ستاره صبح آنلاین-سه اعلامیه وزارت دفاع روسیه در تاریخ‌های 29 و 31 تیرماه و سوم مرداد برابر با (20، 22 و 25 ژوئیه) که در مورد رهگیری موفقیت‌آمیز موشک‌های اسرائیلی در حریم هوایی سوریه منتشر شد، بحث داغی را بین ناظران خاورمیانه‌ای و غربی برانگیخت. پرسش این است که چرا این گزارش‌ها این همه سروصدا ایجاد کرده است؟ در 7 مرداد (29 ژوئیه)، تایمز اسرائیل در مورد سرنگونی موشک‌های این کشور در سوریه اظهارنظر کرد که روسیه ممکن است دولت جدید نفتالی بنت که در 23 خرداد (13 ژوئن) در اسرائیل به قدرت رسید را آزمایش کند و گفت که هیچ دلیلی برای وحشت وجود ندارد.
بااین‌حال، «هیوم» روزنامه اسرائیلی هشدار داد که مسکو ممکن است به‌زودی بال‌های اسرائیل را در سوریه بچیند. این رسانه تقصیر تغییر احتمالی را بر گردن دولت جدید بنت انداخت و استدلال کرد که این دولت برخلاف دولت قبلی در زمان بنیامین نتانیاهو ضعیف، بی‌تجربه و فاقد عمق فکری است.
از سوی دیگر، نشریه «فوربس» تصور می‌کند که اطلاعیه‌های اخیر وزارت دفاع روسیه می‌تواند به‌عنوان سیگنالی نه‌تنها برای دولت بنت، بلکه برای دولت بایدن باشد تا در مورد پارامترهای جدید و واضح‌تر برای رفع اختلال در سوریه مذاکره کند.
اولین آژانس خبری که تغییر نظر روسیه را هشدار داد، روزنامه بین‌المللی «الشرق الاوسط» عربستان سعودی مستقر در لندن بود. دراین‌ارتباط «مارک سلبودا»، کهنه سرباز آمریکایی و تحلیلگر مسائل امنیتی و بین‌المللی خاطرنشان کرد که «الاوسط» با استناد به گفته یک «مقام روسی» که نامش فاش نشده، ادعاهایی را در مورد سیاست‌های مسکو، واشنگتن و تل‌آویو مطرح کرده که توسط روسیه، آمریکا یا اسرائیل تأیید یا تکذیب نشده است.
به‌طور خاص، «الاوسط» گفت که روسیه دفاع هوایی سوریه را «تقویت» کرده و تجهیزات جدیدی در اختیار نیروهای دولتی سوریه قرار داده است. «اسلبودا» با اشاره به منابع اسرائیلی به نقل از نشریه «برکینگ دیفنس»، یک مجله نظامی دیجیتال آمریکایی اظهار داشت: «این تغییر ظاهری پس‌ازآن صورت گرفت که سازوکار رفع تداخل بین روسیه و اسرائیل که توسط نخست‌وزیر نتانیاهو ایجادشده بود، متوقف شد. پیش‌ازاین معمولاً ارتش روسیه به‌طور مختصر از حملات اسرائیل اطلاع پیدا می‌کرد تا مطمئن شود سربازان روس آسیبی نمی‌بینند.»
مسکو مدت‌هاست که از دولت یهود به دلیل حملات هوایی و حملات به خاک سوریه انتقاد می‌کند. در 17 تیرماه 1400 (8 ژوئیه 2021) روسیه، ایران و ترکیه از اسرائیل خواستند تا حملات به سوریه را متوقف کند. پرسش این است که چه چیزی سبب تغییر واکنش روسیه به حملات اسرائیل شده است؟
ممکن است تعجب کنید که چه چیزی در اعلامیه‌های ژوئیه وزارت دفاع روسیه بسیار ویژه است. اسلبودا توضیح می‌دهد که در درجه اول، وزارت دفاع روسیه هیچ‌گاه در خصوص اظهارات ارتش عربی سوریه در مورد دفع حملات اسرائیل اظهارنظر نکرده است. این تحلیلگر امنیتی خاطرنشان می‌کند که در زمان نخست‌وزیری نتانیاهو، نیروهای نظامی روسیه از سیاست سکوت در قبال اقدامات اسرائیل در سوریه پیروی می‌کردند و به امید اجتناب از درگیری‌های بزرگ‌تر از خود عکس‌العملی نشان نمی‌دادند.
این تحلیلگر امنیتی همچنین فکر نمی‌کند «تغییر» آشکار در نگرش روسیه به حملات اسرائیل می‌تواند نشانه‌ای برای دولت جدید ایران به ریاست جمهوری ابراهیم رئیسی باشد. ... لازم به توضیح است که در 12 تیرماه 1399 (3 ژوئیه 2020)، تهران و دمشق یک پیمان جامع نظامی، دفاعی و امنیتی امضا کردند. روزنامه «الرای الیوم»، به نقل از تهران تایمز، مدعی شد كه توافق جدید به ایران اجازه می‌دهد حداقل دو نوع از سامانه‌های موشكی پدافند هوایی خود را در سوریه به نام‌های «باور 373» و «خرداد 3» مستقر كند. به گفته «فوربس»، این سیستم‌ها می‌توانند «مناطق مهم استراتژیک» در شام را پوشش دهند. بااین‌وجود، اسلبودا معتقد است که نه مسکو و نه تهران قصد ندارند جای پای خود در منطقه را گسترش دهند. به گفته وی «استراتژی نظامی روسیه و ایران در حال حاضر بر [تحکیم] اقتدار دولت سوریه، بازسازی و توسعه در اکثر مناطق سوریه که تحت کنترل آن کشور است، متمرکزشده است. روسیه و ایران به‌جای توسل به تهاجم ناگهانی به اقدامات نامتقارن و سیاسی جهت ایجاد دشواری و افزایش هزینه برای نیروهای خارجی که بدون دستور دمشق در منطقه فعالیت می‌کنند، ادامه خواهند داد.»
او بر این تصور است که در درازمدت ادامه اشغال نظامی آمریکا و ترکیه در سوریه ازنظر اقتصادی و سیاسی در داخل کشورهایشان با نارضایتی عمومی روبرو می‌شود. وی امیدوار است که خروج نظامی دولت بایدن از افغانستان و عقب‌نشینی/تجدید ساختار نیروها در عراق از ایده مؤثر بودن این استراتژی در طول زمان حمایت کند. درنهایت آمریکایی‌ها خسته می‌شوند و تمرکز آن‌ها به‌جاهای دیگر یا داخل کشور خود متمایل می‌شود.
5 اوت 2021
تارنمای اسپوتنیک
برگردان و کوتاه‌سازی علی‌اصغر شهدی
Asghar.shahdi@gmail.com