علی صالح آبادی
فهم، درک و ادراک درست، تصمیم‌سازی و تصمیم گیری خوب و پر منفعت به بار می‌آورد. در مقابل کج‌فهمی، ندانم کاری و آرمانی فکر کردن نتیجه‌ای جز نگون‌بختی ملت نیست. خوشبختی و بدبختی ملت‌ها ذیل نوع حکمرانی تعریف می‌شود. حکمرانی خوب نتیجه خوب می‌دهد و حکمرانی بد نتیجه بد.
*زمان جنگ عراق وقتی نیروهای ایرانی شهر فاو در عراق را تصرف کردند کشورهای عربی پیغام دادند که حاضرند به ایران بابت جنگ غرامت پرداخت کنند. پیشنهاد که رد شد بماند، قطعنامه ۵۹۸ که در کل به نفع ایران بود با تأخیر یک ساله پذیرفته شد و جنگ پایان یافت. این فرصت سوزی بزرگی بود.
*اختلافات مزمن و ریشه‌دار ایران و آمریکا در دوران دو رئیس جمهور دموکرات آمریکا یعنی «باراک اوباما» و «جو بایدن» قابل حل بود، اما دست رد به هشت بار پیام نوروزی باراک اوباما و نامه‌های او زده شد. حسن روحانی، رئیس جمهور وقت اعلام کرد پس از برجام مشکلات دیگر بین تهران-واشنگتن قابل حل است، اما فرصت سوزی شد و با آن مخالفت شد.
*دونالد ترامپ در دوره اول ریاست جمهوری‌اش آماده مذاکره مستقیم با رئیس جمهور ایران و یا وزیر خارجه شد، اما فرصت سوزی شد و از آن استقبال نشد. او در هر دو دوره به ایران نامه نوشت و اعلام آمادگی برای مذاکره کرد. این پیشنهاد جدی گرفته نشد و تنها مذاکره غیرمستقیم و بی‌فایده پذیرفته شد. پس از آن جنگ شد و سایت‌های اتمی بمباران شدند و مکانیسم ماشه هم فعال شد. در تازه‌ترین واکنش‌ها، پزشکیان و سخنگوی دولت گفتند تقاضای مذاکره مستقیم را پذیرفتیم، اما طرف آمریکایی حاضر نشد. این تصمیم دیرهنگام وقتی گرفته شد که کار از کار گذشت.
*آمریکا به اهدافش رسید و امروز حاضر به مذاکره نیست. اگر مذاکره کند موضوعات فراتر از هسته‌ای را روی میز می‌گذارد. کج فهمی از روابط بین‌المللی و نادیده گرفتن قدرت و هژمونی ایالات متحده آمریکا باعث آنچه شاهدش هستیم شد. این درحالی است که بسیاری از کشورهایی که با آمریکا در تخاصم بودند به تخاصم پایان دادند و وارد بازار آمریکا شدند و رشد و توسعه را طی کردند. مثل آلمان، ژاپن، چین، ویتنام و ...چرا ما این چنین نکردیم؟
*برجام در سال پایانی دولت روحانی و در سال اول دولت سیزدهم قابل احیا بود، اما عده‌ای مانع شدند و کار به جایی رسید که برجام مرد. اگر برجام زنده بود نه جنگ می‌شد و نه به سایت‌های هسته‌ای حمله می‌شد و نه مکانیسم ماشه فعال. چون فقد دانش سیاسی و حکمرانی بود فرصت سوزی شد و با بازگشت تحریم‌ها، ما به ته دره نه، بلکه به ته چاه پرت شدیم.
*188 کشور جهان به جز ایران، میانمار و کره شمالی به مقررات گروه ویژه اقدام مالی یا FATF که هدفش مبارزه با پولشویی و قطع کمک مالی به تروریسم است، پیوسته‌اند. دولت دوازدهم که ۷۳ درصد آرای واجدین شرایط و مجلس دهم که ۶۲ درصد آرای واجدین شرایط را با خود داشت، مقررات این نهاد را پذیرفتند و آن را تأیید کردند، اما شورای نگهبان و مجمع تشخیص از سال ۱۳۹۷ مانع شدند. مجمع تشخیص مصلحت نظام چند ماه پیش لایحه پالرمو (کنوانسیون مبارزه با جرائم سازمان یافته فراملی) را تصویب کرد و روز پنجشنبه گذشته پس از هشت سال معطلی و خسارت لایحه سی.اف.تی (کنواسیون مبارزه با تأمین مالی تروریسم) تأیید شد. این تصمیم نوش دارو بعد از مرگ سهراب است...
*حسن روحانی، رئیس جمهور پیشین درباره خسارت نپیوستن به گروه ویژه اقدام مالی گفت: تا سال 1400، ۵۰۰ میلیارد دلار خسارت به کشور وارد شد. فقدان دانش سیاست خارجی و کج فهمی وقتی آثارش هویدا شد که ترامپ اعلام کرد یا توافق یا بمب و این اولتیماتوم درک نشد و جدی هم گرفته نشد. اگر فهم درست وجود داشت می‌شد بر سر غنی‌سازی اورانیوم با او معامله کرد. اگر این معامله صورت می‌گرفت جنگ نمی‌شد، فرماندهان ترور نمی‌شدند، خسارت به کشور وارد نمی‌شد، سایت‌های هسته‌ای بمباران نمی‌شدند و حدود ۱۵۰۰ ایرانی هم جانشان را از دست نمی‌دادند. اگر کج فهمی نبود، لوایح سی.اف.تی و پالرمو که سال 1397 دولت و مجلس آن را تصویب کردند پذیرفته می‌شود و به گفته حسن روحانی 500 میلیارد دلار به کشور خسارت وارد نمی‌شد. اگر یک دولت مدرن یا تکنوکرات روی کار بود با این 500 میلیارد دلار مشکل آب، انرژی و ناترازی را حل می‌کرد و زمین‌های کویری را هم سبز می‌کرد.
هنوز روزنه توافق و سازش وجود دارد. بستگی دارد به اینکه مسئولان در ارزیابی خود سازش را که تسلیم نیست و عبور از مخمصه‌ها است، بپذیرند.