ستاره صبح آنلاین-هفته گذشته هم‌زمان با روز و هفته ملی ادبیات کودک و نوجوان کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای اسلامی شهر تهران درباره نام‌گذاری خیابان‌هایی با نام چهار نفر از شخصیت‌های ادبی (جبار باغچه‌بان، صمد بهرنگی، مهدی آذریزدی و هوشنگ مرادی کرمانی) جلسه‌ای برگزار می‌کند که با مخالفت هیئت تطبیق فرمانداری تهران و نامه‌ای اعتراضی با مضمون غیرقانونی خواندن نام‌گذاری این معابر به اسم بزرگان ادبیات مواجه می‌شود. این موضوع واکنش‌های مختلف اهالی فرهنگ به‌ویژه نویسندگان را طی چند روز گذشته به دنبال داشته است. گزارش پیش رو به این موضوع می‌پردازد.
اصرار شورا بر نام‌گذاری خیابان به نام ۴ شخصیت ادبی
در نخستین واکنش به این اقدام محمدجواد حق‌شناس رئیس فرهنگی و اجتماعی و کمیسیون نام‌گذاری شورای اسلامی شهر تهران گفت: کمیسیون نام‌گذاری شورای اسلامی شهر تهران، بنا به پیشنهاد نهادها، سازمان‌ها، مراکز علمی و فرهنگی، مجامع دانشگاهی، شورایاری‌های سطح تهران و دیگر مراکز مرتبط و درنهایت با رأی اعضای شورا، نسبت به نام‌گذاری معابر و خیابان‌های شهر اقدام می‌نماید. در خصوص نام‌گذاری معابری به اسم بزرگان ادبیات کودک و نوجوان ایران، ازجمله جبار باغچه‌بان، مهدی آذریزدی، صمد بهرنگی و هوشنگ مرادی کرمانی نیز پیشنهاد‌هایی از سوی افراد و نهادهای فرهنگی مانند دفتر شعر جوان، به شورا رسید که بنا به خویشاوندی و ارتباطی که بین این بزرگان و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان وجود دارد، چهار خیابان روبه‌روی این محل که صاحب عناوین اول، سوم، پنجم و هفتم بود، به نام آن‌ها نام‌گذاری شد. وی ضمن «عجیب و غیرمنتظره» خواندن اقدام هیئت تطبیق به ریاست فرماندار تهران، آن‌هم هم‌زمان با ۱۸ تیرماه (روز ملی ادبیات کودک و نوجوان) گفت: متأسفانه هیئت تطبیق این مصوبه قانونی شورای شهر منتخب مردم را در خصوص نام‌گذاری برای چهار شخصیت مطرح ادبیات کودک و نوجوان غیرقانونی اعلام کرد. اعضای شورای شهر تهران در پاسخ به نظر هیئت تطبیق در مخالفت با نام‌گذاری چهار خیابان به نام شخصیت‌های برجسته ادبی کشور به اجرای مصوبه شورا اصرار کردند.
نمی‌توان نام خدمتگزاران فرهنگ را از تاریخ حذف کرد
همچنین در واکنش به این اقدام، طی روزهای گذشته تعدادی از اهالی قلم، کنشگران فرهنگی و اجتماعی طوماری تنظیم و امضا کرده‌اند. در متن این بیانیه بابیان این‌که «نام چهره‌های ملی و خدمتگزاران فرهنگ را نمی‌توان از تاریخ حذف کرد!»، آمده است: «ما گروهی از اهالی قلم و کنشگران فرهنگی و اجتماعی اعلام می‌کنیم، حذف نام و اندام بزرگان فرهنگ و هنر و ادبیات و اندیشه را هیچ‌کس و هیچ نهادی نمی‌تواند از تارک تاریخ حذف کند.»
شهر با بزرگانش قد می‌کشد
همچنین روز گذشته انجمن نویسندگان کودک و نوجوان در بیانیه‌ای نسبت به مخالفت فرمانداری تهران با نام‌گذاری چهار خیابان به نام بزرگان آموزش و ادبیات کودک و نوجوان ایران واکنش نشان داده و بیانیه‌ای به این شرح منتشر کرده است: «روزی روزگاری... شهر بسیار بزرگی بود که کودکانش حتی در روزهای کرونایی کتاب هدیه می‌گرفتند و فرصت پیدا می‌کردند شهر را آن‌طور که دوست داشتند از پشت پنجره‌های خانه‌هایشان نقاشی کنند. آسمان شهر نقاشی‌های کودکان رنگارنگ بود، در نقاشی‌هایشان روباه‌ها حضور داشتند و گوسفندهای شاد در شهرشان بازیگوشی می‌کردند، شهر را به زیر آب می‌بردند، شهر آب‌نباتی درست می‌کردند، از ماشین‌های شهرشان به‌جای دود برف بیرون می‌آمد... روزی روزگاری... شهر بسیار بزرگی بود؟ نه، شهر بسیار بزرگی هست که هیئتی در فرمانداری‌اش نشسته‌اند و به سلیقه خود مصوبه شورای شهر را رد می‌کنند. اعضای این هیئت آگاه نیستند که نویسنده‌ها و مخصوصاً نویسنده‌هایی که برای کودکان و نوجوانان می‌نویسند، چه‌کار بزرگی می‌کنند. آن‌ها خبر ندارند نویسنده‌ها چگونه ذره‌ذره جان خود را در آثارشان می‌ریزند تا قصه‌های خوب برای بچه‌ها گردآوری کنند و لذت تخیل و فکر کردن و جست‌وجو را به کودکان و نوجوانان بچشانند تا دنیای بچه‌ها را وسعت ببخشند، به زندگی‌شان آرامش بدهند و آن‌ها را برای ساختن شهر و کشور و دنیایی بهتر و زیباتر آماده سازند. روزی روزگاری... شهر بسیار بزرگی بود؟ نه، شهر بسیار بزرگی هست که هیئتی در فرمانداری‌اش نشسته‌اند که با نگاهی غیرفرهنگی به شهر و زندگی و ادبیات می‌نگرند و بیگانه با نقش غیرقابل‌انکار ادبیات در قوام یافتن هویت فردی و اجتماعی شهروندان و تأثیر ادبیات کودک بر تلطیف روحیه مخاطبان، ترویج دوستی و محبت و کاستن از خشونت و ناهنجاری در جامعه، تصمیم می‌گیرند. مهم‌ترین پیام این‌گونه تصمیم‌گیری به جامعه، نادیده گرفتن کودکان، نوجوانان و ادبیات ویژه آنان است و گویی اعضای این هیئت متوجه نیستند نویسنده‌هایی که زندگی‌شان را به‌پای بزرگ شدن کودکان و نوجوانان می‌ریزند چگونه در بزرگ شدن شهر نقش دارند و چرا باید شهر به نامشان، به تخیلشان، به آثارشان و به همه نشانه‌های بودنشان احترام بگذارد و قدرشان را بداند. شهر با نام بزرگانش، قد می‌کشد و بزرگ می‌شود و به خود می‌بالد؛ چرا و با چه استدلالی گروهی اندک می‌خواهند این فرصت را از شهر و مردم شهر بگیرند؟ قدردانی از این بزرگان، قدردانی از کتاب و ادبیات و هنر و فرهنگ است و به شهر و اهالی شهر بزرگی می‌بخشد وگرنه وجود نازنین این عزیزان به چنین نام‌گذاری‌هایی نیاز ندارد. این قدردانی هرچند وظیفه‌ای ملی و انسانی است، اما بیشتر از آن نشانه‌ای است برای کودکان و نوجوانان و جوانان امروز که آینده شهر و کشور در دست آن‌ها قرار خواهد گرفت. انجمن نویسندگان کودک و نوجوان از اعضای محترم شورای شهر تهران تشکر می‌کند که چهار خیابان اطراف کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان را به نام چهار تن از پیشکسوتان آموزش و کتاب و ادبیات کودک و نوجوان، یعنی آقایان «جبار باغچه‌بان»، «مهدی آذریزدی»، «صمد بهرنگی» و «هوشنگ مرادی کرمانی» نام‌گذاری کرده‌اند، همچنان که قدردان است که در دیگر مصوبات شورا نام شماری دیگر از بزرگان ادبیات کودک و نوجوان را برای برخی معابر شهر برگزیده‌اند؛ یادآور می‌شود که هرکدام از این بزرگان بخشی از خاطره‌های جمعی مردم ما را شکل داده و در بارور شدن خلاقیت و تخیل شمار زیادی از کودکان دیروز و امروز جامعه نقش داشته‌اند. باورکردنی نیست که چنین مصوبه‌ای، بدین آسانی و بی‌توجه به پیامدهای فرهنگی و اجتماعی آن رد شود. انجمن نویسندگان کودک و نوجوان، نه‌فقط نظر سلیقه‌ای هیئت تطبیق فرمانداری تهران را غیرقابل‌قبول می‌داند، بلکه بر این باور است که چنین اعمال سلیقه‌های غیرفرهنگی، پاسخی درخور از مردم و به‌ویژه نسل جدید خواهد گرفت. تن دادن جامعه به این قبیل تصمیم‌های زیان‌بار، هم به شهر و مردم آسیب می‌زند و هم به هویت جمعی و منافع ملی. ازاین‌رو، انجمن نویسندگان کودک و نوجوان انتظار دارد مسئولان ذی‌ربط، هرچه زودتر ضمن اعلام بطلان نظر اعلام‌شده هیئت تطبیق فرمانداری تهران در این زمینه، به‌طورجدی به اعضای این هیئت یادآوری کنند که لازم است از تصمیم‌گیری‌های تنگ‌نظرانه، غیر کارشناسی و سلیقه‌ای بپرهیزند، تا دیگر بار شاهد چنین خبرهایی نباشیم.»