کد خبر : 718541 تاریخ : 1404/3/13 - 16:41
داستان نخستین بانک مرکزی ایران در دوران هخامنشیان وقتی از بانک مرکزی صحبت می‌کنیم، معمولاً ذهن‌مان به دوره معاصر و ساختارهای مالی مدرن می‌رود. اما جالب است بدانید نخستین شکل از بانک مرکزی در ایران بیش از ۲۵۰۰ سال پیش در دوران هخامنشیان پایه‌گذاری شده بود!

بانک سلطنتی معبدی در شوش

در دوره داریوش بزرگ، خزانه‌ای بزرگ در پایتخت امپراتوری یعنی شوش وجود داشت که عملکردی شبیه بانک مرکزی امروزی داشت. در آنجا:

  • مالیات‌ها به صورت طلا و نقره جمع‌آوری می‌شد

  • به بازرگانان و والیان وام داده می‌شد

  • ذخایر معابد نگهداری می‌شد

  • و مهم‌تر از همه، سکه‌هایی به نام «دریک» ضرب می‌شد که ارزش آن تحت نظارت دقیق قرار داشت

داریوش با ضرب سکه‌های دریک و تنظیم وزن و خلوص آن‌ها، عملاً اولین "سیاست پولی" تاریخ را پایه‌گذاری کرد.

مدیریت امپراتوری با حسابداری دقیق

هخامنشیان سیستم حسابداری بسیار پیشرفته‌ای داشتند. لوح‌های گلی به خط ایلامی و اکدی که در تخت‌جمشید کشف شده، نشان می‌دهد پرداخت حقوق، انبارداری غلات و توزیع آذوقه بر پایه سیستم عددی دقیق انجام می‌شده. این اسناد امروز در موزه دانشگاه شیکاگو نگهداری می‌شوند.

درسی برای امروز

در دورانی که اینترنت، بلاک‌چین و رمزارزها دنیای مالی را متحول کرده، نگاه به این ساختار کهن ایرانی نشان می‌دهد که ایرانیان هزاران سال پیش نیز درک عمیقی از اقتصاد، نظم مالی و اعتمادسازی در سطح ملی داشته‌اند.