کد خبر : 749988 تاریخ : 1404/6/11 - 01:19
وحید حاج سعیدی - روزنامه نگار خبرنگار تخصصی بی فروغ خبرنگاری تخصصی امروزه در دنیا به یکی از معتبرترین مقولات دنیای رسانه تبدل شده است. خبرنگاری تخصصی یا Specialized Journalism نوعی از روزنامه‌نگاری است که به‌جای پوشش عمومی اخبار و پرداخت به کلیات ماجرا، بر یک حوزه یا موضوع خاص و پرداختن به جزئیات تمرکز می‌کند. در این نوع خبرنگاری، خبرنگار با شرکت در دوره‌های تخصصی تئوری و عملی، دانش عمیق و تخصصی در مورد آن حوزه مشخص پیدا می‌کند و گزارش‌ها و تحلیل‌هایی دقیق، حرفه‌ای و با جزئیات و عمق بیشتر ارائه می‌دهد.

خبرنگاران تخصصی، علاوه بر مهارت‌های عمومی خبرنگاری و داشتن تجربه و سابقه کار عملیاتی باید اطلاعات فنی قوی در حوزه موردنظر داشته باشند تا بتوانند با متخصصان این حوزه گفت‌وگو کنند. آن‌ها مقالات علمی را تجزیه‌وتحلیل می‌کنند، اصطلاحات تخصصی را می‌فهمند و درنهایت گزارش‌های دقیق و قابل‌فهمی برای مخاطبان بادانش و ذائقه گوناگون می‌نویسند.

مزایا
از مزایای خبرنگاری تخصصی می‌توان به‌دقت و عمیق بودن گزارش و مقالات این حوزه اشاره کرد. همچنین مخاطبان به خبرنگاران متخصص بیشتر اعتماد می‌کنند، زیرا می‌دانند که او اطلاعات کافی و قابل‌اتکا دارد و اظهارات او بر اساس مشاهدات عینی، شاهدان عینی حاضر درصحنه است نه بیانات مسئولان و متخصصان . از همه مهم‌تر اینکه گزارش‌های تخصصی می‌توانند تأثیر بیشتری بر سیاست‌گذاری‌ها و تصمیم‌گیری‌ها و نوع نگاه دولتمردان نسبت به آن حوزه خاص داشته باشد. امروزه در دنیا خبرنگاران متخصص در حوزه‌های خبرنگاری ورزشی، اقتصادی و مالی، علمی، پزشکی، هنری و فرهنگی، حقوقی، محیط‌زیست و ... فعالیت دارند. عیار نوشته‌ها و مطالب آن‌ها با خبرنگاران عمومی متفاوت است. هرچند در کشور ما نیز تلاش‌هایی در جهت تربیت خبرنگار تخصصی صورت گرفته است و راه‌اندازی دانشکده خبر یکی از این موارد است، اما به دلایل گوناگون اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی هنوز این امر به‌صورت جدی محقق نشده است. شاید مهم‌ترین علت هم مشکلات اقتصادی و نگاه غیرحرفه‌ای به مقوله خبرنگاری است که مانع از گسترش خبرنگاری حرفه‌ای در کشور شده است.

چالش‌ها
نبود زیرساخت‌های آموزشی مناسب و نبود نهاده‌ای تخصصی حامی خبرنگاران متخصص دومین دلیل عدم رغبت به خبرنگاران تخصصی است. کمتر دوره‌ای می‌بینیم که به‌طور خاص خبرنگاران را در یک حوزه تخصصی آموزش دهند و یا نهادی باشد که از پژوهش‌های عمیق و تخصصی حمایت مالی و معنوی کند. در کنار این‌ها، شتاب‌زدگی و روزمرگی در رسانه‌ها به‌ویژه فضای مجازی که بیشتر به دنبال تولید خبرهای عامه‌پسند و سریع هستند تا تحلیل‌های عمیق و تخصصی، باعث می‌شود خبرنگار انگیزه کمتری برای وقت گذاشتن روی یک حوزه خاص داشته باشد. درنهایت، می‌توان به نبود ارتباط و تعامل قوی بین رسانه‌ها و مراکز علمی و پژوهشی اشاره کرد که می‌توانست منبعی غنی برای خبرنگاران متخصص باشد و آن‌ها را برای تولید محتوای دقیق و تخصصی یاری دهد.

این مجموعه عوامل دست‌به‌دست هم داده‌اند تا خبرنگار تخصصی در فضای رسانه‌ای ایران، همچنان بی‌فروغ و مهجور باقی بماند. ناگفته نماند انجام روزنامه‌نگاری حرفه‌ای و تخصصی، قطعاً زمان‌بر است و دستمزد و مزایای خبرنگاران متخصص به نسبت خبرنگاران عمومی بیشتر است. در این شرایط که اوضاع مالی نشریات و رسانه‌ها خوب نیست، پرداخت هزینه‌های بیشتر به‌منظور تربیت یا تأمین نیازهای خبرنگار متخصص کمی دور از ذهن است و مدیران رسانه‌ها کمتر به این مقوله فکر می‌کنند. ناگفته پیداست، خبرنگاری حرفه‌ای و تخصصی با خبرنگاری تجربی قابل‌مقایسه نیست و اگر به دنبال آینده‌ای روشن برای رسانه‌ها هستیم، باید خبرنگاری تخصصی در کانون توجه مدیران رسانه‌ها قرار گیرد و پرورش خبرنگار متخصص در اولویت قرار گیرد.