ستاره صبح-
به گزارش ایسنا به نقل از دیوان محاسبات کشور، کیومرث داودی معاون فنی و حسابرسی دیوان محاسبات در حاشیه نمایشگاه دیوان فناورانه در محل دائمی نمایشگاه‌های مجلس شورای اسلامی، با اعلام خبر انتشار «گزارش حسابرسی زیست‌محیطی نحوه اجرای قانون هوای پاک با دامنه ۸ کلان‌شهر» به بخش‌هایی از آن اشاره کرد و گفت: علیرغم تصویب قانون هوای پاک در سال ۱۳۹۶، مقایسه شاخص‌های آلودگی هوا در سال‌های اخیر، نمایانگر رشد نزولی کیفیت هوا و افزایش تدریجی روزهای آلاینده در طی سال‌های متوالی منتهی به سال ۹۹ هست. داودی خاطرنشان کرد که از ۱۱۲ حکم مندرج در قانون هوای پاک که باید توسط ۲۳ دستگاه اجرایی می‌شد، تعداد ۳۸ حکم اصلاً انجام‌نشده، ۶۴ حکم به‌طور ناقص انجام‌شده و صرفاً ۱۰ حکم عملیاتی شده است و ترک فعل و کم‌کاری در همکرد دستگاه‌های مربوطه محرز است. وی با اشاره به اینکه لایحه مربوط به میزان و نحوه جریمه نقدی و توقف واحدهای متمرد، تاکنون نهایی نشده و برخی دستورالعمل‌ها بعد از گذشت بیش از ۲ سال تاکنون تهیه و ابلاغ نشده‌اند، افزود: آیین‌نامه تعیین سن فرسودگی خودرو و بیمه خودروهای فرسوده نیز تهیه نشده که این امر خود سبب معطل ماندن اجرای احکام قانونی شده است.
ضعف‌های آشکار در اجرای صحیح قانون هوای پاک
معاون امور عمومی و اجتماعی دیوان محاسبات عدم مدیریت مطلوب در ساماندهی بانک اطلاعاتی جامع و دقیق را ازجمله ضعف‌های آشکار در اجرای صحیح قانون هوای پاک و نیز پایش صنایع آلاینده دانست و گفت: مدیریت محیط‌زیست کشور به‌طور عام و آلودگی هوا به‌طور خاص، نیازمند متولی واحد، مقتدر و مستقل و همچنین داده‌های متمرکز، یکپارچه و قابل‌اتکا هست تا بر مبنای آنها، تصمیمات مناسب و اثربخش اتخاذ شود.
بیش از ۱۰ میلیون وسیله نقلیه
فرسوده در کشور
داودی ابلاغ آیین‌نامه جدید در خصوص از رده خارج نمودن خودروهای فرسوده را خواستار شد و اظهار داشت: با توجه به آمار بالای بیش از ۱۰ میلیون دستگاه وسیله نقلیه فرسوده در کشور و نقش مهم آنها در آلودگی هوا، لازم است تدوین و ابلاغ آیین‌نامه جدید با در نظر گرفتن سازوکار متناسب با شاخص‌های فرسودگی خودروها، تسریع شود.
سهم منابع آلاینده
وی بابیان اینکه سهم منابع متحرک از تولید آلودگی حدود ۸۳ درصد (سالانه معادل ۵۷۹ هزار تن) و سهم منابع ساکن، حدود ۱۷ درصد (سالانه معادل ۱۲۳ هزار تن) بوده و بیش‌ترین علل مردودی خودروها در معاینه فنی نیز "گازهای خروجی" است، افزود: انجام معاینه فنی صحیح، مستمر و غیر سلیقه‌ای، می‌تواند نقش به سزایی در ایمنی و کنترل آلاینده‌ها ایفا نماید.
خودرو و موتورسیکلت برقی
وی خاطرنشان کرد که بر اساس قانون هوای پاک، بنا بود با همکاری وزارت صمت و سازمان گمرک، زمینه نوسازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی شهری ظرف مدت ۵ سال از محل منابع درآمدی موضوعه و از طریق کمک بلاعوض، یارانه، تسهیلات یا صفر نمودن سود بازرگانی واردات خودروهای برقی بنزینی (هیبریدی) و خودروهای الکتریکی و موتورسیکلت برقی به انجام برسد که اقدام مؤثری در خصوص این تکلیف قانونی صورت نگرفته است.
معاون امور عمومی و اجتماعی دیوان محاسبات بابیان اینکه تکالیف ماده (۱۱) و (۱۲) آیین‌نامه فنی ماده ۲ قانون هوای پاک مبنی بر اسقاط یک دستگاه موتورسیکلت به ازای شماره‌گذاری موتورسیکلت بنزینی و اختصاص ۱۰ درصد سبد محصولات هر دوره ۳ ماهه واحد تولیدی به موتورسیکلت برقی و یا از رده خارج نمودن ۳ دستگاه موتورسیکلت فرسوده به جای شماره‌گذاری هر دستگاه توسط وزارت صمت، به‌طور کامل اجرایی نشده است، افزود: طبق ماده (۶) قانون هوای پاک، انجام معاینه فنی وسایل نقلیه موتوری الزامی است. لیکن طی سال ۹۸ صدور بیش از ۹ میلیون فقره کارت معاینه فنی برای خودروهای سبک و سنگین و تعداد حدود ۷ میلیون فقره برگ جریمه به علت عدم اخذ معاینه فنی، بیانگر عدم تحقق کامل اهداف مدنظر هست.
وی عنوان کرد: با توجه به وجود تعداد بیش از ۸ میلیون دستگاه موتورسیکلت فرسوده در سطح کشور و نقش معاینه فنی کارآمد در افزایش ایمنی و کنترل آلاینده‌های هوا، این تکلیف اجرایی نگردیده است.
انرژی‌های تجدید پذیر
داودی گفت: وزارت نیرو علیرغم تکلیف ماده (۱۹) قانون هوای پاک مبنی بر تأمین ۳۰ درصد افزایش سالانه ظرفیت برق موردنیاز کشور از انرژی‌های تجدید پذیر، تنها حدود ۸ درصد نسبت به افزایش ظرفیت برق موردنیاز کشور از طریق انرژی‌های تجدید پذیر اقدام کرده است.
راه‌های برون‌رفت از آلودگی هوا
کیومرث داودی، پیشنهاد‌ها دیوان محاسبات کشور جهت راه‌های برون‌رفت از وضعیت آلودگی هوا را این‌چنین بیان کرد:
1. تدوین و ابلاغ استانداردهای موردنیاز جهت اجرای قانون هوای پاک به ویژه استاندارد ملی سوخت، با توجه به واگذاری سهام ۸ شرکت پالایش نفت کشور (تبریز، تهران، کرمانشاه، اصفهان، شیراز، بندرعباس، لاوان و ستاره خلیج‌فارس) به بخش خصوصی و سهام عدالت
2. ملزم کردن شرکت‌های پالایشی به اجرای طرح‌های کاهنده گوگرد در فرآورده‌های نفتی تولیدی
3. ملزم کردن وزارت نفت به اجرای طرح‌های کاهنده گوگرد در شرکت‌های پالایش نفت شازند و آبادان و شرکت‌های پالایش گاز
4. ایجاد مدیریت واحد مستقل و کنترل آلودگی هوا
5. قانون‌گذاری در خصوص بندهای اول و دوم سیاست‌های کلی محیط‌زیست
6. تهیه سند آمایش سرزمینی متناسب با توان اکولوژیک در کلان‌شهرها
7. تقویت پایه‌های میدانی و خط سازمان حفاظت محیط‌زیست به عنوان ناظر قانون
8. تقویت و آموزش نیروی انسانی لازم به منظور ارتقای جایگاه نظارتی سازمان حفاظت محیط‌زیست
9. بازآموزی تحصیل در تهیه و تدوین آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌ها
10. خارج کردن خودروهای و موتورسیکلت‌های فرسوده با استفاده از سازوکار مندرج در قانون هوای پاک
11. تعیین شاخص‌های فرسوده با عنایت به نقش مهم و وسایل نقلیه فرسوده در هوای آلوده
12. استفاده از توان شرکت‌های دانش بنیان در جهت ارتقای کیفیت منابع متحرک ازجمله تولید فیلتر و کاتالیست‌های موردنیاز خودروهای سبک و سنگین
13. تسریع دولت در تأمین اعتبار و منابع لازم به منظور بهسازی و نوسازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی درون‌شهری
14. برقراری تناسب این جرائم آلودگی هوا با خسارات وارده.