ستاره صبح آنلاین: رئیس‌جمهور در دیدار رهبر انقلاب با مسئولین نظام وعده داد دولت بدون تردید تورم را کنترل خواهد کرد.رهبر انقلاب نیز در دیدار با مردم آذربایجان از کاهش ارزش پول ملی انتقاد کردند.نوسانات قیمت ارز در روزهای اخیر باعث کاهش قدرت خرید مردم شده است.تا جایی که آیت الله جوادی آملی به این موضوع واکنش نشان داد و گفت:فقر اقتصادی ننگ است.رئیس کل بانک مرکزی روز گذشته در یک برنامه تلویزیونی از آغاز به کار "مرکز مبادله ارز و طلا" از امروز خبر داد و اظهار داشت: تامین ارز کالاهای اساسی و تجهیزات پزشکی و سایر نیازها را با ارز ۲۸۵۰۰ تومان تامین می کنیم.همچنین قرار است از بسته ضد تورمی رئیسی رونمایی شود. این بسته حاوی اختیارات بی‌سابقه برای بانک مرکزی جهت کنترل بازار پولی و ارزی است.در ارتباط با این موضوع ستاره صبح گفتگویی با هادی حق شناس اقتصاد دان انجام داده که در ادامه می خوانید:
به نظر شما مرکز مبادله ارز و طلا که از امروز شروع به کار می کند می تواند نوسانات قیمت ارز را کنترل کند؟
اگر دولت می توانست به تعادل بازار ارز کمک کند تا پیش از این اقدام کرده بود.
مداخله بانک مرکزی در بازار ارز این پیام را دارد که دولت نرخ ارز در بازار آزاد را قبول ندارد.علی صالح آبادی رئیس کل پیشین بانک مرکزی هم بازار میدان فردوسی را شاخصی برای تعیین قیمت ارز نمی دانست.
در مقاطع مختلف مسئولان دولت سیزدهم عنوان کرده اند که نرخ بازار مهم،اثرگذار و واقعی نیست.زمانی که چنین دیدگاهی وجود دارد طبیعی است که راهکارها واقعی نخواهد بود.
اقتصاد مجموعه ای از کنش و واکنش های بازارهای مختلف است.اقتصاد تک بعدی یا بازار ارز مستقل نیست.بازار پول هم بر بازار ارز اثرگذار است.
وقتی شورای پول و اعتبار نرخ سود کوتاه مدت را از 10 درصد به 5درصد کاهش می دهد در حقیقت به مردم علامت می دهد که کسی پولش را در بانک نگذارد.
سود کوتاه مدت در همه جای دنیا به عنوان ابزاری برای کنترل ارزش پول و نرخ تورم حساب می شود.اقتصاد آمریکا وقتی از 2سال گذشته سیر صعودی تورمش آغاز شد نرخ سود بانکی فدرال رزرو هم افزایش یافت.این اتفاق پس از تحریم های روسیه توسط مسکو هم انجام شد تا ارزش روبل حفظ شود و هر دو تا حدود زیادی موفق شدند.
اما در ایران نرخ سود 10 درصد تبدیل به 5درصد می شود.یعنی به سپرده گذاران غیر مستقیم پیام میدهند شما پولتان را تبدیل به ارز و طلا بکنید.
متاسفانه سود بانکی تناسبی با تورم ندارد.لذا سیاست های پولی محل ابهام و سیاست های ارزی هم متناقض است.
به طور مثال یکبار دولت اعلام می کند به هر فرد 5هزار دلار یا یورو ارز می دهد اما بار دیگر عرضه ارز را کاملا متوقف می کند.به همین دلیل بنده معتقدم دولت در بازار ارز «سرگردان» است.
نکته مهم این است که نقطه تلاطم در بازار پول است.وقتی حجم نقدینگی منتهی به دی ماه حدود 35درصد افزایش داشته است و به سمت بخش مولد اقتصاد نمی رود طبیعی است که به بخش بازار سفته بازی و دلالی خواهد رفت.
در موضوع قیمت خودرو هم همین اتفاق می افتد.خودرو یک روز در بورس عرضه می شود و یک روز دیگر عرضه آن متوقف می شود. یک روز واردات آزاد می شود و روز دیگر معلق می شود.
بنابراین مجموعه ای از تناقض ها و سردرگمی ها در سیاست های اقتصادی وجود دارد و اثر خود را به طور مستقیم در بازار ارز می گذارد.
موضوع اخلال عرضه ارز هم به سیاست های متناقض اضافه می شود.
در چند روز گذشته مسئولان عراقی به آمریکا رفتند و آمریکایی ها عراقی ها را تحت فشار گذاشتند تا در عراق به نفع ایران نقل و انتقالات پولی انجام نگیرد.مفهوم آن این است که روزنه های ورود ارز به کشور بسته می شود.
7میلیارد دلار پول بلوکه شده در کره جنوبی هم هنوز وارد اقتصاد نشده است.جمع این شرایط بازار متلاطم کنونی را به وجود می آورد.. اگر بخواهیم در چند سال گذشته حجم نقدینگی را با دلار بسنجیم،حجم نقدینگی تقریبا به یک دوم یا یک سوم رسیده است.یعنی متناسب با نقدینگی ارز در اقتصاد تولید نشده است.علت اصلی آن هم وجود مشکل و اخلال در صادران و بازگشت عواید حاصل از آن است.سیاست های تکلیفی و دستوری بانک مرکزی هم به شرایط کنونی لطمه زده است. دولت مدعی است از بانک مرکزی استقراض نکرده اما پرسش این است منابع را از کجا می آورد؟دولت از بانک ها می گیرد و بانک ها نیز از بانک مرکزی می گیرند.میزان بدهی بانک‌ها و بنگاه ها به بانک مرکزی رشدش نسبت به سنوات گذشته قابل قیاس نیست. در مجموع می توان گفت اولین اثر تورم در اقتصاد نا اطمینان تلاطم در نرخ ارز است.