زندگی با آلزایمر، سفری دشوار و پرچالش برای بیماران و خانواده‌های آنان است. در این مسیر، یادآوری خاطرات شیرین و مواجهه با فراموشی‌های دردناک، احساسی عمیق از تنهایی و اضطراب را به همراه دارد. این گزارش به بررسی چالش‌های زندگی روزمره با آلزایمر و ارائه نکات کلیدی می‌پردازد که به خانواده‌ها و مراقبین کمک می‌کند تا با همدلی، حمایت و درک عمیق‌تر از این بیماری، به زندگی عزیزانشان رنگ و بویی تازه ببخشند.
شروع بیماری و مشکلات روانشناختی:
رفیعی پور اشاره می‌کند که افراد مبتلا به آلزایمر در مراحل ابتدایی اغلب با مشکلاتی همچون گم کردن زمان یا مکان، فراموش کردن اشیا و حتی ناتوانی در تفکر انتزاعی روبه‌رو می‌شوند. به مرور زمان، تغییرات شخصیتی ظاهر می‌شود و این تغییرات بر سلامت روان بیماران و تعاملات آن‌ها با دیگران تأثیر منفی می‌گذارد. او می‌گوید: «بیماران آلزایمری به تدریج دچار اختلال در حافظه کوتاه‌مدت می‌شوند و این علائم به مرور رشد می‌کند. بسیاری از آن‌ها به دلیل بی‌تفاوتی به محیط، علاقه و انگیزه خود را از دست می‌دهند.»
کاهش تعاملات اجتماعی و انزوا:
رفیعی پور توضیح می‌دهد که یکی از چالش‌های اصلی بیماران، کناره‌گیری اجتماعی است. این افراد به تدریج از دوستان و خانواده فاصله می‌گیرند و دچار نوعی انزوای عاطفی می‌شوند. این بی‌تفاوتی می‌تواند منجر به نگرانی و سردرگمی اعضای خانواده شود، به‌طوری‌که ممکن است فکر کنند که بیمار به‌طور ناگهانی تغییر کرده و دیگر علاقه‌ای به زندگی یا اطرافیان ندارد.
اضطراب و سوءظن:
در ادامه، معاون آموزشی و پژوهشی سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور به نشانه‌های اضطراب و سوءظنی که اغلب در بیماران آلزایمری دیده می‌شود، اشاره می‌کند و می‌گوید که این افراد به دلیل عدم اعتماد به حافظه‌شان، دائماً احساس اضطراب دارند. ناتوانی در انجام کارهای ساده مانند رانندگی یا انجام امور منزل باعث می‌شود که بیشتر مضطرب شوند.
تغییرات شخصیتی و سردرگمی خانواده‌ها:
یکی از مشکلات مهمی که خانواده‌ها با آن روبرو هستند، تغییرات شدید در شخصیت بیمار است. رفیعی پور می‌گوید: «فردی که تا دیروز برونگرا، شاد و اجتماعی بود، به‌طور ناگهانی به یک فرد آرام، پرخاشگر یا سرد تبدیل می‌شود. این تغییرات برای خانواده بسیار گیج‌کننده است و اغلب نمی‌دانند که چگونه باید با این رفتارهای جدید برخورد کنند.»
مشکلات روزمره و نیاز به مراقبت ویژه:
یکی دیگر از مسائلی که رفیعی پور بر آن تأکید می‌کند، مشکلاتی است که بیماران در انجام کارهای روزمره با آن روبرو می‌شوند. گم شدن در خیابان، فراموش کردن آدرس یا جزئیات مهم، و حتی مشکلات در به یاد آوردن نام افراد نزدیک، به مرور زمان باعث افزایش نیاز بیمار به مراقبت ویژه می‌شود.
چگونه از سلامت روان خود و فرد مبتلا
به آلزایمر مراقبت کنیم؟
بیماری آلزایمر چالش‌های متعددی را برای بیماران و خانواده‌های آن‌ها ایجاد می‌کند که رفیعی پور، درباره این چالش‌ها و راهکارهای کاهش استرس برای بیماران آلزایمری و مراقبین آن‌ها، به چند نکته کلیدی اشاره می‌کند.
پذیرش بیماری به‌عنوان اولین قدم:
رفیعی پور تأکید می‌کند که نخستین و مهم‌ترین گام در کاهش استرس، پذیرش بیماری است. او توضیح می‌دهد: «وقتی خانواده و مراقبین بیماری آلزایمر را بپذیرند و قبول کنند که این شرایط طبیعی است، بسیاری از مشکلات عاطفی و ارتباطی کاهش پیدا می‌کند. بیمار به دلیل شرایط خاصش، ممکن است رفتارهایی مانند فراموشی یا تغییرات شخصیتی داشته باشد.
اجتناب از مواجهه مستقیم و بحث:
یکی دیگر از توصیه‌های رفیعی پور، اجتناب از بحث و چالش‌های بی‌مورد با بیماران آلزایمری است. «گاهی بیمار ممکن است زمان یا مکان را اشتباه بگوید یا خاطره‌ای نادرست به یاد بیاورد. در این مواقع نباید با او برخوردی انتقادی داشته باشیم. گفتن عباراتی مثل «تو اشتباه می‌کنی» یا «درست نمی‌فهمی» می‌تواند استرس و اضطراب بیمار را تشدید کند. بهتر است با همدلی برخورد کنیم و با آرامش او را در مسیر درست هدایت کنیم.»
حفظ ارتباطات عاطفی:
به‌گفته رفیعی پور، یکی از راهکارهای مهم برای حفظ سلامت روانی بیماران و مراقبین، حفظ ارتباطات عاطفی است. او می‌گوید: «با وجود بیماری، سعی کنید همان ارتباط عاطفی قدیمی را با بیمار حفظ کنید. حتی اگر بیمار جزئیاتی را فراموش کرده یا دچار اختلال در شخصیت شده، نباید از او فاصله بگیرید.