ستاره صبح-
سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی می‌گوید ایران «از طریق مختلف» به آمریکا و همسایگان پیام داده دنبال تنش در منطقه نیست. خطیب‌زاده حمله‌های راکتی اخیر به اطراف سفارت آمریکا در بغداد را «امر مردودی» خواند. سعید خطیب‌زاده در نشست خبری دوشنبه هشتم دی‌ماه (۲۸ دسامبر) به پرسش‌های خبرنگاران، ازجمله درباره احتمال اقدام نظامی آمریکا علیه جمهوری اسلامی و اتهام دخالت ایران در حمله‌های راکتی اخیر به اطراف سفارت ایالات‌متحده در بغداد پاسخ داد. به گزارش خبرگزاری ایسنا، سخنگوی وزارت خارجه در مورد زمزمه‌های احتمال اقدام نظامی آمریکا علیه ایران در روزهای پایانی حضور دونالد ترامپ در کاخ سفید گفته که جمهوری اسلامی ایران برای هر سناریویی آمادگی دارد، به آن‌ها فکر می‌کند و برای هر سناریو پاسخی آماده کرده است. او به دولت کنونی ایالات‌متحده که تا بیستم ژانویه بر سرکار است توصیه کرد دست به تنش‌آفرینی نزند و هشدار داد «هر قدم خطایی که بردارند باعث می‌شود که میراث بدتری را در منطقه به‌جا بگذارند».
اتهام آمریکا، تکذیب ایران
هفته گذشته چند راکت کاتیوشا به سمت منطقه سبز بغداد که دفترهای نمایندگی دیپلماتیک خارجی در آن قرار دارند شلیک شد و سفارت آمریکا در عراق اعلام کرد که در جریان این حمله به محوطه ساختمان سفارت «خسارت جزئی» واردشده است. در این حمله یک ساختمان مسکونی آسیب دید و چند عراقی مجروح شدند. مایک پمپئو، وزیر خارجه ایالات‌متحده اندکی بعد در یک پیام توییتری انگشت اتهام حمله به منطقه سبز را به‌سوی ایران نشانه رفت و تأکید کرد که پیگرد قضائی این «جنایتکاران خشونت‌گرا و فاسد» و توقف اقدام‌های آن‌ها حق مردم عراق است. وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به این ادعا اعلام کرده بود که نوع و زمان حمله و واکنش پمپئو به آن «مشکوک» است. خطیب‌زاده روز دوشنبه دراین‌باره گفت: «ازنظر ما حمله به اماکن دیپلماتیک و مسکونی امر مردودی است». وی همچنین اظهارات ترامپ و پمپئو در مورد این ماجرا را «محکوم و مردود» خواند و بار دیگر تأکید کرد که ازنظر تهران زمان حمله و «نوع و محتوای» واکنش مقام‌های آمریکایی «مشکوک و شیطنت‌آمیز» است.
تأیید سفر مقام عراقی
در همین حال رسانه‌های عراقی دو روز گذشته از سفر اعلام‌نشده ابوجهاد هاشمی، رئیس دفتر نخست‌وزیر سابق و مشاور نخست‌وزیر کنونی عراق به تهران خبر دادند که ظاهراً بی‌ارتباط با تحولات اخیر نبوده است. برخی رسانه‌ها مدعی شدند مشاور مصطفی الکاظمی پیامی از او درباره شبه‌نظامیان حشدالشعبی به تهران برده است. همچنین گفته می‌شود این سفر به درخواست آمریکا انجام‌شده و ایران از طریق فرستاده نخست‌وزیر عراق پیام داده که خواستار ایجاد تنش در منطقه نیست. سخنگوی وزارت خارجه ایران در نشست خبری روز دوشنبه سفر ابوجهاد هاشمی به تهران را تائید کرد و باوجود اعلام نشدن رسمی خبر آن، ادعا کرد که این‌گونه سفرها «امری کاملاً عادی و مرسوم» است. خطیب‌زاده می‌گوید این سفر به دعوت ایران انجام شد و در جریان آن مقام‌های دو کشور در مورد «موضوعات مختلف در حوزه روابط دو کشور و مسائل منطقه‌ای» رایزنی و آخرین تحولات را بررسی کردند.
عوامل تنش‌زایی منطقه
دراین‌ارتباط ستاره صبح به سراغ یک تحلیلگر برجسته روابط بین‌الملل رفت تا با وی به گفت‌وگو بپردازد. قاسم محبعلی، مدیرکل پیشین خاورمیانه وزارت امور خارجه در گفت‌وگو با ستاره صبح در پاسخ به این سؤال که چه کسانی به دنبال تنش‌زایی در منطقه هستند گفت: «اکنون شرایط ویژه‌ای بر منطقه و جهان حاکم است؛ دولت ترامپ شکست‌خورده و باید قدرت را واگذار کند؛ متحدانش در منطقه ناراحت و نگران‌اند که تغییر سیاست‌ها در آمریکا، باعث تغییر وضعیت شود و آن‌ها موقعیت خود را از دست بدهند؛ مخالفان برجام، چه در آمریکا، چه در منطقه و چه در داخل ایران، از همه سو نگران احیای برجام هستند و بسیاری احساس می‌کنند اگر مناسبات ایران با آمریکا و اتحادیه اروپا بهبود یابد، منافع خود را از دست می‌دهند. از طرفی می‌توان ترکیه، روسیه و چین را هم در فهرست مخالفان احیای برجام و بهبود روابط ایران با اروپا و آمریکا قلمداد کرد. در این زمینه حتی گروه‌های غیردولتی و افراطی در منطقه مانند طالبان، القاعده، داعش و... که از تشنج و خشونت و شکاف سود می‌برند، می‌توان نام برد؛ بنابراین همه آن‌ها نگران این‌اند تا مبادا شرایط تغییر کند و با بهبود مناسبات ایران با اروپا و آمریکا، منافع خود را از دست بدهند. لذا به نظر می‌رسد وضعیت و شرایط پیچیده‌ای ایجادشده است که احتمالاً ایران را وادار به ورود به بحران و ایجاد درگیری با دولت آمریکا کنند و میراثی که برای دولت آتی برجای گذاشته می‌شود، اجازه ندهد تا دولت ترامپ تغییر کند و دولت جدید ناچار به ادامه سیاست‌های کنونی شود.»
وضعیت بی‌ثبات عراق
این تحلیلگر روابط بین‌الملل با اشاره به هشدارهای مقامات عراقی برای پرهیز از بروز تنش در خاک این کشور گفت: «در عراق متأسفانه دولت قوی‌ای وجود ندارد و این کشور وضعیت بی‌ثبات و چندپاره‌ای دارد؛ به‌گونه‌ای که در شمال کردها وضعیت خود را دارند، در غرب حاکمیت دولت چندان محکم نیست، در بین شیعیان چندگانگی وجود دارد، در جنوب اعتراضات مردمی هنوز فروکش نکرده است، و... . از سویی سیاست‌هایی که کشورهای همسایه ازجمله ایران دارند، سیاست‌هایی نیست که در جهت تقویت قدرت دولت مرکزی عراق و یکپارچگی ملت عراق باشد. آمریکایی‌ها هم به دنبال این هستند تا منافع خاص خود را دنبال کنند. درنتیجه سرزمین عراق تبدیل به صحنه رقابت‌ها و درگیری بین قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی شده است؛ بنابراین دولت عراق قادر نیست این شرایط را کنترل کند؛ مگر آن‌که قدرت‌های بزرگ‌تر منطقه‌ای مثل ایران، عربستان، ترکیه و حتی اسرائیل که در این آشفته‌بازار هرکدام به دنبال منافع خود هستند، سعی کنند که وضعیت را مدیریت کنند. در غیر این صورت این نگرانی وجود دارد که این روند تبدیل به یک درگیری بزرگ منطقه‌ای شود.»
خویشتن‌داری ایران
محبعلی همچنین در ادامه این گفت‌وگو، سیاست خویشتن‌دارانه ایران را ستود و گفت: «به نظر من ایران تاکنون هوشیارانه عمل کرده و باید سعی کند اجازه ندهد تحریکات باعث شود ایران از چارچوب سیاست‌های خود خارج و درگیر احساسات شود. مدیریت این بحران بسیار مهم است، زیرا در این مدت باقی‌مانده از دولت ترامپ به نظر نمی‌رسد آن‌ها رفتار عاقلانه‌ای داشته باشند و ممکن است بخواهند زمین سوخته تحویل دولت بعدی بدهند. ضمن آن‌که عربستان سعودی و اسرائیل هم به دنبال تنش‌زایی و به هم ریختن اوضاع هستند تا دولت بعدی آمریکا فرصت پیدا نکند سیاست‌های ترامپ در منطقه را تغییر دهد؛ بنابراین ایران باید عاقلانه رفتار کند و اجازه ندهد از این وضعیت سوءاستفاده شود.»