1. روایت انجیل متی
انجیل متی، که اولین انجیل در عهد جدید است، بر جغرافیا و پادشاهی تأکید میکند. این انجیل تولد مسیح را در بیتلهم واقع در یهودیه و در زمان پادشاهی هرود روایت میکند. متی بهویژه به ستاره شرق اشاره دارد که سه مغ (حکمرانان شرق) را به سوی بیتلهم هدایت میکند. این سه مغ از شرق به دنبال "پادشاهی جدید" میآیند تا به او احترام بگذارند و هدایا تقدیم کنند. هدایا شامل طلا، بخور و مر است که نمادهای پادشاهی، پرستش و مرگ هستند.
در این روایت، متی به داستان فرار به مصر نیز اشاره میکند. پس از تولد عیسی، پادشاه هرود که از تولد یک پادشاه جدید ترسیده بود، دستور داد که تمام کودکان زیر دو سال در بیتلهم کشته شوند. برای جلوگیری از این کشتار، یوسف و مریم با کودک عیسی به مصر پناه میبرند و پس از مرگ هرود، به اسرائیل باز میگردند. این اتفاقات بهطور عمده از نظر مذهبی و پیشبینیهای کتاب مقدس مورد تأکید قرار میگیرند و بهویژه به پیشگوییهای پیامبران اشاره میکند که تولد عیسی را پیشبینی کرده بودند.
2. روایت انجیل لوقا
در مقابل، انجیل لوقا به جنبههای انسانی و خدمت به فقرا و مردم عادی میپردازد. لوقا جزئیات بیشتری از شرایط تولد عیسی ارائه میدهد. به گفته لوقا، در زمان تولد عیسی، امپراتور آگوستوس فرمان داده بود که همه مردم در سراسر امپراتوری برای سرشماری ثبتنام کنند. یوسف و مریم، که اهل ناصره بودند، برای ثبتنام به بیتلهم میروند. در این سفر، مریم در آخور (مکان نگهداری حیوانات) تولد میکند، زیرا در خانهای برای آنان جایی نبود.
لوقا همچنین به چشماندازهای الهی و ملاقات شبانه فرشتگان با چوپانها اشاره دارد. فرشتگان به چوپانها بشارت میدهند که مسیح، نجاتدهنده جهان، متولد شده است. این پیام نه تنها برای پادشاهان و خواص بلکه برای مردم ساده و فقیر است. چوپانها به دنبال علامتهای آسمانی به بیتلهم میروند تا به کودک مسیح احترام بگذارند. لوقا با این روایت تأکید میکند که تولد مسیح برای تمام بشریت است و هیچکس از نظر خداوند کمارزش نیست.
3. روایتهای متنی و تفاوتها
تفاوتهای اصلی در روایتهای متی و لوقا در نحوه توصیف شخصیتهای اصلی و مکانها است. در حالی که متی بر روی پادشاهی و هدایا تأکید دارد و داستان فرار به مصر را برای تأکید بر اجتناب از خطرات پادشاه هرود میگوید، لوقا توجه بیشتری به بشارت فرشتگان و استقبال مردم عادی از تولد عیسی دارد. همچنین، لوقا بیشتر بر فقرا و بندگان متمرکز است، در حالی که متی بر پادشاهان و پیشبینیها تأکید دارد.
نتیجهگیری
تولد مسیح در هر دو روایت، پیام آور صلح و نجات برای بشریت است. در حالی که انجیل متی بر جنبههای سیاسی و پادشاهی تأکید دارد، انجیل لوقا بر انسانیت، فقرا و عدالت اجتماعی تمرکز میکند. این تفاوتها در روایتها نشاندهنده گستردگی پیامی است که مسیح آورده است؛ پیامی که فراتر از زمان و مکان به مردم مختلف در سطوح مختلف اجتماعی و اقتصادی میرسد.