شرکت دولتی صنایع فضایی روسیه موسوم به روسکاسموس، ۳۰ دقیقه قبل از پرتاب، از فرایند آمادهسازی نهایی برای پرتاب این موشک ماهوارهبر خبر داده بود.
شرکت روسکاسموس دقایقی بعد از پرتاب اعلام کرد که موشک ماهوارهبر سایوز به روال عادی پرتاب شد و طبق برنامه پیشبینی شده، ماهوارهها را در مدارهای تعیین شده پرتاب خواهد کرد.
بنا بر اعلام معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و رئیس پژوهشگاه فضایی ایران، سه ماهواره سنجشی که امروز - هفتم دی- از پایگاه روسیه به فضا پرتاب شدند، توسط بخش خصوصی ساخته شدهاند.
وحید یزدانیان افزود: ماهوارههای سنجشی دادههای تصویری را با قدرتهای تفکیکی از ۱۵ متر تا کمتر از پنج متر مخابره میکنند و میتوان با استفاده از این دادهها طیف گستردهای از فعالیتها را برای آنها در کشور متصور بود.
وی کاربرد این تصاویر را در کشاورزی، مدیریت منابع آب و محیط زیست یادآور شد و افزود: در مجموعه ماهواره های بومی که ما تاکنون پرتاب کردیم، این سه ماهواره هم به جمع آنها اضافه خواهند شد.
رئیس پژوهشگاه فضایی ایران درباره تفاوت این ماهوارهها با نمونه های پیشین اظهار داشت: این ماهوارهها در فاصله ۵۰۰ کیلومتری زمین قرار میگیرند که مدار لئو نام دارد.
وی با بیان اینکه عمر مفید این ماهوارهها بین ۲ تا پنج سال و این استاندارد جهانی است افزود: امیدوار هستیم بعد از این پرتاب شاهد افزایش عمر اسمی آن باشیم و با عمر بیشتری عملیاتی شوند.
شرکت دولتی صنایع فضایی روسیه موسوم به روسکاسموس اعلام کرد که موشک سایوز ۲.۱بی حامل ۵۲ ماهواره است.
بنا بر اعلام این شرکت، این ماهوارهبر حامل ماهوارههای سنگین وزن آیست ۱ و ۲ با وزن ۲ تن به عنوان ماهوارههای سنجش از دور برای ایجاد مدلهای دیجیتالی از زمین است.
علاوه بر این، ماهواره بر سایوز، ۵۰ ماهواره دیگر از جمله سه ماهواره ایرانی را در مدار قرار میدهد.
سفیر ایران در روسیه پیش از این در سخنانی همکاریهای ایران و روسیه در عرصه فضا را گسترده خواند و انتخاب پایگاه فضایی وستوچنی برای پرتاب سه ماهواره جدید را در چارچوب همکاریها و روند انتقال فناوری میان دو کشور عنوان کرد.
کاظم جلالی افزود: با پرتاب سه ماهواره جدید، شمار ماهوارههای کشورمان که از طریق پایگاه فضایی وستوچنی در مدار قرار میگیرند به هفت ماهواره افزایش یافت.
سفیر ایران در مسکو تأکید کرد: دستاوردهای دانشمندان ایرانی در ساخت این ماهوارهها با وجود همه تهدیدها و تحریمها علیه کشورمان به دست آمده و از این منظر نیز حائز اهمیت است.
همچنین حسین شهرابی فراهانی مدیرعامل و بنیانگذار شرکت امید فضا سازنده ماهواره «کوثر ۱.۵» در پاسخ به این پرسش که چرا با وجود دو پایگاه فضایی در کشورمان، پرتابهای سه ماهواره جدید از پایگاه فضایی روسیه و با موشک ماهوارهبر سایوز صورت گرفت؟، گفت: با توجه به هدفگذاری کشور برای پرتاب تعداد زیادی ماهواره در مدت یکسال، استفاده از ظرفیتهای بینالمللی در کنار بهرهگیری از پرتابگرهای داخلی در دستورکار قرار گرفته است.
این فعال صنعت هوافصا با اشاره به پیشرفتهای ایران در این صنعت و جهش جایگاه آن به همکار کشورهای صاحب فناوری فضایی تصریح کرد: برای دستیابی به نقطه ایدهآل در صنعت فضایی، باید مدارهای مختلفی را شکل دهیم که پرتابگر سایوز یکی از ماهوارهبرهایی است که نیازمندی ما را در برخی مدارها تأمین میکند.
ایران و روسیه پیش از این همکاریهای مشترک در عرصه فضایی داشتهاند. از آن جمله، ماهواره ایرانی «خیام» ۱۸ مرداد ۱۴۰۱ با ماهوارهبر روسی سایوز از پایگاه بایکونور قزاقستان، با موفقیت به مدار ۵۰۰ کیلومتری زمین پرتاب شد.
ماهوارههای «هدهد» و «کوثر» نیز ۱۵ آبان ۱۴۰۳ با ماهوارهبر روسی «سایوز» از پایگاه پرتاب «وستوچنی» روسیه با موفقیت پرتاب شدند و در مدار ۵۰۰ کیلومتری زمین قرار گرفت.
سکوی پرتاب ماهواره پایگاه فضایی وستوچنی در فاصله پنج هزار و ۵۵۰ کیلومتری شرق مسکو قرار دارد.
ماهواره ظفر ۲
ماهواره «ظفر۲»، یکی از ماهوارههای سنجشی ایران است که به سفارش سازمان فضایی ایران در دانشگاه علم و صنعت ایران طراحی و ساخته شده که در مدار LEO (مدار نزدیک به زمین) قرار میگیرد.
هدف اصلی از ساخت ظفر۲، توسعه توان بومی در طراحی، یکپارچهسازی سامانههای فضایی و تصویربرداری سنجشی بوده است. از نظر فناوری ساخت، ظفر۲ یک ماهواره در کلاس وزنی ۱۰۰ تا ۱۳۵ کیلوگرم است که از سازه آلومینیومی سبکسازیشده با تحلیل تنش و ارتعاش استفاده میکند. طراحی سازه بهگونهای انجام شده که بتواند بارهای مکانیکی پرتاب (لرزه، شوک و ارتعاش) را تحمل کند.
در حوزه مأموریتی، ظفر به دوربین تصویربرداری اپتیکی با دقت تفکیک مکانی ۱۵ متر مجهز است که برای پایش منابع طبیعی، کشاورزی، مدیریت بحران و بررسی زیستمحیطی کاربرد دارد. دادهها از طریق لینک مخابراتی باند S به ایستگاه زمینی ارسال میشوند. ویژگی متمایز ظفر۲، تمرکز آن بر بومیسازی کامل زنجیره طراحی تا تستهای محیطی (حرارتی، خلأ و ارتعاش) است؛ بهطوریکه این ماهواره نقش مهمی در بلوغ فناوری فضایی دانشگاهمحور ایران داشته است.
ماهواره پایا (طلوع ۳)
ماهواره پایا (طلوع ۳) به سفارش سازمان فضایی ایران و توسط شرکت صنایع الکترونیک ایران طراحی و ساخته شده است.
این ماهواره با جرم حدود ۱۵۰ کیلوگرم و ابعاد حدودی ۱.۲*۱*۱ متر، در دسته مینی ماهواره های شرکت صاایران طبقه بندی میشود و سنگین ترین ماهواره بومی کشور است که تاکنون به فضا پرتاب شده است.
ماهواره پایا (طلوع ۳) دارای دو سنجنده تصویربرداری با قدرت تفکیک ۵ متر سیاه و سفید و ۱۰ متر رنگی است و با توجه به استفاده از الگوریتم های پردازشی مبتنی بر هوش مصنوعی، دقت تصاویر دریافتی ماهواره به ۳ متر میرسد. لازم به توضیح است برای اولین بار در کشور، از فناوری تصویربرداری آیینهای در این ماهواره استفاده شده و بر همین مبنا پیشرفته ترین ماهواره تصویربرداری بومی ساخته شده، محسوب میشود.
ماهواره کوثر ۱.۵
نمونه دوم ماهواره کوثر (کوثر ۱.۵) سومین ماهواره ساخت شرکت دانش بنیان امیدفضا به سفارش سازمان فضایی ایران است که با ترکیب قابلیتهای ماهواره های نمونه اول کوثر و هدهد و با ارتقاء قابل توجه در هر دو حوزه پایش زمین و ارتباط ماهوارهای طراحی شده است.
از مهمترین ویژگی های این ماهواره آن است که امکان تصویربرداری با دقت حدود چهار متر را فراهم میکند و توسط بخش خصوصی دانش بنیان ایران طراحی و ساخته شده است. این ماهواره کمتر از یک سال بعد از پرتاب ماهواره نخست ساخته شده است که نشان از سرعت و آمادگی بالای این بخش در زیست بوم فضایی کشور دارد.
ماهواره کوثر ۱.۵ محموله تصویربرداری در طیفهای RGB و NIR و یک ماژول ارتباطی اینترنت اشیاء (IoT) را یکپارچهسازی کرده تا بهطور همزمان تصویربرداری فضایی و جمعآوری دادهها از حسگرهای زمینی توزیعشده را پشتیبانی کند.
این طراحی دو منظوره به ماهواره امکانی را میدهد که هم در زمینه پایش محیطی و هم در حوزه زیرساختهای هوشمند به کار گرفته شود، از جمله با آشکارسازی پیشرفته تغییرات، پایش هوشمند کشاورزی و مدیریت منابع طبیعی. پنلهای خورشیدی بازشونده ماهواره توان کافی برای تصویربرداری با فرکانس بالا و عملیات ارتباطی پایدار را فراهم میکنند.
این ماهواره برای کاربردهای تجاری و غیرنظامی مانند کشاورزی دقیق، منابع آب، محیطزیست و پایش سرزمین طراحی شده است. ماهواره کوثر در مدار LEO (مدار نزدیک به زمین) قرار خواهد گرفت.