از هفته جاری شرکتهای حوزه پتروشیمی به عنوان بزرگترین عرضهکنندگان ارز در کشور ارز خود را در بازار ارز تجاری عرضه میکنند که متعاقبا باید شاهد نزولی شدن نرخ ارز در بازار باشیم. همچنین طبق مشاهدات میدانی ایسنا از بازار غیر رسمی ارز، نرخگذاری از ابتدای معاملات با روند کاهشی نسبت به روزهای گذشته آغاز شده است.
در هفتههای اخیر بازار ارز تحولات و نوسانات متعددی را تجربه کرد. بسیاری از فعالان اقتصادی معتقدند که قیمتگذاری دستوری در گذر زمان باعث شده رانتهای ارزی توزیع شود. اخیرا نیز عبدالناصر همتی - وزیر امور اقتصادی و دارایی - در رابطه با سیاست چند نرخی بودن ارز گفته بود که در سال ۱۴۰۲ بیش از ۱۷۰۰ همت رانت ارزی توزیع شده بود که ناشی از چند نرخی بودن ارز است.
اخیرا، بانک مرکزی در ۲۶ آذرماه و در جدیدترین برنامه ارزی، اقدام به راه اندازی بازار ارز تجاری در مرکز مبادله ایران کرد. در این بازار که از تاریخ مذکور، به اجرایی شدن کامل سامانه معاملات بازار ارز تجاری مرکز مبادله ارز و طلای ایران به عنوان یک بازار شفاف، منسجم و سازمانیافته منجر شد، تمام معاملات توافقی بین واردکنندگان و صادرکنندگانی که پیش از این تحت عنوان روش واگذاری ارز حاصل از صادرات به غیر صورت میگرفت، در این بازار انجام خواهد میشود.
هفته گذشته نیز، محمدرضا فرزین - رئیس کل بانک مرکزی - از آغاز عرضه ارزی پتروشیمیها از ابتدای هفته جاری خبر داد. وی در جلسه هماهنگی با هلدینگهای بزرگ پتروشیمی گفت: ایجاد سامانه ارز تجاری (توافقی) ضمن اینکه قرار است به گونهای کار کند که نه تنها اطمینان حاصل شود که نیازهای ارزی کشور در یک نظام کارا و مبتنی بر بازار، تامین میشود، عرضه کنندگان میتوانند با عرضه خود نیازهای صنعت خود را تامین کنند و نرخ آن نیز باید به طوری باشد که هم به نفع عرضه کننده و هم به نفع متقاضی باشد و از طرف دیگر بستری فراهم میشود که واسطههای ارزی حذف شوند، بنابراین، هرآنچه که در این بازار وجود دارد یا باید برای عرضه کننده باشد یا برای متقیان خریدار ارز است.
گزارش میدانی دیروز از بازار آزاد ارز (میدان فردوسی) نشان میدهد که در زمان تنظیم این گزارش (ساعت ۱۳) دلار با نرخ ۸۰ هزار تومان توسط واسطهها به فروش رسیده و با نرخ ۷۹ هزار تومان از سوی این افراد خریداری میشد. همچنین، اسکناس یورو نیز با قیمت ۸۳ هزار تومان از سوی واسطهها به فروش رسید و با نرخ ۸۲ هزار تومان توسط این افراد خریداری میشد.
طبق مشاهدات میدانی حضور گسترده واسطهها در بازار آزاد ارز چشم گیر بود و با اینکه بر اساس تجربه، بازار آزاد ارز در روز شنبه و در ابتدای هفته نرخ ارز روند کاهشی را ندارد، اما از ظهر دیروز با آغاز معاملات در این بازار روند کاهشی نرخ ارز مشهود بود و به نظر میرسد به آغاز عرضه ارز شرکتهای پتروشیمی که در سامانه ارز تجاری مرکز مبادله عملیاتی میشود و همچنین مداخله مستقیم بازارساز در بازار هرات ترمز افزایش قیمت کشیده شود و در روزهای آینده شاهد حرکت نزولی نرخ ارز در بازار غیر رسمی باشیم و دلار به کانال ۷۰ هزار تومان برگردد.