ستاره صبح آنلاین، فائزه صدر: اقتصاد ایران رکورددار تورم دورقمی است. این اقتصاد به استثنای برخی سال ها به مدت پنج دهه تورم دورقمی را تجربه کرده است. هفته های گذشته شاهد رفتار های متفاوتی از بازار ها بودیم. نرخ دلار در یک سال گذشته رو به صعود بود، نزول کرد و بازارهای موازی به تبع آن کاهش قیمت را تجربه کردند. اما از نیمه اردیبهشت معادلات بازار سرمایه به هم خورد و این بازار اغلب روزها در مسیر نزولی بود و خطر سقوطی سنگین را یادآور می شد. کاهش قیمت در بازار ارز، طلا، سکه و خودرو و رکود سنگین در بازار سرمایه، این سوال را به وجود آورده که وضعیت کاهشی در بازار ها تا چه زمانی ادامه دارد؟ آیا در ادامه می توان شاهد کاهش تورم بود؟ و آیا بازار سرمایه باز هم برای جذب نقدینگی جذابیت خواهد داشت یا نه؟ ستاره صبح در گفت و گو با حجت الله فرزانی، اقتصاددان به بررسی این موضوع پرداخته که در ادامه می خوانید:
به نظر شما آیا می توان از نزول قیمت در بازار ها، روند کاهش تورم را پیش بینی کرد؟
بازار ها در حرکت هیجانی معکوسی از نرخ دلار تبعیت می کنند. بخشی از اقتصاد کشور ما دلاریزه شده است و قیمت گذاری در این بازار ها با نرخ دلار نسبت مستقیم دارد.
مدیریت ارز بازار با رنج مشخصی توسط بانک مرکزی انجام می گیرد و از منابع ارزی در این راستا استفاده می شود.
از سویی اخبار سیاسی منتشر شده انتظارات تورمی را کاهش می دهد و هیجان در برخی بازار ها به شکل محسوسی فروکش داشته است.
این وضعیت موتور محرکه افزایش نرخ ارز و کاهش ارزش پول ملی را که افزایش نرخ کالا ها و محصولات را در پی داشت برای مدتی خاموش کرده است.
این وضعیت را نمی توان به معنی ثبات در حوزه نرخ ارز و ثبات و کاهش نرخ تورم تعبیر کرد. عامل رشد تورم، نقدینگی است که همچنان در حال رشد است. افزایش نقدینگی در ماه های آینده تاثیر خود را بر تورم نشان خواهد داد.
از این رو باید گفت مهار قیمت ها مقطعی است و افزایش سطح عمومی قیمت ها در مقاطع فصلی و در پایان تابستان، پاییز و زمستان با فشار نقدینگی منجر به افزایش تورم خواهد شد.
به نقدینگی به عنوان عامل اصلی تورم اشاره کردید. نقدینگی چگونه تورم را تغذیه می کند؟
همانطور که اشاره کردم فشار نقدینگی به عنوان عامل اصلی تورم اثر خود را خواهد داشت. وقتی محصول رشد ندارد و طرف عرضه دچار مشکل است و رشد ناخالص ملی با رشد نقدینگی متناسب نیست. تورم بالا خواهد بود و رشد نشان خواهد داد.
تا زمانی که تقاضا بالا و عرضه کم است و پول نقد وارد بازار می شود، فضای تورمی بر اقتصاد حکمفرما است و در چنین شرایطی هر گونه ثبات و کاهش قیمتی در بازار دائمی نخواهد بود.
ثبات نرخ ارز انتظارات تورمی را تا حدی فروکش می کند و تنها هیجان از بازار کم می شود ولی طبیعتا با رشد نقدینگی و عدم توازن در عرضه و تقاضا هر چقدر هم سرکوب نرخ ارز اتفاق بیفتد باز هم تورم حرکت می کند و خود را نشان خواهد داد.
با توجه به وضعیت رکود در بازار سرمایه و عدم جذابیت بازار برای تجمیع نقدینگی، چه توضیحی بر حرکت نزولی بازار دارید و پیش بینی از وضعیت بازار سرمایه در آینده نزدیک وجود دارد؟
عوامل متعدد اقتصادی و غیر اقتصادی در بازار بورس دخیل هستند. عواملی برون زا از کلیت اقتصاد به بورس سیگنال می دهد و اطلاع رسانی می کند و منجر به سرمایه گذاری و خروج سرمایه گذاری از این بازار می شود.
همچنین عوامل درون زا از شرکت ها است که بر بازار تاثیر دارد. با توجه به اینکه نرخ رشد سرمایه گذاری چندین سال است که منفی است به تبع در مقطعی قرار گرفته ایم که برخی از شرکت های ما نمی توانند عملکرد خوبی داشته باشند.
زیرا سیستم ها انقدر نیاز به اورهال دارند و اورهال با نرخ دلار جایگزین انقدر بالا است که با نرخ سرمایه گذاری جایگزین عملا می توان گفت شرکت ها در ظاهر عملکرد سود و زیان نشان می دهند.
اگر بخواهیم با نرخ جایگزین در این رابطه صحبت کنیم، این شرکت ها شاید زیان ده هستند و عملکرد نداشته باشند. نمی توان امیدی داشت در این وضعیت شرکت ها عملکرد آنچنانی داشته باشند.
از سویی بخشی از شرکت های بورسی صادرات محور هستند و با ثبات نرخ دلار عملکرد فروش این شرکت ها دچار سکون می شود. این موضوع منجر می شود افزایش قیمت نداشته باشند.
یکی از دلایل افت بازار می تواند عدم حرکت یا افت دلار باشد که در حال حاضر روی رشد بازار تاثیر گذار بوده است.
از سویی شاخص های تکنیکال هم برای کسانی که سرمایه گذاری سفته بازی می کنند اهمیت دارد. این شاخص ها فرصت خروج از بازار را تبیین می کنند. سرمایه گذاران به این موارد توجه دارند.
مجموعه این عوامل منجر شده حرکتی متفاوت از بازار سرمایه ببینیم و شاهد خروج پول از بازار سرمایه باشیم.