رقابت در انتخابات
ریاست جمهوری عرصه پادگان و قضاوت نیست. قضاوت حکم قاضی و در پادگان هم مستلزم سلسله‌مراتب حکم است و من افتخار می‌کنم که در زمان جنگ در سپاه بودم و برای قضات هم احترام قائلم. به دو دلیل مهم مصمم به حضور شدم. یکی تدارک فضایی بود که با الفاظی مانند جبهه انقلاب شرایط طوری شده بود که صورت انتخابات مخدوش شده و حالت رقابت از بین می‌رود. این وضع بایاسی که مردم از شرایط اقتصادی پیداکرده بودند، کلیت کشور را تهدید می‌کرد و دشمن را مصمم می‌کرد که با مشارکت کم، فشارها بر مردم را زیادتر کند.
وی ادامه داد: برداشتم من این شد که مسیر طراحی‌شده نمی‌تواند مشکلات داخلی را حل کند. باتجربه اجرایی من در بخش‌های مختلف، احساس کردم که باید وارد صحنه شوم. دولت بعد باید هم مسائل بین‌المللی و اقتصادی را حل کند و هم وفاق بین‌المللی ایجاد کند.
بدترین قطعنامه‌ها علیه ایران در دولت احمدی‌نژاد
لاریجانی در پاسخ به این سؤال که چگونه بحث مهمی چون برجام در مجلس سابق در ۲۰ دقیقه به نتیجه رسید؟ توضیح داد: بحث قطعنامه‌ها روشن بوده و کافی است مطالب و آن خوانده شود، شنیدم آقای جلیلی هم همین مطلب را گفتند که در زمان فلانی سه قطعنامه تصویب‌شده است و قطعنامه‌های دوره ایشان چیز مهمی نبوده است، کافی است متن قطعنامه‌ها را بخوانیم و موضوع عجیبی نیست. مثلاً قطعنامه ۱۹۲۹ که در خرداد ۸۹ تصویب شد به نظرم به اتفاق نظر کارشناسانی که در صحنه بین‌المللی حاضر بودند؛ جزء بدترین قطعنامه‌های شورای امنیت در طول تاریخ خود یعنی تمام همکاری‌های بانکی، بیمه‌ای، شرکت کشتی‌رانی و حتی سپاه پاسداران را تحریم کردند. مهم‌تر آنکه به کشورها اجازه بازرسی از محموله‌های ایرانی در زمین دریا و هوا را دادند که هم بازرسی و هم نسبت به انهدام آنها اقدام کنند. یا قطعنامه ۱۸۰۳ بخش خصوصی، مؤسسات مالی، بانک‌های ایرانی را دچار تحریم کردند. قطعنامه‌هایی که قبلاً تصویب‌شده بود از سنخ مشکلات مردم نبود و روی موضوع هسته‌ای و تجهیزات هسته‌ای و مسائل موشکی متمرکز بود و به بانک‌ها ارتباطی نداشت.
ناگفته‌های برجام
وی ادامه داد: ما مجبور بودیم برای حل مسئله هسته‌ای ایران مدتی پافشاری کنیم چون روی زمین چیزی وجود نداشت. اینکه در سعدآباد، در بروکسل و پاریس عقب‌نشینی صورت گرفت به این دلیل بود که ما یک زنجیره سانتریفیوژ نداشتیم. ما در فروردین سال ۸۵ توانستیم یک زنجیره‌ای سانتریفیوژ بسازیم که علنی و افتتاح شد، بنابراین توجه داشته باشید که در مذاکرات هسته‌ای باید پایه‌های محکم داشته باشیم آن زمان مجبور بودیم مقاومت کنیم آنها زیاد جلو آمدند و یو سی اف را هم تعطیل کردند اما وقتی آنها دیدند اراده ما قوی است وزیر خارجه وقت آمریکا خانم کاندو لیزا رایس اعلام کرد که آماده مذاکره هستیم هرچند مشروط شده بود اما مصمم بودند.
قطعنامه اول نیمه اول سال ۸۵ و زمانی صادر شد که جنگ ۳۳ روزه رخ داد و ما در بروکسل سرگرم مذاکره بودیم. من برای سفری به سوریه رفتم و به محض ورود به آنجا جنگ ۳۳ روزه آغاز شد و بعدها شنیدم وزیر خارجه آمریکا این تقارن رفتن و جنگ برای چه بود. وقتی آنها دیدند در جنگ ۳۳ روزه چندان پیشرفتی نداشتند؛ کسینجر در مقاله‌ای خواستار تحریم ایران شد و آقای سولانا به من زنگ زد و بعدازاین قطعنامه به من گفت خرابکارها کار خود را کردند. در قطعنامه ۱۶۹۶ آمده بود که ایران باید تعلیق کند و بعد هم قطعنامه‌های دیگر صادر شد. متأسفانه در داخل کشور در مسئله هسته‌ای اختلاف نظر به وجود آمد برخی مطالب و رویکردها و روش‌های مدیریتی باعث این امر شد، من متوجه شدم که در این فضا نمی‌توان کار را جلو برد و استعفا دادم.
اقتصاد باید مسئله اصلی باشد
لاریجانی با اشاره به اینکه دسته‌بندی‌های امروز اصلاح‌طلب و اصولگرا را چندان قبول ندارم، گفت: جامعه هم چندان پی این دسته‌بندی‌ها نیست و بیشتر در پی فردی هستند که مشکلات آنها را حل کند. بنا ندارم کنار روم و وظیفه‌ای بر دوش خود احساس می‌کنم. بحث‌هایی که درباره دولت من و اینکه دولت سوم روحانی خواهد بود، چندان اخلاقی نیست. در تاریخ پس از انقلاب مشی هیچ‌کدام از دولت‌ها مانند هم نبوده است. روسای جمهوری برای خود راه دارند و از نظر عملیاتی هم متفاوت هستند. نباید با انگ زدن‌ها مسائل لوث شود. برای ۲۰ سال آینده، اقتصاد باید مسئله اصلی باشد و دیگر موضوعات ذیل آن قرارگرفته و به آن کمک کند.
حجاب مسئله فرهنگی است
وی خاطرنشان کرد: مسئله حجاب، موضوعی ذاتاً فرهنگی است و باید با کار فرهنگی آن را پیش برد. مسئله حجاب در کشور دست‌خوش چالش‌های سیاسی شده است. بهتر است دولت زمینه‌های رشد را برای زنان فراهم کند تا آنها بی‌منت مانند مردان بتوانند زمینه‌های رقابت را فراهم کنند.
حصر
لاریجانی ادامه داد: در شورای عالی امنیت ملی قرار شد برای حصر زمان کوتاهی در نظر گرفته شود و بنا نبود آن‌قدر طولانی باشد. الآن هم رئیس‌جمهوری هم می‌تواند جلسه‌ای بگذارد و این موضوع را پایان بدهد.
ایرانی بودن به خون است
منتقدان محل تولد شما یعنی نجف را بهانه‌ای کردند که بگویند ایرانی نیستید، خاطرنشان کرد: این کار قانونی است و من پیگیری می‌کنم. در مسائل حقوقی خون ملاک است و ایرانی بودن به خون است نه به جغرافیا، من آنجا متولد شدم و شش‌سالگی به ایران برگشتم.
نظارت‌ها باید قانونمندتر باشند
رئیس سابق مجلس خاطرنشان کرد: سلیقه من در کشور متفاوت است اما برای حل مشکلات به همکاری قوای سه‌گانه معتقد هستم.
وی در پاسخ به سؤال دیگری مبنی بر اینکه یکی از مشکلات فیلتر نیروهاست و بسیاری از نخبگان در کشور حذف شدند و خیلی از این اتفاقات تلخ در زیرمجموعه‌های دولت رخ می‌دهد، شما این موضوع را قبول دارید و چه راهی برای حل آن دارید؟ گفت: من این نکته را کاملاً احساس می‌کنم، مثلاً در مجلس بعضی از نمایندگان رد صلاحیت می‌شدند. این یک اشکال است و نظارت‌ها باید خیلی قانونمندتر باشند. شهید مطهری می‌گوید که برای ایجاد دموکراسی در کشور نباید فکر کنیم اگر کسی می‌آید و اشکالی دارد، مردم نباید انتخابشان کنند. می‌گوید بگذاریم، مردم اصلاً آن اشتباه را انجام بدهند. آزادی در کشورهای دموکراسی بالفعل ایجاد می‌شود.
لاریجانی افزود: ماجرای غنی‌سازی داستان طولانی دارد و من ابتدا در جریان آن بودم. امروز می‌توانیم غنی‌سازی را به حد محدودی برسانیم و از آن بهره ببریم، ما نباید در امورمان افراط‌گری داشته باشیم. ما نباید که از تهران تا قم سانتریفیوژ بسازیم، به نظر من باید در غنی‌سازی به‌روز باشیم.
اف ای تی اف
وی در پاسخ به اینکه شما با احیای برجام با شکل سال ۲۰۱۵ موافقید و آیا احیای حقوقی برجام را کافی می‌دانید؟ افزود: من تأیید نمی‌کنم که تقارن مذاکرات احیای برجام و انتخابات تصادفی نیست، ما نباید با سوءظن برخورد کنیم. قطعاً باید توسعه باسنت اسلامی رخ بدهد، اما باید واقع‌بین بشویم. درباره اف‌ای‌تی‌اف برخی می‌گفتند که نیازی نیست روابط بانکی در این چهارچوب قرار بگیرد و می‌توانیم تهاتر کنیم، شما تصور کنید این روش چه بلایی سر قیمت‌ها به وجود بیاورد. یک ایده دیگری بود که با کشورهای دوست صحبت کنیم تا اقدامات مربوط به اف‌ای‌تی‌اف تغییر کند، واقعاً ممکن است که یک‌شبه این اتفاق رخ بدهد؟ برخی می‌گویند ما با بانک‌های کوچک کارکنیم، این موضوع هم مسائلی دارد. دوستان فکر می‌کنند آنها یک نقشه‌ای دارند اما من فکر نمی‌کنم این‌طور باشد. ما باید واقع‌بین باشیم اما حتماً الگوی اصلی خودمان را دنبال کنیم.
برجام
لاریجانی گفت: سازشکاران گروه‌هایی هستند که افراط می‌کنند و در گروه‌هایی در خارج از کشور هستند. تعامل هوشمندانه با غرب رخ بدهد و شرق هم همکاری صورت بگیرد، برنامه ما هم این است. همین برنامه ۲۵ ساله که با چین وجود دارد هم به این روند است. این حرف‌ها که می‌گویند جزیره فروختیم درست نیست. این کار را باید با روسیه انجام بدهیم و اگر کشور اروپایی قدرتمند قوی بخواهد هم باید انجام بدهیم.
هیچ بحثی درباره دادن خاک به کشورها وجود ندارد، ما هم با شرق و هم با غرب کار می‌کنیم. معیشت مردم و تورم طاقت‌فرسا بر مردم نباید بازیچه بازی‌های سیاسی عده‌ای شود. برجام در آن مقطع کار درست و دقیق نظام بود و الآن هم باید برای نجات کشور تا جایی که می‌توانیم شرایط را برای یک تفاهم هموار کنیم.
رئیس پیشین مجلس با تأکید بر اینکه حل این‌گونه مسائل احتیاج به تدبیر و روش خاصی دارد؛ تصریح کرد: با سخنرانی در نماز جمعه و داد و بیداد نمی‌توان آنها را حل کرد. آنچه روی زمین و امور فنی داشتیم تا در مذاکرات دست پر را داشته باشیم این تصمیم نظام بود و کار درستی هم بود و من هم قبول داشتم و حتماً هم هزینه‌های داشت اما می‌توانستیم آن را در مقاطعی حل کنیم تا این میزان هزینه به مردم تحمیل نشود و مشکلات مردم حل شود.
اگر کسی بتواند موضوعی به این مهمی را که مشکلات اقتصادی مردم را حل کند و در ۲۰ دقیقه به نتیجه برساند به نظرم خیلی مدیر قوی است حتماً رأی دهید اما تصویب برجام در کشور یک اقدامات پشت صحنه داشت و یک اقداماتی در صحن مجلس. در پشت صحنه از دو ماه قبل هم بین دو فراکسیون مجلس هماهنگی ایجاد شد و نهایتاً به توافق رسیدیم؛ آنها بعداً نقض کردند اما توافق حاصل شد. دکتر توکلی در آن جلسه‌ای که دو فراکسیون توافق کردند حضور داشت ایشان حتی امضا خواستند. این موضوع یک موضوع ملی بود و نمی‌خواستیم که پیاز بفروشیم تا در مجلس تصویب شود این تصویب نظام بود و باید سازوکار آن در مجلس تصویب می‌شد.
آقایان درنهایت توافق را بر هم زدند، در صحن مجلس می‌خواستند ۴۰۰ پیشنهاد مطرح کنند که معنی آن این بود که نمی‌خواهیم سر موقع این را تصویب کنیم و من نمی‌توانستم مسئله ملی کشور را به خاطر امیال عده‌ای به خطر بیاندازم. موضوعی را که در بالاترین سطوح ده‌ها جلسه تشکیل‌شده و یک دهه موردبررسی قرارگرفته به خاطر امیال سیاسی و سروصدای عده‌ای جلوی تصمیم عاقلانه نظام را بگیریم.
اگر طرح برجام خائنانه بود شورای نگهبان می‌توانست نگه دارد و حتی رد کند. مسئله عمیق‌تر است وقتی من می‌بینم جوان یا نوجوانی سرخود را در سطل اشغال کرده این درد آدم را می‌کشد. اگر انقلابی باشید باید این‌ها را درک کنید نه اینکه به خاطر یک مسئله اختلاف سیاسی یک موضوع بین‌المللی را به تأخیر بیندازید که دود آن به چشم افراد رود.
من از ملت عزیز خواهش می‌کنم؛ این انتخابات سرنوشت آن‌هاست و حضور آن‌هاست که می‌تواند مشکلات کشور را حل کند. صاحب‌نظران، کارگران، کارمندان، کشاورزان باید بدانند که هر چه در این انتخابات با آگاهی حضور پیدا کنند امید به حل مشکلات وجود خواهد داشت وگرنه همین وضع ادامه پیدا می‌کند باید افرادی بیایند که بتوانند این مسئله را حل کنند و قدرت حل این مشکلات را داشته باشند.