نمره شهرداری چند است؟
گزارش‌های شهرداری نشان می‌دهد شهرداری زمانی که به دولت و حاکمیت نزدیک می‌شود، نمره پایینی از عملکرد دوره پنجم می‌گیرید اما آنجا که به مقیاس محلی می‌رویم و حوزه خدمات شهری را هدف می‌گیریم، نمره قابل قبولی از مردم می‌گیریم. ما در حوزه میدان‌ها میوه و تره‌بار، فضای سبز، آرام ستان ها و نظافت شهر نمره قابل قبولی می‌گیریم ولی در برخی بخش‌ها مشکل‌داریم، مثل متکدیان و مسائل اجتماعی که وظیفه اصلی ما نیست و ما دستگاه همکار هستیم و دستگاه‌های حاکمیتی، استانداری، بهزیستی و نیروی انتظامی هم در این قضیه مسئولیت دارند که در آنجاها ممکن است، مشکلاتی باشد. در حوزه‌های اجتماعی تلاش کردیم حجم و تعداد کودکان کار را به حداقل ممکن برسانیم اما برای زباله گردی نتوانستیم کاری بکنیم چراکه زباله گردی زمانی از بین می‌رود که این مخازن سر چهارراه‌ها جمع شود و در این راستا هم نصب مخازن دردار آغازشده است. اگر به سامانه ۱۳۷ مراجعه کنید، علاوه بر ضبط تماس صوتی شما، فیلم و عکس ارسالی را هم دریافت می‌کند. این اقدام برای این است که هوشمندتر نسبت به مشکلی که یک شهروند ارائه می‌کند، اقدام کنیم. ما در شرایط تحریم و کرونا، تلاش کردیم تا پروژه‌های عمرانی متوقف نشود. همچنین با افرادی که در این دوره سه‌ساله مسئولیت داشته‌اند تخلف کرده‌اند، برخورد و تخلف به مراجع ارسال‌شده است.
میراث ماندگار برای تهران
بیش از ۳۰ سال است که شهرهایمان به شکل متفاوتی اداره می‌شود و این ادعا وجود داشته که این راه قابل اصلاح نیست و نمی‌توان کاری کرد. ما در این دوره ثابت کردیم که این راه قابل اصلاح است. ادعا داریم که ما در این دوره تراکم فروشی و شهر فروشی نکردیم. وقتی می‌گوییم شهر فروشی نکرده‌ایم یعنی فراتر از طرح تفصیلی کاری نکرده‌ایم و خودمان را به این طرح مقید کردیم. چگونه؟ آمدیم نقشه‌های تهران را هوشمند و پهنه‌ها را بر روی آن مستقر کردیم و با این کار، اکنون شهردار منطقه هم بخواهد خارج از ضابطه پروانه صادر کند، نمی‌تواند.
پیش از این شوراهای معماری مناطق تصمیمات خلاف قاعده بسیاری می‌گرفتند که جلوی آن را گرفتیم و برای آن ضابطه گذاشتیم و این ضابطه را در شورای شهر مصوب، در فرمانداری تأیید و ابلاغ کردیم؛ یعنی اگر شوراهای معماری مناطق از این پس جلسه‌ای خلاف این قاعده داشته باشند، فرد متخلف را به تخلفات اداری معرفی می‌کنیم.
در این دوره در حدود ۱۰ درصد میزان وابستگی‌مان به منابع مالی پایدار بیشتر شده است یعنی نقش منابع مالی پایدار در بودجه شهرداری تهران افزایش‌یافته و این موضوع مهمی است.
در دوره‌های قبل انتقاد می‌کردیم به مدیریت شهری که مگر آخرین روز کاری شما، آخرین روز زندگی مردم تهران است؟ شما همه ذخایر و منابع را مصرف می‌کنید، باغات را از بین برده‌اید و بارگذاری‌های سنگین بر روی شهر انجام داده‌اید.
من اعتقاددارم با به نتیجه رسیدن ۲ لایحه کسری بودجه ما حل می‌شود و میزان وابستگی غیرقانونی‌مان به ساخت‌وساز، به حداقل می‌رسد؛ نتیجه این کار آرام شدن این شهر است. همچنین دیگر نباید در هر کوی و برزنی شاهد ساخت‌وساز باشیم؛ باید کاری کنیم که شهر به شکل بطنی و طبیعی توسعه خود را داشته باشد و بنابراین پایمان را از روی گاز برداشته‌ایم. خیلی از این موارد حتی مصوبه ماده پنج هم ندارد و به این روش نمی‌توان شهر را اداره کرد. این یک گردونه باطلی است که باید خودمان را از آن خارج کنیم؛ این بزرگ‌ترین یادگار ما خواهد بود. اصطلاحاً مگا پروژه ما، نفروختن شهر و اداره شهر به شکل ارزان‌تر، سالم‌تر و باکیفیت‌تر است. من مخالف راه‌اندازی شریان‌های اصلی شهر نیستم اما هر اقدامی را که طرح جامع نباشد و در شورای ترافیک تهران به تصویب نرسیده باشد، مخالف هستم. شهرداری حق ندارد بودجه‌ای را به این پروژه‌ها اختصاص دهد.
در شرایط که مردم نسبت به محیط زندگی خود حساسیت نداشته باشند، هر اتفاقی ممکن است بیفتد. باید به مردم بگوییم که چه کارکرده‌ایم و معتقدم عملکرد ۳۰ ماه گذشته را می‌توان با ۳۰ سال قبل آن مقایسه کرد به جهت عملکرد و مبانی تئوریکی که در پَس اقداماتی که انجام دادیم داشتیم.
اگر به برخی مدیران بگوییم این تپه را جابجا کنید، خیلی راحت جابجا می‌کنند؛ خیلی از مدیران ما از این جنس هستند و تربیت‌شده‌اند که این کار را انجام دهند اما اینکه از آنان بپرسید که چرا باید این کار انجام شود؟ یا راه بهترین سراغ دارید؟ نمی‌توان رفتار دیگری با بازدهی بیشتر و هزینه کمتر با تپه داشت؟ پاسخی وجود ندارد. اینکه شما هوشمندی به خرج بدهید و بهترین متخصصان را به کار بگیرید و بهترین کار را انجام دهید و کیفیت کار را بالا ببرید، این تفاوت دوره‌ها بوده است.
شار باغ حضرت فاطمه (س)
ما مگا پروژه‌ای در منطقه ۱۷ و ۱۸ تهران با نام شار باغ حضرت فاطمه (س) که پیش از این به آن محور نیلوفری گفته می‌شد را شروع کردیم. این پروژه با سرعت در دست اجراست و خرداد فاز اول آن به نتیجه می‌رسد و این بزرگ‌ترین محور طراحی شهری دنیا محسوب می‌شود و به مسابقه گذاشته‌شده است. این پروژه برای ساختمان‌های چهارتا پنج طبقه طراحی‌شده بود که ما نگاهمان را عوض کردیم و تبدیل به محور پیاده راه کردیم. بخشی از آن را به پیاده راه و دوچرخه اختصاص دادیم و بخش هم به سبزی‌کاری محلی به جای چمن اختصاص دادیم تا حس دل‌بستگی و تعلق را در میان ساکنان به وجود آوریم. برنامه‌های دیگری هم برای جداره‌های دو طرف داریم که از جنس مگا پروژه‌های ماست. عارضه‌های سنگین ندارد و حجم جابجایی خاک ندارد اما مطمئناً تأثیرگذارترین پروژه در منطقه ۱۷ و ۱۸ و در تهران خواهد بود. کل آن نزدیک به ۹ کیلومتر است و فاز یک آن چهار نقطه عطف دارد که مقابل امامزاده حسن، استاد معین و محور هم به‌طور کامل پیاده، سواره و دوچرخه‌اش کامل می‌شود و ممکن است برخی تجهیزات باقی بماند که به تدریج تکمیل می‌شود؛ تلاش می‌کنیم تا شهریور به نقطه قابل قبولی برسد.
هنر شهرداری
دوره طرح جامع ما معمولاً افقی دارد، اگر خارج از آن افق هم عمل کردیم و برنامه‌ای که باید ۲۰ ساله یا ۱۰ ساله اجرا می‌شد را در ۲ سال اجرا کردیم، یعنی فشار مضاعفی را به شهر به وجود آورده و عارضه‌ای ایجاد کرده‌ایم تا این پروژه را اجرا شود. مثل «رابین‌هود» می‌ماند. یکجایی تخریبی صورت می‌گیرد تا کاری انجام شود؛ این هنر نیست. اینکه شما بتوانید شهر را متعادل و کم عارضه مدیریت کنید، هنر اصلی است. قطعاً پروژه‌هایی هم که در سطح شهر تعریف می‌شوند، پروژه‌هایی هستند که نقطه هدف و مسئله محوری را باید مدنظر قرار دهند.
دستاوردهای شهرداری
ما در این دوره پروژه‌های محله محور را مدنظر قراردادیم و سال گذشته ۲ هزار میلیارد تومان نیز برای آن اعتبار در نظر گرفتیم. سال ۱۴۰۰ هم اعتباری برای آن در نظر گرفتیم و این‌ها از جنس پروژه‌هایی است که از نگاه مردم هم به آن نگاه شده است.
ضمن اینکه ما در این دوره همه پروژه‌هایی که درگذشته دوستان می‌گفتند "مگا" را به اجرا درآورده‌ایم. مثل پروژه آرش اسفندیار که کمتر از ۳۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشت، به بهره‌برداری رسید. استاد معین، اتوبان بروجردی و رستگار افتتاح شد و در پروژه رستگار هم مسیر تا بزرگراه امام رضا (ع) باز شد و انتهای بلوار امام علی (ع) و بلوار ارتش هم به نتیجه رسید.
از سوی دیگر میدان امام خمینی (ره) که یکی از قدیمی‌ترین میدان‌ها تهران است را مثال می‌زنم. ما ساختمان بلدیه را احیا کردیم، کوچه پشت شهرداری فقط اسمش بود اما هرگز وجود نداشت چون ساختمان شهرداری وجود نداشت اما دوباره در حال احیا شدن است. کل عرصه این میدان دوباره برای عابران پیاده می‌شود و حضور خودرو در میدان یا به حداقل می‌رسد یا کلاً عبور نمی‌کند؛ اگر بتوانیم با مخابرات به توافق برسیم محور عبوری به جنوب این ساختمان منتقل می‌شود تا این سفره پیاده راه کامل و به یک میدانگاه بزرگ در تاریخی‌ترین نقطه تهران تبدیل شود که تا لاله‌زار قدیم و نو ادامه یابد.
مردم پای صندوق‌های رأی نیایند هر اتفاقی ممکن است رخ دهد
علت آنکه ما به مردم گزارش می‌دهیم و آنان را دعوت به شرکت در انتخابات می‌کنیم این است که اگر مردم پای صندوق‌های رأی نیایند، هر اتفاقی ممکن است بیفتد. ما دوره‌هایی داشته‌ایم که افرادی با ۱۰۰ هزار رأی وارد شورا شده‌اند، با موتورگازی آمده و با بنز رفته‌اند بیرون. اگر مردم پای صندوق‌های رأی نیایند هر اتفاقی ممکن است رخ دهد.
رد صلاحیت متخصصان
معتقدم حتی در انتخابات ریاست جمهوری هم اگر دلخوری وجود دارد و بر فرض افرادی را که نامزد شده‌اند نمی‌پسندند، در انتخابات شورای شهر این شرایط به حداقل برسد و اگر فهرستی وجود داشت که قابل دفاع بود، این حمایت مردم است که می‌تواند به این حرکت تداوم بدهد. اصلاح‌طلبان برای شورای شهردارند تلاش می‌کنند ۲۰ نفر را از توی لیست حاضر دربیاورند. تعداد زیادی از اعضای فعلی شورا رد صلاحیت شده و تعداد زیادی از متخصصانی که می‌توانستند کمک کنند هم تا این مرحله رد صلاحیت شده‌اند؛ هیئت مرکزی هم باید اعتراضات این‌ها را بررسی کند. به هر صورت تعداد زیادی از افراد متخصص رد صلاحیت شده‌اند. کسانی که مثلاً طرف استاد دانشگاه است و تدریس می‌کند و فرزندانمان زیردست وی تربیت می‌شوند، چنین شخصی را رد صلاحیت بکنید یعنی چه؟ داریم خودمان را محروم می‌کنیم. یا کسی را که چند دوره استاندار بوده رد صلاحیت می‌شود چه معنایی دارد؟ بالأخره کسی بوده که بزرگ‌ترین تصمیم منطقه‌ای و محلی را پیش از این به وی سپرده‌ایم. اگر آن چارچوب‌ها رعایت نشود، به نظرم فرصت بزرگی را از دست داده‌ایم. اگر مردم با رأی قاطع، روشن و با تمایز معنادار از افراد متخصص و سالم حمایت کنند که در شهر می‌توانند این نگاه را ادامه دهند، خوب این نگاه ادامه پیدا می‌کند.
نیازهای وابسته به ارز شهر
حجم تورم غیررسمی ۴۸ درصد در کشور و به خصوص در تهران به این معنا است که ارزش پول ملی شما به یک‌سوم رسیده است. یک مقایسه‌ای دوستان کردند، خیلی از نیازهای ما ارزی است مانند حمل‌ونقل عمومی که به‌طور مستقیم وابسته به ارز است. در این مقایسه بودجه شهرداری تهران در سال ۹۰ خورشیدی، ۷.۵ میلیارد دلار بود و با قیمت از یک هزار تومان؛ در سال ۹۹ این بودجه به ۱.۵ میلیارد تومان رسیده است اگرچه رقم ریالی بودجه ما در این سال به ۵۰ هزار میلیارد تومان می‌رسد اما ارزش واقعی آن به دلار به ۱.۵ میلیارد دلار می‌رسد. ما درگذشته شهرداری داشتیم که می‌گفت من با ۲۵ سرمایه‌گذار این شهر را اداره می‌کنم. با ۲۵ سرمایه‌گذار شهر را اداره کردن، فقط منافع آنها را تأمین می‌کند. معتقدم که این نگاه می‌تواند شهر را نجات دهد وگرنه آن نگاهی که هیچ راهی و بینشی جز تراکم فروشی نمی‌بیند، منافع همه را تأمین نمی‌کند.
اگر شورا را به جهت نظارتی ضامن وجدان عمومی شهر بدانید و فضایی که باخرد جمعی تصمیم می‌گیرد و تصمیم به مصلحت می‌گیرد، در امور اجرایی دخالت نمی‌کند و پشتیبان فضای سالم مدیران است، می‌بینید که چقدر شورا برای شهر مهم است.
کلان‌شهرها در دنیا همه به دنبال کم کردن سهم آلاینده‌ها هستند در محیط‌های شهری هستند و راهش این است که خودروهای برقی و بدون استفاده از سوخت فسیلی را رایج کنیم.
سیاست در این جمع اجتناب‌ناپذیر است و سیاسیون ما باید آن‌قدر هوشمند باشند که این رقابت را به رقابتی که مردم برنده اصلی آن باشند، تبدیل کنند. پایتخت به سیاست‌مدارانی نیاز دارد که عرضه استفاده از کارشناسان را داشته باشند؛ عرضه و دانش استفاده از کارشناسان را داشته باشند.