ستاره صبح انلاین- وضعیت اقتصادی صداپیشگان در ایران به چه صورت است؟ آیا درآمد شغل اجرا یا دوبله میتواند تأمینکننده آتیه یک هنرمند باشد؟
هنر دوبله یا حتی هنر بازیگری را نباید یک شغل تلقی کرد. این فعالیت بهواقع یک سرگرمی است. هر کسی که جذب این حوزهها میشود، چه پیر و چه جوان باید این را بداند. من به همه کسانی که کارهای هنری را بهعنوان شغل با تضمین درآمدزایی تلقی میکنند، میگویم که این تصور اشتباه است. به هر عرصهای از این وادی که ورود کنید، میبینید تنها تعداد انگشتشماری به درآمدهای بالا رسیدهاند. در سینما نهایتاً 10 تا 20 نفر به هنرپیشهای درجه یک با دستمزد بالا تبدیل میشوند. در عرصه گویندگی نیز از بین این همه جوان مشتاق نهایتاً 8 یا 10 نفر به گوینده و مجری و صداپیشهای خوب و پردرآمد تبدیل خواهند شد.
ظرفیت هنر همین است. مگر از بین این همه نقاش در دنیا چند نفر به شهرت جهانی رسیدهاند؟! برخی آنقدر در این حوزه میدرخشند و کارشان آنچنان خوب است که مرتباً پروژه میگیرند و سرشان چنان شلوغ میشود که میتوان فعالیت هنری آنها را بهعنوان یک شغل دائمی و جدی دانست؛ اما در مورد نفرات بعدازاین طیف نمیتوان گفت که دوبله یا بازیگری کار و شغل آنها است، بلکه به سرگرمی آنها تبدیل میشود.
با توجه به محدودیتی که از آن صحبت کردید، کسانی که در مراتب دوم و سوم حوزه دوبله یا اجرا هستند، چطور معیشت خود و خانواده را تأمین میکنند؟
وقتی در دوبله تنها برای 10 نفر اول کار و درآمد خوب وجود دارد و برای 90 نفر دیگر این شغل نوعی سرگرمی، علاقهمندی و یا عشق است، پس نمیتوان از اقتصاد این کار صحبت کرد! این فعالیتها برای درصد کمی-نهایتاً 10 درصد از کسانی که به سمت فعالیتهای هنری آمدهاند- درآمد خوب و کافی خواهد داشت. فعالیتی که بیشتر جنبه سرگرمی پیدا میکند، درآمدی دارد که آنهم آبباریکه بهحساب میآید و نمیشود با این پول بهراحتی زندگی و امرارمعاش کرد. من نمیدانم بقیه همکاران چطور معیشت خودشان را تأمین میکنند، ولی میدانم که هنر فقط برای عده انگشتشماری پول دارد.
جلال مقامی، دوبلور پیشکسوت در روزهای گذشته از سختی معیشت حرف زده است، چه مجموعه یا نهادی متولی رسیدگی به وضعیت هنرمندان پیشکسوت است و برای این افراد ارزشمند چهکاری انجام میدهند؟
هنرمندان بیمه وزارت ارشاد دارند که متأسفانه مبلغی که برای ما تعیین کردهاند کمترین میزان بوده است و امروز آقای مقامی 5 میلیون تومان حقوق بازنشستگی میگیرد. من هم همینطور هستم. در اینجا باید حمایتی دولتی شامل حال هنرمند شود تا در بازنشستگی وضعیت زندگی او در سختی نباشد.
جلال مقامی دوبلور پیشکسوت در جایگاه والایی قرار دارد. به عقیده بنده منظور ایشان از صحبتهایشان اشارهای با طنز تلخ به وضعیت جامعه هنری کشور و نشان دادن بیآتیه بودن این شغل بوده است؛ زیرا شغل دوبله بیمه مناسب و بازنشستگی قابل اتکایی ندارد. هنرمندی که این کار را با همه سختیهایش دنبال کرده باید بیمه باشد. همچنین هنرمند نباید مالیات بدهد. متأسفانه این نگاه در مسئولان کمتر وجود دارد که ورزش و هنر، کشور را به جهان معرفی میکنند. متأسفانه در زمان مناسب اهمیتی به هنر و آتیه هنرمند داده نشده و امروز عوارض آن در زندگی پیشکسوتان جامعه هنری دیده میشود. فضایی در رادیو و تلویزیون کشور وجود دارد که تنها از ما دعوت میشود تا برای کار در این مجموعه حاضر شویم. تلویزیون با پیشکسوتان مهربان نیست. اگر صداوسیما هنرمندان را از ابتدا در استخدام خود داشت، امروز پیشکسوتان این همه گلهمند نبودند. تعدادی از هنرمندان که جزو کارمندان صداوسیما هستند، مشکلات مالی باقی پیشکسوتان را ندارند. متأسفانه اکثر گویندگان و صداپیشهها در صداوسیما روزمزد هستند و روزی که کار کنند درآمد دارند و اگر کار نباشد، خودتان بهتر میدانید چه اتفاقی میافتد. ازاینرو یک گوینده کمکار در صداوسیما شاید هرماه بیش از سه یا چهار میلیون تومان درآمد نداشته باشد. همانطور که گفتم حساب 10 نفر اول در هر شاخه هنرهای رسانه، سینما و تلویزیون از بقیه جدا است. اگر 10 نفر دوبلور یا گوینده به شهرت خوبی رسیدهاند و درآمد بالایی دارند، نباید فکر نکنیم که بقیه همکارانشان نیز مثل آنها زندگی میکنند.