ستاره صبح-
ماتئو جی باروز و رابرت ای مانینگ در مطلبی برای «شورای آتلانتیک» نوشتند: وسوسهانگیز است که بگوییم در ۲۰۲۱ دیگر جایی برای بدتر شدن وجود ندارد اما شوکهای پیشبینینشده دیگری، مملو از خطرات در پیش خواهد بود. ما با استفاده از سالها تجربه آیندهنگری در شورای اطلاعات ملی آمریکا، برای ارزیابی خطرهای اصلی در سال جدید با پیامدهای جهانی، اطلاعات شناختپذیر را مورد ارزیابی قرار داده و بهترین تشخیص خودمان را مطرح میکنیم.
تداوم بحران کووید19
کووید-۱۹ در دنیا ادامه خواهد یافت و عواقب سفر در تعطیلات، دورهمی خانوادگی و دوستانه و خستگی گسترده از پاندمی تا سال ۲۰۲۱ گسترش مییابد. بسیاری هم ممکن است بیش از این جلو رفته و در انتظار دریافت واکسن، تجهیزات حفاظتی خود را کنار بگذارند. توزیع واکسن میتواند با مشکلات غیرمنتظره در تولید و مشکلات لجستیکی روبرو شود و جدول زمانی واکسیناسیون عمومی را عقب بیندازد. ازآنجاکه توزیع واکسن در دنیا، بهویژه در کشورهای درحالتوسعه، پراکنده خواهد بود، محدودیتهای سفر بینالمللی در بیشتر سال ۲۰۲۱ پای بر جا خواهد بود. این ویروس همچنین به گسترش و جهش خود ادامه میدهد و بهطور بالقوه، اثرگذاری واکسن را محدود میکند.
موانع پیش روی بایدن
توانایی حکمرانی جو بایدن محدود خواهد شد، بهخصوص اگر جمهوریخواهان رهبری سنا را حفظ کنند. دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا در آخرین روزهایش کار را برای جانشین خود سختتر میکند: استیون منوچین، وزیر خزانهداری آمریکا ۴۵۵ میلیارد دلار از بودجه هزینه نشده کرونا را از دولت گرفته است، درحالیکه ترامپ چین را به فروش تسلیحات بیشتر به تایوان تهدید میکند، به ایران نسبت به تحریمهای اضافی هشدار میدهد و ایالاتمتحده را در راستای تخریب بیشتر تدابیر کنترل تسلیحات، از معاهده آسمانهای باز خارج میکند. نظرسنجیها نشان میدهد حدود ۷۰ درصد جمهوریخواهان معتقدند انتخابات از ترامپ دزدیدهشده و ریاست جمهوری بایدن نامشروع است. در همین حال، ترقیخواهان بایدن را از سمت چپ تحتفشار قرار خواهند داد و پشتیبانی از دولت او را در میان میانهروها کاهش میدهند.
بحران مالی جهانی
بدهی جهانی ناشی از هزینههای اضطراری کووید-۱۹ بهویژه در اقتصادهای درحالتوسعه، رو به انفجار است. بدهی کل در سال ۲۰۲۰ به میزان ۱۵ تریلیون دلار افزایشیافته و انتظار میرود تا پایان این سال به ۳۶۵ درصد تولید ناخالص داخلی جهانی رسیده باشد. صندوق بینالمللی پول (آیاماف) مجبور شده است کمکهای مالی بهمنظور مقابله با پاندمی را به هشتادویک کشور پرداخت کند و پیشبینی میشود جریان سرمایه به کشورهای کمدرآمد ۷۰۰ میلیارد دلار از سطح ۲۰۱۹ در سال ۲۰۲۰ کاهش یابد. اقتصادهای درحالتوسعه برای بازپرداخت بدهی تا پایان سال ۲۰۲۱ به هفت تریلیون دلار نیاز دارند. چنین شرایط مالی سختی میتواند بحران مالی جهانی دیگری را در پی داشته باشد. در تلاش برای مهار بحران رو به رشد، گروه بیست (جی۲۰) «یک چارچوب مشترک» (ازجمله با حضور چین) برای مدیریت کاهش بدهی ایجاد کرده است.
گسترش بحران غذایی
سازمان ملل هشدار داده است که جهان در آستانه بدترین بحران غذایی در حداقل پنجاه سال گذشته است. این پاندمی، زنجیرههای تأمین مواد غذایی جهانی را مختل کرده است و براثر خسارت اقتصادی ناشی از کرونا، تعداد بیشتری از مردم به فقر شدید دچار میشوند و افزایش قیمت مواد غذایی هم در بدترین زمان رخداده است. سازمان ملل پیشبینی میکند که تعداد بیشتری از افراد در اثر سوءتغذیه مرتبط با کووید و بیماریهای مرتبط با آن نسبت به خود ویروس کرونا میمیرند. برنامه جهانی غذا معتقد است که یمن، سودان جنوبی، نیجریه و بورکینافاسو ممکن است اکنون هم دچار قحطی شده باشند. افغانستان، کامرون، جمهوری آفریقای مرکزی، کنگو، اتیوپی، هائیتی، لبنان، مالی، موزامبیک، نیجر، سیرالئون، سومالی، سودان، سوریه، ونزوئلا و زیمبابوه فاصله چندانی با آن ندارند. حتی در اقتصادهای پیشرفته، فقرا از قیمت بالای مواد غذایی در زمان بیکاری بالا رنج میبرند.
تنشزایی کره شمالی
وقتی صحبت از تهدید هستهای کرهشمالی میشود، بایدن میراث دیپلماتیک ناموفق چهار رئیسجمهوری گذشته را به ارث میبرد. کرهشمالی اکنون به زرادخانه سلاحهای هستهای با توانایی بالاتر میبالد، ازجمله به بیستتا سی بمب و موشک بالستیک قارهپیما که بهزودی ممکن است به سرزمین اصلی ایالاتمتحده برسند. الگوی قدیمی این است که روسای جمهوری جدید آمریکا با اقدام تحریکآمیز کرهشمالی در قالب آزمایش موشکی یا هستهای مورد استقبال قرار میگیرند. چنین نمایشی تنشها را افزایش میدهد و احتمالاً منجر به یکشبه بحران میشود که ممکن است از کنترل خارج شود. کیم مایل به خودکشی نیست؛ اما بازدارندگی ایالاتمتحده هنوز روی آن جواب میدهد.
جاهطلبی ترکیه نئوعثمانی
ترکیه تحت کنترل رجب طیب اردوغان که بهطور فزایندهای استبدادی و توسعهطلب پ است، یا مداخله نظامی انجام داده یا نیروهای خود را در سومالی، قطر، لیبی، عراق، سوریه و بالکان مستقر کرده است. آنکارا همزمان با حمله به کردهای متحد آمریکا که با داعش میجنگند، در سوریه، لیبی و جمهوری آذربایجان با روسیه مقابله کرده است. ترکیه در حال استقرار سامانه دفاع هوایی اس-۴۰۰ است که تهدیدی برای ناتو به شمار میرود و تحریمهای آمریکا را به دنبال داشته است. و همچنین اقدامات تحریکآمیز دریایی در مدیترانه شرقی انجام داده، از قانون پیمان دریا تخطی کرده و قبرس را تهدید کرده است. اردوغان همچنین فرانسه را بابت مدیریت اخیرش در رابطه با حملات تروریستی تازه تحریک میکند. قدرتنمایی نظامی چندجانبه آنکارا میتواند درگیری بیشتری ایجاد کرده و به وقوع اقدامی از درون ناتو که ترکیه را عضوی از خود میداند، منجر شود. (ایسنا)