سردار صدیقی- نویسنده و پژوهشگر
ستاره صبح آنلاین-شهرها در دوران قبل از انقلاب صنعتی در کانون مجموعههای کشاورزی و روستایی شکل میگرفتند که تولیدات و فعالیتهای شهروندان قلب تپنده شهر بهحساب میآمد. با آغاز انقلاب صنعتی این ساختارها شکسته شد و شهر به کانون تولید و سرمایه تبدیل شد. شهر مکانی شد که از تعدادی ساختمان، خیابان، میدان، دستگاههای لولهکشی آب، گاز و تسهیلات دیگر تشکیل میشود.
افزایش جمعیت و به دنبال آن افزایش خودروها میتواند مشکلات زیادی را برای زندگی شهری به وجود آورند مانند سرمایهگذاریهای سنگین برای خدمات زیربنایی در شهرها. فضاهای شهری و معابر مربوط به آنها در صورت نامناسب بودن سلامت روان شهروندان را مورد تهدید قرار میدهند. وقتی معابر و خیابانها نامطلوب و فاقد کیفیت باشند، وجود چالهها در معابر میتواند منجر به جامعه گریزی افراد شوند. شهروندی که در چند متر رانندگی در فضای شهری که ماشینش بارها درون چاله میافتد و گاهی اوقات برای جلوگیری از این اتفاق مجبور است به خط مخالف زیگزاگی رانندگی کند، احتمال دارد با خودرو دیگری تصادف کرده و درگیری بین آنها ایجاد شود. این عوامل در افزایش خشونت در جامعه مؤثر است.
از طرف دیگر خسارتی که به خودروی راننده وارد میشود باعث میشود پولی را که برای مایحتاج زندگیاش پسانداز کرده خرج خسارت واردشده به خودرو کند که این وضعیت هم سبب تنزل وضعیت اقتصادی خانواده میشود.
وقتیترمیم یک مسیر از خیابان یا کوچه طولانی مدت شود میتواند در گسست اجتماعی و نبود شادابی و نشاط که لازمه سلامت عمومی جامعه است نقش داشته باشد.
عوامل مختلفی در ایجاد چالهها در خیابانها و معابر نقش دارند. ترکیبی از افزایش ترافیک و پیر شدن طبیعی آسفالت باعث ایجاد چاله میشود. عاملی دیگر در ایجاد چالهها آب است. هنگامیکه آب از طریق شکافهای سطح به داخل نفوذ میکند میتواند زیرسازی را نرم کند. با گذشت زمان، مواد پایه به سمت دیگر منتقل میشوند و چیزی برای حمایت از روسازی بالای آن باقی نمیماند. درنتیجه عبور وسایل نقلیه سنگین میتوانند باعث ضعف بیشتر روسازی و ایجاد چالهها شوند.
ساختوساز بد، آسیبدیدگی دستگاههای فاضلاب و عوامل دیگر سبب ایجاد چالهها در معابر میشوند؛ اما آنچه مشخص است این است که این چالهها آزاردهنده هستند و به وسایل نقلیه آسیب و سلامت روانی شهروندان را نیز به خطر میاندازند. چالههای خیابان میتوانند سالیانه میلیاردها تومان خسارت به وسایل نقلیه وارد کنند. برخورد با یک چاله در حین رانندگی میتواند یک روز عالی را بهروزی اندوهگین برای یک شهروند تبدیل کرده و او بهطور غیرمنتظره سر از تعمیرگاه درآورد.
توجه به مناسبسازی معابر و نگهداری آنها در ارتقای ایمنی و ارتقای احساس خوب در فضاهای شهری تأثیرگذار است و این مسئله در تأمین ایمنی، امنیت و سلامت عمومی شهروندان نقش قابلتوجه دارد.
خیابانها و معابری بدون چاله در کاهش فشارهای روانی روزانه شهروندان و کاهش خشونت آنها مؤثر هستند. عواملی چون ترافیک سنگین در کنار معابری آکنده از چاله به اختلال در کارکرد ذهنی منجر شده و رانندگی متزلزل و بدون تمرکز، بروز خشونت فیزیکی و مشاجرات لفظی را در پی خواهد داشت.
طراحان شهری میبایست در انتخاب مواد و مصالح مناسب برای ساخت معابری استاندارد که بتوانند طول عمر مفیدی داشته باشند توجه ویژهای داشته باشند.
ترمیم و لکهگیری چالههای شهر از وظایف اولیه واصلی شهرداریها محسوب میشود، مدیران شهری در وهله اول باید مانع از ایجاد چاله در معابر شوند، اما گاهی اوقات برای ترمیم دستگاههای فاضلاب و دستگاه انرژی مجبور به کندن قسمتی از خیابان و کوچه میشوند که در این مرحله هم باید شهرداریها با همکاری دیگر ادارات مربوطه در سریعترین زمان ممکن به ترمیم و مناسبسازی نقطه موردنظر اقدام نمایند تا رضایت خاطر شهروندان را به دنبال داشته باشد.