سفر نیویورک با توجه به فعال شدن مکانیسم ماشه سفری بسیار حساس است. آیا این سفر هم مانند سفرهای قبلی با روالی تشریفاتی تمام میشود یا تیم دیپلماسی در این سفر گفتگو را شروع میکند؟
اول این را عرض کنم که اگر پزشکیان در این سفر حامل پیامهای سازنده نباشد، کاش این سفر انجام نمی شد. چون اگر این پیامها را ندهند مانند زمان احمدی نژاد با سالن خالی مواجه میشویم که باعث آبروریزی خواهد شد و می گوییم ای کاش ایشان این سفر را انجام نمیداد.
بنابراین به نظر میرسد که ایشان پیامهایی از ایران دارد و ملاقاتهایی با رهبران غربی به خصوص رهبران سه کشور اروپایی خواهد داشت تا بتواند یک سیاست انعطاف پذیر را در برابر این سه قدرت اروپایی از خود نشان داده و اجازه دهد کارشناسان آژانس دوربینهای خود را در ایران نصب کنند و گزارشی به شورای حکام بدهند.
راه گریز از بن بست اینست که تنشها از ضلع آژانس کاهش یابد. اگر ایشان حامل پیامهای رهایی بخشی نباشند به نظر من بهتر است که اصلاً به این مجمع نروند. ولی به نظر میرسد ایشان علی رغم اصطلاحات و جملات بسیار سخیفی که آقای شریعتمداری در روزنامه کیهان به کار بردند، حامل پیامهای جدیدی هستند.
باعث تأسف است که این اصطلاحات به کار برده شده باعث تضعیف شخصیت و هویت ملی ما میشود و امیدواریم ایشان با دست پر به مجمع سفر کنند. اگر پزشکیان فاقد پیام باشد اقتصاد به قهقرا خواهد رفت .
ایران برای گفت و گو امتیازهایی داشت که بر اثر فرصت سوزی مرتباً کم و کمتر شدند و امروز در شرایطی قرار داریم که آمریکا تمایلی به گفت و گو نشان نمیدهد و نیاز به میانجی وجود دارد. آیا در این فرصت احتمال از سر گیری گفت و گو وجود دارد؟
ملاقات با ترامپ بایستی دو طرفه باشد و اگر ایشان پیامهایی را با خودش ببرد که اجازه دهد کارشناسان وارد تأسیسات هستهای ایران شوند و فیلمبرداری و عکسبرداری انجام داده و به شورای حکام گزارش دهند و شاید از این طریق زمینه ملاقات بین پزشکیان و ترامپ فراهم شود. ولی این ملاقات دور از ذهن به نظر میرسد.
آنچه بیشتر قابل لمس است این است که ایشان ابتدا با سه کشور اروپایی ارتباط برقرار کند و در طی این مذاکرات تعهد کند که کشور را برای ورود کارشناسان آماده کنیم.
به نظر میرسد با توجه به صحبت کوتاهی که پزشکیان داشتند و گفتند ما تلاش میکنیم که مکانیسم ماشه را فعال نکنند، احتمالاً ایشان با اجازه رهبری حامل پیامهای جدیدی هستند. منتهی گروهی که نماد آنها شریعتمداری است و با این اظهار نظرهایی که امروز در روزنامهاش کرده و باعث تأسف است، نشان دادند که سطح داناییشان از این سیاست همین اندازه است. اینها جز خواری و خفت هویت و شخصیت ایرانی چیزی به همراه نداشته و جز منافع خودشان، چیزی را در نظر نمیگیرند و این باعث تأسف خواهد بود.
من به ضرس قاطع می گویم که ما راه دیگری نداریم. من خودم روزنامه نگار بودم و 40 سال است که کار تحلیل انجام میدهم. هیچ راهی نداریم جز اینکه از ضلع آژانس وارد شده و اجازه ورود به کارشناسان آژانس داده شود تا گزارششان را تهیه کنند.
این گزارش میتواند سطح التهابات ما با غرب یعنی به طر کلی اروپا و آمریکا را کاهش دهد. ممکن است زمان دیگری مشخص شود که آقای عراقچی و آقای روبیو ملاقاتی داشته باشند و این بحث جداگانهای است. ولی به نظر من بهترین راه این است که ایران از دروازه این سه کشور اروپایی وارد فضای بین المللی شود و مشکلمان را با آنها حل کنیم. امیدوارم در این سفر این پیشرفت را با موفقیت و پیامهای جدید با سه کشور اروپایی داشته باشیم.
قبلاً از تقسیم کار بین غرب در رابطه با ایران صحبت کردهایم. این سناریو چقدر پیش رفته و آیاً تلاش ایران برای آغاز گفت و گو ها میتواند خللی در برنامه ریزی غرب ایجاد کند یا خیر؟
برنامه غرب میتواند تغییر کند و این هم نشود. تا زمانی که پرونده ما به شورای امنیت برود یعنی در عرض یک ماه آینده بعد از ششم مهر ماه، هر لحظه میتوانیم متوقفش کنیم و اعلام کنیم که ما اجازه ورود به کارشناسان آژانس میدهیم تا دوربینهایشان را نصب کرده و گزارششان را تهیه کنند. منتهی اگر قرار باشد که آقای پزشکیان و تیم همراه او تحت تأثیر این گروه راست افراطی که هیچ مناسبتی با موالی سیاست ندارند، قرار بگیرند و بخواهد بر روابط خارجی ما حاکم شود در همان نقطه صفرمان باقی خواهیم ماند. اگر پرونده ایران به شورای امنیت و ذیل فصل هفتم و تبصره 142 برود، فضا برای حمله آمریکا و اسرائیل فراهم خواهد شد. من نمیدانم این گروه راست و به قول آقای روحانی دلواپسان، چه تفکر و چه احساسی دارند که همه هستی این مملکت را در گرو خواستههای خودشان متوقف میکنند و این باعث تأسف است. باز هم بستگی به این دارد که آقای پزشکیان چه نقطه توافقی از رهبری گرفته باشند و در این سفر بتوانند با این سه مقام که خیلی مهم هستند ممکن است لابیهای دیگری با آقای عراقچی بتواند فراهم کند. لابیهای دیگر به درد ما نمیخورند ممکن است ما با تیم روسیه و نیکاراگوئه و غیره لابیهایی برقرار کنیم ولی اینها اثری ندارند و مهم نیستند.
اهمیت موضوع ما و رها شدن از این تنگنای تنش اینست که بتوانیم با این سه کشور یک نشست موفقیت آمیز داشته باشیم و اینهم بستگی به این دارد که آقای پزشکیان در کوله بار سفرش به نیویورک چه پیامهایی دارد. تنها پیامش اینست که بگوید آقای فرانسه، آقای آلمان و آقای انگلیس ما موافق هستیم که کارشناسان آژانس تحقیقاتشان را شروع کنند.