به نظر شما هدف شی جین پینگ از سفر به عربستان چیست؟
چین بعد از آنکه بخش عمده ای از بازار خود در آمریکا و بخش هایی از اروپا به دلیل مسائل تایوان از دست داد تلاش می‌کند کشورهایی را جایگزین غرب کند.کشورهای حاشیه خلیج فارس به دلیل منابع خوب مالی و انرژی جای مناسبی برای سرمایه گذاری های چین هستند.
محمد بن سلمان به دلیل اینکه روابط خوبی با پوتین دارد و روابطش با بایدن دچار تنش شده چین را یک گزینه مناسب و بی طرف برای گسترش روابط تجاری و سیاسی خود می داند.کشورهای خلیج فارس به دنبال بستن یک قرارداد 25 ساله با چین هستند.البته جنس این قرارداد نسبت به قرارداد 25 ساله ایران و چین متفاوت است. شی جین پینگ رئیس جمهوری است که کمتر برای گسترش روابط خود سفر می کند به همین دلیل سفر او به ریاض نشان می‌دهد که این منطقه برای پکن اهمیت بالایی دارد. شواهد و قرائن نشان می دهد که آمریکا نیز برای کاهش تمرکز پکن از روی مسئله تایوان موافق با سفر رئیس جمهور چین به عربستان بوده است.آمریکا مشتاق است تا بازار عربستان به روی چین باز شود.
به نظر شما چرا چین به عنوان یکی از شرکای ایران با همدستی عربستان علیه ایران دو بیانیه صادر می کند؟
این مسئله قابل پیش بینی بود.وقتی قراردادهای اقتصادی سخاوتمندانه بین کشورهای حاشیه خلیج فارس و چین بسته می شود آن ها هم چنین درخواست های مهم را از چین طلب خواهند کرد.بعد از این دو بیانیه روابط ایران و چین مانند گذشته گرم نخواهد بود.یکی از دلیل دوری تهران از پکن لغو قرارداد 25ساله بود که چین حاضر نشد در ایران سرمایه گذاری کند.این مسائل باعث شده ایران بیش از پیش به سمت روسیه برود.حتی این امکان وجود دارد در نشست آتی اوپک پلاس چنین درخواست هایی از روسیه در قبال ایران بشود.
معادلات به سود ایران پیش نمی رود.ایران در مسائل بین الملل در حال منزوی شدن است که می‌تواند خطر محسوب شود.
واکنش ایران در قبال این دو بیانیه چه خواهد بود؟
واکنش ایران را باید به دو بخش تقسیم کرد.ابتدا مسئله بر سر جزایر سه گانه است که بنده بعید می دانم ایران در این زمینه کوچکترین اقدامی انجام دهد.جداسازی هرگونه از خاک سرزمینی ایران خط قرمز جمهوری اسلامی است. اما مسئله حضور ایران در منطقه متفاوت است.چین می تواند برای این درخواست به ایران فشار وارد کند.البته ممکن است مقامات جمهوری اسلامی به این جمع بندی برسند که حضور پر رنگ ایران در منطقه هزینه های مالی، نظامی و انسانی داشته. بنابراین احتمال دارد که حضور ایران در منطقه کم رنگ شود. السودانی با پیشنهاد استقرار نیروهای نظامی عراق در مرز مشترک با ایران و ترکیه خواستار عدم انجام عملیات نظامی ایران در عراق شد.از سوی دیگر اخیرا رئیس جمهور تونس به عربستان سفر کرد و بن سلمان از او خواست تا روند بازگشت بشار اسد به اتحادیه عرب را هموار کند.قرارداد لبنان با اسرائیل می‌تواند یکی از دلایل کمرنگ شدن حضور ایران در منقطه ارزیابی شود. به همین دلیل بنده معتقدم برای اینکه ایران روابطش را بیش از این با چین کاهش ندهد شاید بهتر است تاملی برای حضور خود در منطقه داشته باشد.
به نظر شما کشورهای حاشیه خلیج فارس روابط ایران با روسیه را می توانند کاهش دهند یا خیر؟
اصطلاح شریک راهبردی اصطلاح صحیح و درستی نیست.اگر ایران با چین روابط استراتژیک و راهبردی داشت امروز شاهد بیانیه علیه ایران نبودیم. پوتین روابط خوبی با محمد بن سلمان دارد.به همین دلیل بن سلمان به درخواست بایدن مبنی بر افزایش تولید نفت پاسخ درخور نداد. فضا و نظم بین المللی متشنج و ناپایدار شده است.این مسئله خطر آفرین است.وقتی شرایط با دقت بررسی شود مشخص می شود که چنین شرایطی پیش از جنگ جهانی اول نیز وجود داشت. در طول 43 سال گذشته هیچگاه ایران در داخل،منطقه و جهان اینگونه تحت فشار نبوده است.بنابراین رویکردها نیاز به اصلاح دارد.