ستاره صبح آنلاین- هفته گذشته اجلاس جده، با هدف حل و فصل بحران اوکراین برگزار شد. هرچند عربستان سعودی میزبانی این نشست را عهده دار بود، اما اوکراین و کشور های اروپایی و از فاصله دور آمریکا، متولی و نظاره گر این اجلاس بودند. حتی می توان گفت چین نیز تا حدودی از برگزاری این نشست پشتیبانی کرده است. مقامات ۴۰ کشور برای شرکت در این اجلاس به جده آمدند و مورد استقبال زلنسکی قرار گرفتند. از این رو نمی توان گفت ابتکار این عمل تنها با عربستان بود. اما منافع عربستان ایجاب می کند تا از ثروت و امکانات این کشور برای گسترش روابط با جهان بین الملل استفاده کند. بحران اوکراین مساله ای است که بسیاری از کشور های جهان را به طور مستقیم و غیر مستقیم با پیامد های جنگ درگیر کرده است. عربستان با تشخیصی درست و به موقع متولی برگزاری نشستی شده که در این برهه زمانی جهان به آن نیاز داشت. قدرت های درگیر و کشورهای اصلی شرکت کننده در این اجلاس نیز تشخیص داده اند عربستان به عنوان کشوری بی طرف که در عین حال با هر دو کشور درگیر جنگ رابطه دارد گزینه مناسبی برای محل اجلاس است. برگزاری چنین گردهمایی در اوکراین امکان پذیر نیست. اگر یک کشور اروپایی چنین اجلاسی را برگزار می کردند با توجه به اینکه طرفدار اوکراین محسوب می شوند به جانبداری از کی اف متهم می شد. چین نیز به دلیل نزدیکی به روسیه نمی توانست گزینه خوبی برای چنین نشستی باشد.
از این رو انتخاب عربستان به عنوان کشوری با ظرفیت های مناسب و ظاهری بی طرف، انتخابی هوشمندانه بود.
حاکمان فعلی عربستان جاه طلبی های ویژه ای دارند و هیچ فرصتی را برای گسترش روابط با بین الملل و ارتقا جایگاه عربستان از دست نمی دهند. این اراده و انگیزه در عربستان ایجاد شده است که از فرصت ها استفاده کند. سعودی ها آتوریته لازم برای دعوت و میزبانی از سران 40 کشور دنیا را دارند. در این اجلاس از روس ها دعوت نشد، زیرا جهان به طور غیر رسمی روسیه را متجاوز می شناسد و این نشست با هدف ارائه طرح صلح برگزار شد و جمع بندی اجلاس ارائه راه حلی برای عبور از بحران، به طرف متجاوز است. و روسیه مختار است تا این پیشنهاد و طرح صلح را بپذیرد یا رد کند. نکته جالب این است که قبل و بعد از این اجلاس و در طول دو روز برگزاری نشست روسیه این گردهمایی را رد نکرد و حرف یا خبری مبنی بر تحریم اجلاس یا رد جمع بندی آن از سوی روس ها منتشر نشد.
حتی روسیه اعلام کرد که منتظر می ماند تا ببیند آن ها چه می کنند! همین نشان می دهد انتخاب عربستان سعودی به عنوان میزبان اجلاس، گزینه ای مناسب بود. اما طرح صلحی که پشت آن فشاری نباشد به نتیجه نمی رسد. به عقیده نگارنده اوکراین و کشور های غربی حامی اش، پس از اینکه موفقیت هایی در جبهه جنگ داشتند و با بالا رفتن فشار بر روسیه، احساس کرده اند که در این زمان زمینه رسیدن به صلح فراهم است. آینده و روند جنگ درست یا غلط بودن دریافت آنها را ثابت خواهد کرد ولی برداشت آن ها این بود و وارد فضای طرح صلح شده اند. اما همانطور که نگارنده پیش تر به آن اشاره کرد هیچ صلحی بدون فشار محقق نمی شود. تا اینجا دو طرح صلح مطرح شده است و هم چین و هم رییس جمهور اوکراین طرح صلح ارائه داده اند. اوکراینی ها به دنبال این هستند که روسیه را به مرزهای قبل از تجاوز برگردانند ولی چینی ها آتش بس را مد نظر قرار داده اند و تغییری در وضعیت جبهه ای ایجاد نکرده اند و تنها متوقف شدن جنگ را می خواهند. کنار گذاشتن ایران از این اجلاس را می توان به دو علت دانست. دعوت نشدن ایران به این اجلاس می تواند هم به دلیل ماجرای پهباد ها باشد و هم می توان عدم رسمیت گرفتن روابط ایران و عربستان را عامل خط خوردن نام ایران از لیست شرکت کنندگان دانست. متاسفانه ایران شریک روسیه معرفی می شود و این دلیلی محکمتر برای شرکت ندادن ایران در چنین اجلاسی است. عربستان هنوز روابط خود با ایران را به طور کامل عادی سازی نکرده و از این رو ترجیح داده ایران را که در این جنگ متهم است به اجلاس دعوت نکند. در چنین شرایطی دعوت از ایران به معنی شرکت کردن کشوری بی طرف در پروسه صلح بود ولی از دید غرب و دیگران ایران در جنگ روسیه علیه اوکراین بی طرف نبود.