بعد از مشخص شدن گروهبندیها برنامه رسمی بازیها نیز از طرف فیفا اعلام شد. همزمانی دیدار ایران و مصر با جشنواره سالانه «پراید» در شهر سیاتل، یکی از نخستین چالشهای جدی جام جهانی ۲۰۲۶ را رقم زده است
تیم ملی فوتبال ایران در گروه G رقابتهای جام جهانی با تیمهای بلژیک، مصر و نیوزلند همگروه شد. بعد از مشخص شدن گروهبندیها برنامه رسمی بازیها نیز از طرف فیفا اعلام شد. همزمانی دیدار ایران و مصر با جشنواره سالانه «پراید» در شهر سیاتل، یکی از نخستین چالشهای جدی جام جهانی ۲۰۲۶ را رقم زده است.
این چالش کمی از زمین فوتبال فراتر میرود و ارزشهای فرهنگی متفاوت میان کشورهای شرکتکننده را نیز درگیر میکند. کمیته محلی سیاتل، پیشتر این بازی را در چارچوب برنامههای جامعه LGBTQ+ نوعی «Pride Match» معرفی کرده بود، اقدامی که با واکنش جدی ایران و مصر روبهرو شد و اکنون به یکی از پروندههای داغ فیفا تبدیل شده است.
به گزارش ایرنا، بر اساس گزارشهای منتشرشده در ۲۴ ساعت گذشته، هر دو فدراسیون ایران و مصر نامه رسمی اعتراضی به فیفا ارسال کردهاند و تأکید دارند که همزمان کردن نمادها و فعالیتهای مرتبط با همجنسگرایی با مسابقه این دو تیم، با ارزشها و قوانین آنها در تضاد آشکار است. این دو کشور از فیفا خواستهاند ضمن جلوگیری از هرگونه برندسازی یا برنامهریزی مرتبط با «پراید» در ارتباط با این مسابقه، بیطرفی کامل ورزشی را تضمین کند.
در مقابل، برگزارکنندگان محلی سیاتل میگویند برنامههای پراید «خارج از استادیوم» برگزار میشود و بخشی از فرهنگ محلی این شهر است، بنابراین قصد توقف آن را ندارند. در عین حال، مدیریت داخل استادیوم تحت مسئولیت فیفا خواهد بود. در حالی که بحث همچنان ادامه دارد، فیفا تا این لحظه موضع رسمی و نهایی اعلام نکرده است، موضوعی که اهمیت ماجرا را دوچندان کرده و گمانهزنی درباره احتمال تغییر زمان یا مکان این دیدار نیزشنیده میشود.
فیفا در دوره قبلی جام جهانی نیز با چالشی مشابه روبهرو بود که مربوط به ماجرای معروف «OneLove» میشود. جایی که چند تیم اروپایی قصد داشتند بازوبند «OneLove» را که نمادی از مبارزه با تبعیض و حمایت از تنوع جنسیتی بود را در زمین مسابقه بر بازو خود ببندند. فیفا این اقدام را «پیام سیاسی» دانست و چند ساعت پیش از آغاز بازیها اعلام کرد استفاده از این بازوبند با دریافت کارت زرد همراه خواهد بود.
این سابقه نشان میدهد فیفا در گذشته نیز برای جلوگیری از ایجاد تنش فرهنگی و اجتماعی، فعالیتهای مرتبط با پیامهای هویتی یا حمایت از LGBTQ+ را محدود کرده است. بنابراین ایران تأکید دارد درخواستش برای پرهیز از «Pride Match» در سیاتل، در چارچوب همین استانداردهای قبلی فیفا قرار میگیرد.
اکنون، در پرونده سیاتل، تفاوت مهمی وجود دارد، اینبار بحث درباره بازیکنان داخل زمین نیست، بلکه درباره فضای شهر، جشنواره محلی و برندینگ جانبی است. با این حال، ماهیت مسئله همان است، مواجهه دو نظام ارزشی متفاوت که هر دو انتظار دارند فیفا حقوقشان را رعایت کند.
در این میان، موضع ایران از منظر حقوقی و دیپلماتیک بر پایه یک استدلال قابلدفاع بنا شده است. ایران تأکید دارد که فعالیتهای مرتبط با گرایشهای جنسی، در قوانین داخلیاش تعریف مشخصی دارند و حضور رسمی یا جانبی نمادهای مرتبط با آنها، میتواند فضای مسابقه را برای تیم ملی و همراهانش تحت فشار اجتماعی، رسانهای و امنیتی قرار دهد.
از سوی دیگر، تجربه نشان داده است که نادیدهگرفتن حساسیتهای فرهنگی کشورها معمولاً نه به حل مسئله، بلکه به گسترش تنش منجر میشود. همانطور که در پرونده OneLove دیدیم، هنگامی که فیفا در آخرین لحظه تصمیمی سختگیرانه گرفت، عملاً موجی از انتقادات گسترده از اروپا تا آمریکا ایجاد شد. اکنون نیز اگر فیفا بدون توجه به نگرانیهای ایران و مصر، برنامههای سیاتل را بدون تعدیل بپذیرد، احتمال تشدید اختلافات و بازتابهای منفی رسانهای قابل پیشبینی است.
اعتراض رسمی ایران و مصر یادآوری میکند که میزبانی جام جهانی، تنها فراهمکردن استادیوم و زیرساخت نیست. بلکه نیازمند درک چندلایه از فرهنگ و قوانین کشورهای حاضر در مسابقات است. ایران با طرح رسمی و مستند نگرانیهایش، در واقع خواستار همان چیزی است که فیفا بارها به بیطرفی، احترام متقابل و پرهیز از سیاسیکردن فضای مسابقات بر آن تأکید کرده است.