عباس کشاورز درباره اوضاع آب در تهران بابیان اینکه در حال حاضر میزان روان آبهای کشور نصف شده است، گفت: حتی اگر بارندگی نرمال هم حادث شود مشکل آب تهران حل نمیشود، اکنون رودخانهها آورد دهه ۶۰ را ندارند، اگر در دهه ۶۰ رودخانه کرج ۲.۵ میلیون مترمکعب آورد داشت و در دهههای ۳۰، ۴۰، ۵۰ و ۶۰ هم آب تهران را تأمین میکرد و به دریاچه شور قم ملحق و اکوسیستم را متعادل میکرد اکنون این آب کم شده و این امکان وجود ندارد.
کمبود آب در پایتخت
وی بابیان اینکه آب منبع حیات انسان، محیطزیست، اقتصاد و اجتماع است، افزود: چالش آب را نباید فقط به منابع آب ربط داد، ما اشتباه کردیم و شهرهایی ایجاد کردیم که با ظرفیت آمایش آبی کشور منطبق نبوده، بهطوریکه اکنون حتی اگر سدها پرآب هم باشند نیاز جمعیت بیش ۱۰ میلیون نفری تهران را پاسخ نمیدهد. در دهه ۲۰ و ۳۰ تهران تبدیل به پایتخت شده است، آن زمان اولین گام مسئولین احداث سد کرج بوده که در پی آن آب موردنیاز کشاورزی و فضای سبز در کرج و شهریار خشک شد. این خطای اکوسیستمی شده و آب را به تهران آوردند. ما حتی به هراز مازندران هم دستاندازی کردیم، آب قزوین را هم به تهران آوردیم و کشاورزی این منطقه را از بین بردیم و اکنون دشت قزوین هم مانند کرج درحالیکه تبدیلشدن به کویر است. توسعه تهران و ایجاد انگیزه برای مهاجرت و توجه به توسعه پایتخت بهعنوان نقطه مهم سیاسی؛ باعث شده جمعیت برای شغل و درآمد راهی تهران شوند و اکنون شاهد مناطق مهاجرتی زیادی هستیم و برای این میزان جمعیتی که بیش از گنجایش شهر و منابع آب است؛ مجبور شدهایم آب را از هر نقطهای تأمین و جاده و مسکن ایجاد کنیم، این جمعیت با ظرفیت آمایش اکولوژی آبی تهران منطبق نیست. موضوع دیگر اینکه ما در حوزه آب نگرش احساسی داریم فرض کنیم در فروردین بارندگی مناسب باشد، تمام مسئولین مشکل را فراموش میکنند درحالیکه مشکل نهادینه و ذاتی شده و متأسفانه با بارندگی خوب هم حل نمیشود. ما برای اکوسیستم منطقه بهطور مقطعی چارهجویی کردهایم درصورتیکه هنر بشر سازگاری با اکوسیستم است، اکنون رئیسجمهور نسبت به توسعه تهران و تأمین آب این میزان جمعیت ابزار نگرانی کرده و موضوع انتقال پایتخت را مطرح کرده این در حالی است که نهادهای دیگر همچنان درحالتوسعه و جذب میلیونی جمعیت به شهر تهران هستند چون ساخت مسکن یک کار اقتصادی پردرآمد است. تا زمانی که دولت برنامه توسعه پایدار تنظیم نکرده، به معیشت و رونق اقتصادی کلیه مناطق کشور توجه نکند و هدایت خدمات و صنعت به مناطق متناسب با ظرفیت آبی نباشد این بحران حتی با بارندگی بیش از نرمال هم حل نخواهد شد.
راهکار
ما باید رویه تأمین آب را در تهران تغییر دهیم، مناسب نیست آب باکیفیت کرج را لولهکشی و تبدیل به فاضلاب کنیم. اکنون بیش از ۷۰ درصد آبی که وارد شبکه منازل میشود؛ تبدیل به فاضلاب میشود! باید تهران دو شبکهای شود یا آب را با دو کیفیت متفاوت در اختیار منازل قرار دهیم، گام اول شهرهای تهران است بهجای استفاده از آب چاههای زیرزمینی، فاضلاب را تصفیه کند و با استاندارد کیفی برای فضای سبز استفاده کند، شهرداری تقاضای آب را افزایش ندهد، دوم اینکه وزارت نیرو مجتمعهای بزرگ فاضلاب احداث کند و فاضلاب را برای آبیاری فضای سبز عمومی هدایت کند تا مجبور نباشد از آب باکیفیت استفاده کند.
بارش منفی
کشاورز گفت: اکنون بارندگی در البرز ۳۳ درصد منفی قزوین ۴۰ درصد منفی تهران ۳۲ درصد منفی است، دیگر شهرها نیز به همین صورتوضعیت مناسبی ندارند. ما امروز برای کلانشهرها به رویکرد جدید اکوسیستمی کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت توأم با برنامه توسعه ملی نیاز داریم تا جمعیت امنیت، درآمد، معیشت شغل و خدمات و رفاه داشته باشد. اکنون رفتار جدید در توسعه ملی نیاز است در غیر این صورت بحران آب موجب تشدید ناپایداری سرزمین و تعارضات اجتماعی خواهد شد.