محدودیت ارزی
عبدالناصر همتی، وزیر امور اقتصاد و دارایی در بیست و هشتمین همایش ملی توسعه صادرات غیرنفتی در تبریز، پس از قرائت پیام رئیس‌جمهور به این همایش، گفت: دولت‌ها معمولاً ارز چند نرخی دوست دارند ولی جز رانت و فساد چیز دیگری ندارد. وقتی نرخ ارز واقعی نباشد، صادرکننده به دنبال ارزش‌گذاری پایین و واردکننده به دنبال ارزش‌گذاری بالا بوده و درنتیجه صادرات کاهش‌یافته و انگیزه برای برگشت ارز از بین می‌رود. گاه دولت مجبور می‌شود برای محدودیت ارزی، برخی تصمیمات را بگیرد ولی نباید این تصمیمات دائمی باشند. مثلاً نیمه اول سال ۹۹ درامد ارزی دولت متوقف شد و کل آن‌یک میلیارد دلار بود.
مشکلات ارز چند نرخی در تجارت
همتی تأکید کرد: سیاست دولت این است که دیگر اختلاف بین نرخ ارز واردکننده و صادرکننده وجود نداشته باشد. زیرا اگر صادرکنندگان دغدغه ارزی نداشته باشند، خودشان مایل به تحویل ارز می‌شوند. تأکید رئیس جمهور این است که حتی در مواقع ضروری نباید صادرات یک کالا ممنوع شود و حتی شده کمبود را با واردات جبران کنیم. اقتصاد باید پیش‌بینی پذیر باشد و نهاده های وضع‌کننده مقررات صادراتی باید کاهش یابند.
اف ای تی اف مقابل پولشویی
وزیر اقتصاد به مقررات گروه ویژه اقدام مالی (اف ای تی اف) نیز اشاره کرد و گفت: این گروه می‌خواهد با جریان‌های پولشویی و منجر به تروریسم مقابله کند تا دنیا مطمئن شود کشور مربوطه سازوکار مقابله با پولشویی را دارد. وی در خصوص دلایل اهمیت تبعیت از قوانین اف ای تی اف، تأکید کرد: نخستین مورد، امتیاز و رتبه بالای اف ای تی اف به کشورهایی است که با پولشویی مقابله می‌کنند. وقتی کشوری در لیست سفید قرار بگیرد، ازنظر کمک به تروریسم ایمن می‌شود و وقتی کشور ما پولشویی نمی‌کند، دلیلی برای مخالفت ندارد.
پیامد لیست سیاه اف ای تی اف
همتی افزود: سیستم بانکی کشورمان با پولشویی برخورد می‌کند ولی اسم کشورمان به خاطر عدم تبعیت به لیست سیاه رفته است. تحریم آمریکا، یکجانبِ، سیاسی، هدفمند و متمرکز است ولی اف ای تی اف کلیات تابعیت ایرانی را تحریم می‌کند یعنی در ۲۰۰ کشور جهان برای ایرانی‌ها محدودیت اعمال می‌کند.
وزیر اقتصاد بابیان اینکه حضور ما در لیست سیاه، تحریم‌های آمریکا را مشروعیت بین‌المللی می‌دهد، گفت: کشورهایی چون چین، روسیه و کوبا نوعی تحریم هستند ولی همگی تلاش دارند وارد لیست سیاه نشوند. آمریکا برای توجیه و کسب اجماع جهانی برای تحریم ایران تلاش می‌کند تا ایران در لیست سیاه بماند از سویی اقدام تقابلی اف.ای.تی.اف علیه ایران عمل باعث درز اطلاعاتی ایران می‌شود. اگر تحریم‌ها رفع نشود، نمی‌توان چندان استفاده‌ای از اف ای تی اف برد ولی بودن تحریم دلیلی نمی‌شود خود را به عنوان کشور پولشو در دنیا معرفی کنیم. سیاست ما فروش بنگاه‌های بانک‌ها و شرکت‌های ضرر ده و حتی سودده دولت است.
برداشتن موانع صادرات
همتی افزود: باید افسوس خورد که بعد از ۲۸ سال برگزاری این همایش، همچنان موانع و مشکلات صادرات وجود دارد و نتوانستیم مشکلات را از جلوی پای صادرکنندگان برداریم. علاوه بر تحریم‌های ظالمانه و مضر برای اقتصاد کشور، مدیریت و حکمرانی و شیوه اداره فعالیت‌های اقتصادی اشکال جدی دارد و تنها راه رفع آن‌ها این است که دولت و مجلس پشتیبان باشند تا موانع به‌تدریج از مقابل تولیدکنندگان و صادرکنندگان برداشته شود.
اهمیت افزایش صادرات
همتی گفت: حجم صادرات باید افزایش یابد، زیرا اکنون ۱۰ کشور اول آسیا، سالانه ۵۰۰ میلیارد دلار صادرات دارند درحالی‌که کل صادرات ایران با نفت به بالای ۹۰ میلیارد دلار هم نمی‌رسد و این برای کشور ما که ۱۱۴ سال پیش اولین اتاق تجاری آن در تبریز شکل‌گرفته بسیار کم است و باید کارهای اساسی انجام بدهیم. کشور تحت تأثیر تحریم با کسری بودجه و مشکلات نا ترازی مواجه شده ولی مهم‌تر از آن نا ترازی بانک‌ها، بودجه و نقدینگی و سیاست‌های پولی و ارزی است.
کاهش نقدینگی
همتی گفت: سال ۹۶ نرخ دلار نزدیک سه هزار تومان و حجم حقیقی نقدینگی ۳۶۰ میلیارد دلار بود و امروز به‌رغم افزایش نرخ دلار، حجم نقدینگی کشور به ۱۴۰ میلیارد دلار کاهش‌یافته است و برای همین تولیدکنندگان از نبود نقدینگی گلایه دارند. ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار میلیارد تومان نیاز داریم تا از روش‌های مختلف چون طرح‌های پیشران و فعالیت‌های اقتصادی مولد به تولید تزریق کنیم.