چگونه دلار نیمایی از ۴۰ هزار تومان به ۶۴ هزار تومان رسید؟
حسین صمصامی عضو کمیسیون اقتصاد مجلس و استاد گروه اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی در پاسخ به سوال آفتاب نیوز در خصوص تذکر به وزیر اقتصاد و رئیس بانک مرکزی توسط مجلس گفت: وقتی ما ۲۵ تا ۳۰ میلیارد دلار قاچاق و حدود ۱۰ میلیارد دلار فرار سرمایه داریم، بانک مرکزی چگونه می‌تواند با پولپاشی بازار ارز را کنترل نماید، سال ۹۶ حدود ۱۸ میلیارد دلار در بازار تزریق کردیم (برای کنترل نرخ ارز) تجربه ما در سال‌های گذشته نشان می‌دهد که دخالت ما در بازار آزاد و ارز پاشی موفق نیست. همه این سامانه بازی‌ها و ایجاد بازار ثانویه و بازار ارز مبادله‌ای برای این بوده که نرخ را بالا ببرند و الان هم بازار جدید را ایجاد کرده‌اند که نرخ نیما را به ۶۴ هزار تومان برسانند. بانک مرکزی از ابتدای سال به شکل آهسته، در حال افزایش نرخ نیما بود، یعنی از ۱ /۱ /۱۴۰۳ که نرخ نیما ۴۰ هزار و ۱۷۸ تومان بود، در ۱ /۶ /۱۴۰۳ این نرخ به ۴۴ هزار و ۸۰۰ تومان رسید. نرخ بازار آزاد در اول سال ۶۱ هزار تومان بود و در برج ۶ این رقم به قریب ۵۸ هزار تومان رسید، یعنی حدود ۱۱.۵ درصد نرخ نیما افزایش یافت و رشد نرخ بازار آزاد حدود ۴.۵ منفی بود. با روی کار آمدن دولت جدید، رشد نرخ نیما شدت گرفت و نرخ نیما از ۴۴ هزار و ۸۰۰ تومان به ۶۲ هزار و ۴۵ تومان رسید. یعنی از اول سال تا برج ۶ نرخ نیما ۱۱.۵ درصد بالا رفت، اما از اول شهریور تا آذر ماه نرخ نیما ۳۸.۴ درصد افزایش یافت. دستکاری بازار ارز توسط بانک مرکزی بود که سفته بازان و بازیگران ارز را تحریک و بیدار کرد.
پیامد افزایش نرخ دلار
پیمان مولوی اقتصاددان درباره روند افزایشی ارز و طلا، گفت: «فروش نفت ایران با چالش‌های جدی روبرو شود. اگر فروش نفت بین ۳۰ تا ۵۰ درصد کاهش یابد و سیاست‌های نقدینگی به ۲۵ تا ۳۰ درصد برسد و رشد اقتصادی محدود شود، در این صورت نرخ تورم به حدود ۴۰ تا ۴۵ درصد خواهد رسید و قیمت دلار بالا خواهد رفت.
او درباره ارز تک‌نرخی گفت: اگر روزی در ایران برسد که ما ارز چند نرخی را حذف کنیم و به‌جای آن فقط یک نرخ برای ارز داشته باشیم این روز درواقع روز رستگاری مردم ایران است. بیشتر دولت‌ها به دنبال یکسان‌سازی نرخ ارز بوده‌اند، اما همواره ذینفعان اقتصادی به‌قدری قوی بوده‌اند که نسبت به ایجاد یک بازار جدید اقدام می‌کنند و نرخ بازار آزاد را قبول ندارند و همواره فاصله بین بازار جدید و بازار آزاد تقریباً ۱۵ تا ۲۰ هزار تومان باقی می‌ماند و این شکاف همواره حفظ می‌شود.
به نظر من، هر چه ارز بازار مبادله به روند صعودی خود ادامه دهد، قیمت در بازار آزاد نیز به همین نسبت افزایش خواهد یافت و کسی که ارز مبادله‌ای دریافت کند، همیشه در موقعیت بهتری قرار خواهد داشت.
عامل اصلی افزایش قیمت دلار، تورم است که ناشی از سیاست‌های پولی می‌باشد. تورم امسال حدود ۳۲ درصد برآورد شده و این در حالی است که هنوز اثرات شوک ترامپ آغاز نشده است و مکانیزه ماشه فعال نشده است. از سال گذشته، متوسط قیمت دلار حدود ۵۵ هزار تومان بوده و با توجه به تورم ۳۵ درصدی پیش‌بینی می‌کنیم که قیمت دلار به ۶۵ هزار تومان برسد.
اگر قیمت دلار را بدون در نظر گرفتن ترامپ و تحریم‌های جدید و مکانیزه ماشه بررسی کنیم، متوسط قیمت دلار باید حدود ۶۵ هزار تومان باشد، که به معنای این است که محدوده ۷۵ تا ۷۶ هزار تومان، سقف بالایی قیمت دلار خواهد بود. اما درصورتی‌که تحریم‌ها دوباره به مرحله اجرا درآیند، در این صورت بازار شاهد رشد قابل‌توجهی خواهد بود.