قاسم محبعلی، کارشناس مسائل خاورمیانه، در گفتوگو با خبرنگار اعتماد آنلاین درباره سفر پزشکیان به قطر و اهمیت آن برای ایران و نتایج احتمالی آن گفت: در حقیقت، در خاورمیانه یک نقطه عطف مهم اتفاق افتاده است. طی چند دهه گذشته، اسرائیل به یک کشور عربی که متحد نظامی آمریکا بوده، حمله کرده و حاکمیت ملی آن کشور را نقض کرده و امنیت آن را به خطر انداخته است. تا پیش از این، درگیریها در خاورمیانه عمدتاً میان ایران و اسرائیل بود، و نیروهایی که متحد ایران بودند، در این درگیریها نقش داشتند. اما حالا این اتفاق شرایط را پیچیدهتر کرده است. کشورهای عربی که تا به حال به نوعی از این قضیه کنار کشیده بودند، و خود را از درگیریها دور نگه داشته بودند، اکنون با این تحولات مواجه شدهاند.
وی ادامه داد: اعراب تا پیش از این از ایران امتیازاتی میگرفتند و از سوی دیگر، از اسرائیل و آمریکاییها نیز امتیازاتی دریافت میکردند. پیمانهایی که این کشورها با آمریکا امضا کردهاند و خرید تسلیحات از این کشورها نیز، عمدتاً علیه تهدیدات ایران بود و نه بهطور خاص برای مقابله با اسرائیل. بهطور کلی، امنیت و همکاریهای نظامی در خلیج فارس اساساً به دلیل تهدید ایران شکل گرفته بود و پس از حمله عراق به کویت، این همکاریها شدت یافت. اما مسئله اسرائیل هیچگاه در قالب فشارهای کشورهای عربی در خلیج فارس مطرح نبوده است. سوریه و لبنان البته از این قاعده مستثنی هستند.
این دیپلمات پیشین در ادامه تصریح کرد: ایران میتواند از این فرصت استفاده کند تا به کشورهای عربی بگوید که باید موضعی صریح در برابر اسرائیل اتخاذ کنند و امنیت خود را در نظر بگیرند. ایران باید به آنها بگوید که این بار دیگر هزینههای امنیتی کشورهای عربی را ایران پرداخت نخواهد کرد و این کشورها باید از منافع و امنیت خود دفاع کنند. ایران میتواند بهعنوان پشتوانهای برای این کشورها عمل کند و نه اینکه هزینهها را خود ایران پرداخت کند.
محبعلی در پایان گفت: این تغییر رویکرد به ایران این امکان را میدهد که محور درگیری در خاورمیانه را از ایران به سمت اسرائیل هدایت کند و در نتیجه ایران از کشورهای عربی و اسلامی در این راستا حمایت کند. این تغییر میتواند به تحقق خواستههای فلسطینیان کمک کند و آنها را به هدفهای خود برساند.