زمزمه‌هایی از گفت‌‌وگوی بین ایران و آمریکا به گوش می رسد. اگر چه طرفین تکذیب می‌کنند، اما شواهد نشان می‌دهد بایدن قصد دارد با دولت ایران به تفاهمی برسد.
مطرح شدن موضوعاتی نطیر آزادی شهروندان آمریکایی زندانی در ایران و آزاد شدن بخشی از دارایی های بلوکه شده ایران با مجوز آمریکا مسائلی نیستند که بدون پیش‌زمینه در رسانه ها منتشر شود و حول آن بحث و گفت و گو شکل بگیرد.
اخباری که اخیرا از میزان فروش نفت ایران منتشر شد این مساله را به ذهن می رساند که گویا آمریکا از تخلفات تحریم نفتی و کشورهای خریدار نفت ایران چشم پوشی کرده و از تنگ کردن عرصه برای ایران خودداری می کند. همین مساله از وجود گفت و گوهای پشت پرده حکایت دارد.
بایدن می‌داند که یکی از اصلی‌ترین شرط‌های ایران برای هر گونه تفاهمی تغییر فضا در حوزه برخورد و اتهام زنی حول محور برنامه های هسته ای است. از این رو بایدن علاوه بر آزاد سازی بخشی از دارایی‌‌های بلوکه شده ایران باید به تمام تحقیقات آژانس بین المللی انرژی اتمی در مورد تخلفات و اتهامات چراغ سبز نشان بدهد.
اشتباه استراتژیک ترامپ در خروج از برجام، آمریکا در شرایط سختی قرار گرفت. پیش بینی های کاخ سفید از برخورد دولت ایران با دور جدید مذاکرات و نتیجه گفت‌وگوها درست از آب درنیامد. همچنین ایران نشان داد تیر و ترکش تحریم‌های حداکثری آمریکا آنگونه که باید به هدف نخورده است.
از این رو بایدن دیگر نمی تواند اجازه دهد توهم معامله ای بهتر بر روند تفاهم با ایران سایه بیندازد به خصوص که انتخابات ریاست جمهوری 2024 آمریکا در پیش است و رییس جمهور مستقر در کاخ سفید باید در برابر رقبای جمهوری خوداه خود دستاوردی در حوزه ایران داشته باشد.
امکان تفاهم با امریکا وقتی پررنگ می‌شود که متوجه می شویم دولت سیزدهم علاقمند است در مسیری مستقل از دولت‌های پیشین به توافق با آمریکا دست پیدا کند. دولت ابراهیم رییسی از طیفی برآمده که برجام را قبول نداشتند. این گروه مایل به احیای توافقی نبودند که خود یا دوستانشان اوراق اش را در مجلس به آتش کشیده اند.
از این رو این اراده در دولت وجود داشت که در حوزه مذاکره با آمریکا و گفت و گو با غرب کاری مستقل را شروع کرده و تلاش می‌کند به نتیجه برسانند. تفاهم احتمالی ایران و آمریکا کاری از این جنس است.
تفاهم نتیجه غیر مکتوب مذاکره است که اگر چه مثل توافق مکتوب برد تبلیغاتی نخواهد داشت، ولی می تواند در عرصه عمل محکم‌تر از توافق ظاهر شود. در این تفاهم سیاسی طرفین به صورت شفاهی پیمان‌هایی خواهند داشت و ناظران بی طرف تفاهم مثل کشور های واسطه ضامن عدم عدول طرفیت از قرار و مدار خود خواهند بود.
تفاهم از منظر تنش‌زدایی و پیشگیری از بحران هم سنگ توافق است، ضمن اینکه تفاهم با ایران برای آمریکا نیازی به تایید کنگره نخواهد داشت. بایدن می تواند در آستانه انتخابات ریاست جمهوری از این طریق امتیاز کسب کند و در برابر افکار عمومی رقیب خود پاسخگو باشد.
برخلاف آمریکا ارزش این تفاهم در ایران بیشتر از منظر اقتصادی اهمیت پیدا می کند. زیرا هر گشایش اقتصادی در داخل به تحریم گره خورده است. این حقیقتی است که دولت نیز پس از دو سال به آن پی برده است.