتی نشود ولی اگر طالبان بخواهد در زمین آمریکا بازی کند و علیه ایران فشار وارد کند ایران هم واکنش به این موضوع نشان خواهد داد.