نشست واکاوی گفتمان دولت چهاردهم با حضور محمدجواد ظریف، بهاره آروین، حسین سلیمی، محمد فاضلی، عباس عبدی، ابوالفضل دلاوری و غلامرضا زکیانی در فرهنگسرای اندیشه برگزار شد.
ظریف: مذاکرات با شنیدن آغاز میشود
محمد جواد ظریف در نشست با تأکید بر اینکه شنیدن آغاز گفتوگو است، گفت: گفتوگو با صحبت کردن آغاز نمی شود. گفتوگو با شنیدن آغاز میشود. مذاکرات با شنیدن آغاز میشود و شنیدن آمادگی برای فهم، دیدن طرف مقابل برای اینکه خودتان در جایگاه طرف مقابل بگذارید و به جای آن ببیند و احساس کنید و راه حل مشترک پیدا کنید. مبنای گفتمان دکتر پزشکیان در سیاست خارجی و داخلی چیست؟ ما دوگانهای تحت عنوان دوگانه نگرش تهدید محور و فرصت محور داریم. اگر ما بتوانیم با یک تغییر پارادایم در تعامل داخلی و خارجی نگرش تهدید محور را به نگرش فرصت محور تبدیل کنیم، میتوانیم جلو برویم. «تهدید محور»، یعنی ما جوانان، زنان، مردم و انتخاب آنها را تهدید ببنیم. شما وقتی یک چیزی را محدود ببنید سعی میکنید آن را محدود کنید، یعنی شما سعی میکنید اینتریت، زنان و جوانان را محدود کنید و این نگاه تهدید محور است. همواره این مردم بودهاند که باعث شدهاند کشور روی پای خودش بایستد. اگر این مردم نبودند ما باید چه میکردیم؟ اگر این مردم نبودند چه کسی میخواست مقابل عراق و تحریمها بایستد؟ تحریم چیز بدی است، اما این مردم بودند که تحریم را تحمل کردند؛ ما نبودیم که تحریم را تحمل کردیم. نباید این مردم را تهدید ببینیم؛ زنان و جوانان را یک فرصت بدانیم. دکتر پزشکیان مردم را تهدید نمیبیند و این یک شروع مهم است که ما مردم ایران را فرصت ببنیم. اگر این نگاه وجود نداشت، 10 درصد مشارکت در دور دوم مشارکت افزایش پیدا نمیکرد. مردم با حضور و عدم حضورشان در انتخابات دور اول یک پیامی به ما دادند، آن پیام این بود که از ما راضی نیستند ما باید در برابر این پیام مردم با آنان آشتی کنیم، پوزش بخواهیم و همدل باشیم. در روابط بین الملل که حوزه تخصصی من است این همدلی با آتش بس شروع میشود. با پوزش ادامه پیدا میکند و با دوستی قدرتمند و نهادینه میشود و این سه مرحله حرکت از تخاصم به صلح است. صلح به معنی آمادگی بخشش است و بخشش مقدمهاش پوزش است و برای همین هم هست که من با تمام وجود از مردم ایران برای اینکه سختیها را تحمل می کنند، پوزش میخواهم. ما باید در مسیر بالندگی حرکت کنیم نه در مسیر محدودیت و تقابل. حتی مخالفین خودمان را فرصت ببینم. کنش اجتماعی که باعث شد در این انتخابات بتوانیم جامعهای که واقعا از انتخابات خسته شده بود بیرون بیاوریم که رأی بدهند، مقداریش هم مدیون این واقعیت است که ما یک مخالفینی داشتیم که آنان باعث شدند مردم بیایند. مردم همه تهاجمها را به فرصت تبدیل کردهاند.
نگاه فرصت محور به منطقه
ظریف گفت: رئیس شورای راهبری دولت چهاردهم با تأکید بر اینکه نگاه تهدید محور ناشی از عدم خود باوری است، گفت: همسایگان ما فرصت هستند و نگاه فرصت محور به منطقه باعث میشود باهم به سوی پیشرفت برویم و بیخودی منابع خودمان را هدر ندهیم. درست است که در دنیا اختلافاتی داریم اما نیاز داریم با دنیا ارتباط داشته باشیم. ما نیاز داریم سرمایهگذاری صورت بگیرد، ما نیاز داریم جوانان ما از برترین تکنولوژی بهرمند شوند. نیاز نداریم هر چیزی را به دید خطر و ناملایمت نگاه کنیم. ما در برابر سختیها ایستادهایم. کسانی که از مذاکره میترسند به خاطر این است که خودشان را باور ندارند. ایران باید با غرور و افتخار بایستد و مذاکره کند. ما میتوانیم سدهای FATF و هستهای را بشکنیم، به شرط این که خودمان را باور کنیم. دولت آقای پزشکیان دولت صلح، توسعه و تعامل خواهد بود. دولت آقای پزشکیان فرصت محور است؛ نه دولت تهدید محور. همه جناح ها باید بیایند. این گونه نیست که یک جناح مسئول همه مشکلات کشور است و یک جناح همه خوبی های این کشور داشته باشد؛ همه ما اشتباه کردیم و بپذیریم همه ما باید حرکت کنیم.
دولت تعامل، توسعه، شایستگان و صلح اندیش
حسین سلیمی، ئیس انجمن علوم سیاسی ایران در این نشست گفت: ما نظام نشانههای گفتمانی دولت آقای پزشکیان را بررسی کردیم که از درون سخن آقای پزشکیان و همراهان اصلی ایشان بود. استفاده از کار کارشناسی و استفاده از دانشمندان و دانشگاهیان همه دنیا در همه سخنان آقای پزشکیان و همراهان ایشان بود. پرهیز از دعوا پرتکرارترین حرف آقای پزشکیان است. پرهیز از منازعات در عرصه سیاست داخلی و خارجی جزء صحبتهای آنان بود. حل برجام و پذیرفتن FATF، صداقت و عدالت و صدایی برای کسانی که صدایشان شنیده نمیشود هم جزء پرتکرارترین عنوانهای آقای پزشکیان و همراهان ایشان است. حدود 53 درصد جامعه ما در انتخابات شرکت نکردند یا رأی باطل دادند. نیمی از جامعه غیر سیاسی شدند یا مخالف هستند. حدود 26 درصد به پزشکیان و 21 درصد به آقای جلیلی رأی دادند و دو گروه متفاوت در برابر هم قرار گرفتند. با توجه به انتظارتی که جامعه دارد، موفقیت گفتاری با سرنوشت ایران پیوند خورده است؛ ما باید ساختار معنایی را درک کنیم. گفتمانی که میتوانیم برای دولت چهاردهم استفاده کنیم، همگرایی و دانش بنیانی در عرصه داخلی و بین المللی است. عنوان دولت چهاردهم هم میتواند دولت تعامل و توسعه، دولت کارشناسان و شایستگان، دولت آشتی و دولت صلح اندیش باشد. امیدوارم این دریچهای که باز کردهایم را بازتر کنیم.