حسین عبده تبریزی، مشاور اقتصادی پزشکیان و فعال اقتصادی معتقد است که نیازمند یک اصلاحات اقتصادی اساسی هستیم. او درباره بخش مسکن نظرات خود را بیان کرد که در ادامه گزیده آن را به نقل از اقتصاد آنلاین می خوانید.
دولت به بخش خصوصی اعتماد کند و کارفرمایی نکند
وضعیت مسکن در ۱۰ سال اخیر از گره کور به بحران رسید. چرا باید دولت کارفرمایی کند؟ وقتی دولتی اعلام می کند سالانه ۱ میلیون واحد مسکونی احداث خواهم کرد نشان می دهد که آن بحران را نمی تواند به راحتی پیدا کند. سرمایه گذار خارجی در بخش مسکن، دلاری بدهکار می شویم خطرناک است. پس دولت باید به بخش خصوصی اعتماد کند و کارفرمایی نکند.
خرید مسکن برای خانه اولی ها و جوانان یک رویاست. ایران با این امکانات و این میزان زمین و تولید مناسب مصالح ساختمانی مشکلی از بابت خانه دار شدن نباید داشته باشد. با حضور کارگران افغانستانی، نیروی کار اضافی هم داریم. این روزها با ۲ میلیارد تومان هم در شهرهای اطراف تهران و حتی مناطق جنوبی تهران نمی توان مسکن خریداری کرد. حتی اگر با وام مسکن هم بخواهد مسکن خریداری شود، سود بالای این وام بازپرداخت اقساط را با مشکل مواجه می کند. چرا باید دولت در بخش مسکن کارفرمایی کند؟ وقتی دولتی اعلام می کند سالانه ۱ میلیون واحد مسکونی احداث خواهم کرد نشان می دهد که آن بحران را نمی تواند به راحتی پیدا کند. تورم را نتوانستند کنترل کنند. دولت نباید مسکن بسازد. می تواند به مردم وام بدهد و افرادی هم هستند که مسکن می سازند. آیا دولتی در دنیا داریم که از بخش خصوصی ارزان تر بسازد؟ اگر به بخش خصوصی امکانات و زمین رایگان داده شود بهتر از دولت مسکن خواهد ساخت.
خطر اخذ وام ارزی توسط شهرداری
شهرداری اگر قصد دریافت وام ارزی دارد سوال این است که اگر دلار از وضعیت فعلی جهش کرد این وام را چگونه می توان پس داد؟ مشابه این اتفاق در اروپا افتاد. کشورهای اروپای شرقی از سوییس که نرخ پایینی داشت وام دریافت کردند و زمانی که نرخ برابری ارز جهش کرد، بدهی ها افزایش یافت. بنابراین توصیه نمی شود یک جنسی که قابل خرید و فروش با دنیا نیست از طریق وام ارزی تهیه شود. یک اقدام مناسب این است که سیاست هایی دنبال کنند که قیمت زمین افزایش نیابد. یعنی امکانات کشور را به گونه ای توزیع کنند که تمام امکانات به شهرهای بزرگ محدود نشود.
نتیجه مسکن مهر
۸۰۰ هزار واحد مسکونی در دوره اقای احمدی نژاد احداث شد و ۱ و نیم میلیون واحد مسکونی در دوره روحانی و وزارت آخوندی احداث شد. سقف مسکن سازی در یک سال حدود ۸۰۰ هزار واحد مسکونی بوده است. زمانی که تجربه مشاوره در وزارت راه و شهرسازی داشتم این است که به سمت شهرسازی کوچک برویم. شهر به گونه ای تقسیم شود که شهرهای بزرگ نداشته باشیم. در اروپا یکی از الگوهای این شکلی می تواند آلمان با شهرهای کوچک باشد. در شهرهای کوچک همان امکانات را دارند که شهرهای بزرگ دارند.
نیاز به سرمایه گذاری
حل مشکلات بخش مسکن نیازمند منابع مالی است. در حوزه مسکن از سال ۶۸ تاکنون نرخ اجاره نشینی افزایش یافته است. به هر حال مسکن تولید شده است و ۲۴ میلیون خانوار داریم اما لزوما یک مقدار هنوز خانه خالی از سکنه داریم و نظام بانکی نتوانسته است از اقشار کم درآمد حمایت کند. دولت وظیفه دارد قیمت زمین را در استطاعت قرار دهند. به هر حال باید به خریداران مسکن یارانه پرداخت کرد. وام با نرخ سود حتی ۱۰ درصد نیز قابل تحمل نیست. اگر دولت بتواند منابعی که در اختیار دارد را تفاوت نرخ سود را به گروه های هدف و خانه اولی ها پرداخت کند. بانک مسکن بیش از ۵ میلیون نفر را صاحب مسکن کرده است.