زنگنه؛ ستاره اوپک/ دبیر کل اوپک: وزیر نفت ایران نمونه بارز نجابت و تجسم صداقت است/زنگنه تاکنون طولانی‌تـرین رئیس هیئت نمایندگی یـک کشور عضو اوپک بوده است/اگر احـساس کار گـروهی و ذکاوت دیپلماتیک زنگنه نبود اوپک در وضعیت کنونی نبـود

سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در یک‌صد و هشتاد و یکمین نشست عادی خود با پخش نماهنگی از حضور چندساله بیژن زنگنه در وزاتخانه‌های نفت و نیرو ایران قدردانی کرد. این نماهنگ به مناسبت آخرین حضور بیژن زنگنه، وزیر نفت در نشست وزیران نفت و انرژی اوپک تهیه‌شده بود که روز پنجشنبه، دهم تیرماه پخش شد. دبیر کل اوپک در این نماهنگ گفت: «در این لحظه تاریخی، می‌خواهم چند دقیقه از وقت شما را صرف قدردانی عمیق و نوستالژی درباره مشارکت‌های تاریخی بیژن زنگنه از جمهوری اسلامی ایران در اوپک در طول دوره کاری طولانی و درخشان ایشان کنم. درواقع، ما به دلیل خدمات جانانه ایشان به این سازمان در طول سال‌های متمادی به عنوان رئیس هیئت نمایندگی جمهوری اسلامی ایران بسیار قدردانیم. زنگنه در دوران تصدی وزارت نیرو از ۱۹۸۸ تا ۱۹۹۷ و سپس به عنوان وزیر نفت از ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۵ و از ۲۰۱۳ تاکنون، خدمات متمایزی به کشور خود و این سازمان ارائه داده و با شخصیت باوقار خود، ویژگی‌های منحصربه‌فردی در راهبری و تخصص دیپلماتیک نمایان کرده، ایشان نمونه بارز نجابت و تجسم صداقت است. شما به عنوان طولانی‌ترین رئیس هیئت نمایندگی یک کشور عضو اوپک، در میان همتایان خود در این صنعت و در دبیرخانه احترام بالایی دارید. دانش علمی و تخصص صنعتی شما بسیاری از نشست‌های وزیران، درس گروهی‌های اوپک و رویدادهای صنعتی که در آنها شرکت کرده‌اید را تحت تأثیر قرار داده و غنی کرده است. به عنوان ریش‌سفید نشست اوپک و نشست‌های وزارتی اوپک و غیر اوپک (اوپک پلاس)، رهبری باوقار و حضور قدرتمند جنابعالی تأثیری قابل‌توجه ایجاد کرده است، به ویژه در چالش‌برانگیزترین دوران در دهه‌های گذشته. من به شما اطمینان می‌دهم که موفقیت ما بدون فداکاری، احساس کار گروهی و ذکاوت دیپلماتیک شما، چیزی که امروز هست، نبود. همه ما از دانش و چشمه خرد شما بهره‌مند شدیم. به تازگی اوپک از رهبری و مشارکت شما بهره بی‌نظیری برد که به حصول اعلامیه همکاری اوپک و غیر اوپک منجر شد که درواقع به چشم‌اندازی بدیع برای ایجاد چارچوبی مؤثر به منظور همکاری در زمینه انرژی جهان بدل شد. این همکاری برجسته همچنان تأثیر عمیقی بر صنعت نفت جهان دارد و به آن کمک می‌کند تا با موفقیت در جهت‌یابی و غلبه بر چالش‌های جهانی مانند همه‌گیری کرونا فائق آید. من به ویژه از مشارکت‌های تاریخی جمهوری اسلامی ایران به عنوان عضو بنیان‌گذار اوپک و تعهد بی‌حد و حصر آن به اصول ابتدایی این سازمان قدردانی می‌کنم.
تحت هدایت توانمند شما، هیئت نمایندگی جمهوری اسلامی ایران طی سال‌های گذشته نقشی برجسته‌ در امور اوپک داشته و اغلب به دلیل خلاقیت در جست‌وجوی سازش و یافتن راه‌حل‌های مناسب در میان کشورهای عضو شناخته‌شده است. به نمایندگی از اوپک، برای شما عمر طولانی، رضایت خاطر، سلامتی و موفقیت‌های مداوم در آینده آرزو می‌کنم.»
محمد بن حمد الرمحی، وزیر نفت و گاز عمان نیز در بخشی از این نماهنگ گفت: «دوست عزیزم، همکار گرامی، آقای زنگنه. این روز برای بسیاری از ما یک روز غم‌انگیز است، اما من تصمیم دارم آن را برای شما جشن بگیرم. می‌خواهم از سهم شما در صنعت و کمک‌های شما تجلیل کنم و بیشتر از همه، تا آنجا که به من مربوط است، سهم شما در توسعه خودم است. من فکر می‌کنم شما باید آنچه را که به دست آورده‌اید جشن بگیرید. شما نه‌تنها به اوپک، بلکه به بسیاری از ما که به صادرات نفت خام خود به بازار وابسته هستیم، کمک کرده‌اید. خرد شما، آرامش شما، ارزیابی شما از شرایط دشوار به‌واقع بسیار تأثیرگذار بوده است و من آن را کمکی بسیار گران‌بها می‌نامم.»
راوی این نماهنگ بیان کرد که بیژن زنگنه در حالی دوره تصدی خود را به عنوان وزیر نفت به پایان می‌رساند که دوره‌ای بسیار موفق در انرژی ایران به پایان می‌رسد. با این حال، میراث مثبتی که زنگنه برای ایران و اوپک به جاگذاشته است، تا مدت‌ها ادامه خواهد داشت.

اصل طلایی اوپک
بیژن زنگنه پس از پخش نماهنگی که به مناسبت آخرین حضور وی در نشست ۱۸۱ عادی اوپک پخش شد، سخنانی به شرح زیر ایراد کرد:
«بسم‌الله الرحمن الرحیم
خانم‌ها - آقایان
از همه سخنان محبت‌آمیزی که گفته شد، صمیمانه تشکر می‌کنم. به نظرم اوپک تنها سازمان اقتصادی جهان سوم است که در فعل‌وانفعالات اقتصادی جهان تأثیرگذار است. این سازمان بر اساس یک اصل طلایی تشکیل‌شده و به طرز بی‌نظیری نیز در طول عمر ۶۰ ساله خود موفق بوده است. این اصل، پذیرش ضرورت همکاری در عین رقابت و حتی اختلافات سیاسی میان اعضاست. این برای جهان سوم یک اصل طلایی است زیرا به‌طورمعمول کشورها در جهان سوم یا باهم خوب‌اند یا در حال نزاع و کشمکش باهم دیگر هستند. قبول همکاری بر مبنای منافع ملی کشورها و حاکمیت عقلانیت در روابط، اصلی است که به رغم همه فراز و نشیب‌ها و تنش‌های بزرگ بین اعضا در ۶۰ سال باعث بقا و موفقیت اوپک شده است و همه هم در این روابط سود برده‌اند. اوپک در ۶۰ سال گذشته با رعایت این اصل، حتی در موارد زیادی سبب بهبود روابط سیاسی بین کشورها شده است و این کلام درستی است که وزیران اوپک به معنایی وزیران خارجه دوم کشورهایشان هم هستند. تلاش جمهوری اسلامی به عنوان عضو مؤسس اوپک، همواره بر همکاری مؤثر با فعالان این عرصه، چه میان اعضای اوپک و چه دیگر تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان بزرگ استوار بوده است. نخستین حضور من در نشست‌های اوپک به نشست جاکارتا در نوامبر سال ۱۹۹۷ میلادی برمی‌گردد. پس‌ازآن در طی این مدت بازار نفت با فراز و نشیب‌های وسیعی روبه‌رو شد و طیف وسیعی از قیمت‌ها را از هفت دلار تا بیش از ۱۰۰ دلار تجربه کرد. خوشبختانه اوپک باتدبیر به خوبی توانست نه‌تنها از منافع اعضای خود دفاع کند بلکه در جهت ثبات بازار نفت و تداوم سرمایه‌گذاری تولید و اطمینان‌بخشی به مصرف‌کنندگان برای عرضه به‌موقع و کافی قدم بردارد. پس از ۶۰ سال از عمر اوپک، اینک با باز شدن باب همکاری اوپک و جمعی از دیگر تولیدکنندگان نفت در قالب اوپک پلاس، دوران جدیدی از حیات این سازمان آغازشده است. در ادامه این راه، مطمئنم که به اهمان تدبیری که اوپک ایجاد شد و در این سال‌ها با موفقیت به حیات خود ادامه داد و به بلوغ و توانمندی غیرقابل‌انکاری دست یافت، به کار خود همراه با دیگر تولیدکنندگان و در همکاری نزدیک با مصرف‌کنندگان ادامه خواهد داد.
اما در مورد خودم، دوباره از همه محبت‌ها و سخنان محبت‌آمیزی که ارائه شد تشکر می‌کنم. من در آستانه ۷۰ سالگی، درزمانی که دولت جدید جمهوری اسلامی ایران با انتخاب جناب آقای رئیسی تشکیل می‌شود، تصمیم گرفته‌ام از فعالیت‌های رسمی و تمام وقت کناره‌گیری کنم و بازنشسته شوم. از دوستان و همکارانم در اوپک انتظار و تقاضا دارم که به اهمان محبتی که با من برخورد می‌کردند، با وزیر بعدی نفت ایران که ظرف کمتر از ۲ ماه آینده مستقر خواهد شد، همکاری و مساعدت کنند. از جناب آقای دبیر کل و اعضای دبیرخانه، خانم‌ها و آقایان محترمی که در این سال‌ها در کنارشان بودم، تشکر می‌کنم و از فرصت استفاده کرده، از همه دوستان عزیز آقایان الرمحی، عبدالعزیز و نوان، وزیر محترم الجزایر و وزیر محترم ونزوئلا تشکر می‌کنم. از خداوند متعال برای همه شما و خانواده‌های محترمتان سلامت و موفقیت مسئلت می‌کنم.»

پس گرفتن سهم از دست رفته ایران
وزیر نفت گفت: مهم‌ترین کار وزیر نفت دولت آینده، بازگرداندن ایران به بازار نفت و پس گرفتن سهم از دست رفته ایران به دلیل تحریم‌هاست.
به گزارش شانا، بیژن زنگنه روز پنجشنبه پس از پایان یک‌صد و هشتاد و یکمین نشست سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در جمع خبرنگاران گفت: در اوپک، اصل بر اجماع نظر است. وزیر نفت در پاسخ به پرسشی درباره آخرین حضور خود در نشست اوپک گفت: خوشحالم که بار سنگینی که این سال‌ها بر دوشم بوده است را ان‌شاءالله با سلامت و درستی و صداقت بر زمین می‌گذارم و امیدوارم همکار بعدی نیز این بار سنگین را با موفقیت بر دوش بگیرد، من هم در این نشست از اعضا خواهش کردم که با وزیر محترم آینده نفت همکاری کنند.
زنگنه بابیان اینکه در نشست امروز آن چیزی که به صورت گذرا از سوی دبیر کل اوپک مطرح شد مسئله بازگشت ایران بود و اعضای اوپک مقداری نسبت به این بحث ابراز نگرانی دارند که ایران چطور برمی‌گردد، افزود: فکر می‌کنم مهم‌ترین کاری که دولت آینده باید انجام دهد مدیریت کردن بازگشت ایران به بازار نفت پس از برداشتن تحریم‌هاست. دیدگاه‌هایی را که دارم با ریزه‌کاری به دوستان منتقل خواهم کرد که اگر مصلحت دانستند از آن‌ها استفاده شود.

همکاری در حین رقابت
وزیر نفت درباره قدردانی دبیرخانه اوپک هم اظهار کرد: دوستان دبیرخانه لطف کرده و نماهنگی را تهیه‌کرده بودند و به عنوان فردی که بیش‌ترین سابقه وزارت را در اوپک داشته از من تجلیل شد، البته قدردانی از جمهوری اسلامی بود. اوپک از نظر من تنها سازمان جهان سومی است که توانسته در بخش اقتصاد جهان تأثیرگذار باشد، ما سازمان مشابهی در جهان سوم نداریم. زنگنه بابیان این‌که هیچ سازمانی مشابه اوپک در جهان سوم نداریم که در اقتصاد جهان تأثیرگذار باشد، گفت: معنا یا مفهوم کلیدی که اوپک توانسته به آن عمل کند و موفق شود این است که در عین رقابت و اختلاف سیاسی همکاری داشته است. امروز همه کشورها در اوپک به دنبال منافع خود می‌گردند، این موضوعی است که من در این سال‌ها یاد گرفتم. زنگنه ادامه داد: وزیران نفت به اوپک می‌آیند تا منافع کشورشان را حداکثر کنند؛ شما هم که آنجا می‌روید منافع خود را حداکثر می‌کنید، بسیاری از کشورها باهم رقیب هستند و اختلاف‌های جدی سیاسی دارند اما مهم این است که در کنار هم می‌نشینند و طوری عمل می‌کنند که در عین رقابت، منافع خود را حداکثر کنند، در این سال‌ها همیشه منافع اعضای اوپک تأمین‌شده و حضور این سازمان به نفع اعضایش بوده است.

مسیرهایی برای همکاری
وزیر نفت بابیان اینکه مسئله این است که باید در عین اختلاف نظر سیاسی و حتی اختلاف‌های فراتر از سیاست بتوان باهم همکاری کرد، گفت: راه‌های این همکاری هم وجود دارد و این‌طور نیست که راه همکاری بسته باشد، در هر حال می‌توان مسیرهایی برای این همکاری پیدا کرد.

بقا و موفقیت اوپک؛ مرهون ۶۰ سال همکاری و عقلانیت
وزیر نفت گفت: قبول همکاری بر مبنای منافع ملی کشورها و حاکمیت عقلانیت در روابط، اصلی است که به‌رغم همه فراز و نشیب‌ها و تنش‌های بزرگ بین اعضا در ۶۰ سال، باعث بقا و موفقیت اوپک شده است و همه از این روابط سود برده‌اند.