ستاره صبح- فائزه صدر: وزیر امور خارجه که رایزنی های منطقهای خود را با سفر به لبنان و سوریه آغاز کرده بود، چهارشنبه 18 مهر با مقامهای ارشد عربستان سعودی از جمله فیصل بن فرحان، وزیر خارجه و محمد بن سلمان، ولیعهد این کشور دیدار و درباره تحولات منطقه گفتوگو کرد. عباس عراقچی روز پنجشنبه 19 مهر در رأس هیئتی وارد دوحه شد و با محمد بن عبد الرحمن آل ثانی نخست وزیر و وزیر خارجه قطر دیدار و گفت و گو کرد.
سفر های اخیر عراقچی با منطق همپوشانی میدان و دیپلماسی در رسانهها تحلیل میشود. به گفته وزارت امور خارجه، مهمترین اولویت و دستور کار سفرها به کشورهای منطقه، مربوط به جنایات در غزه و لبنان است، تا جاییکه این دیپلمات در گفتوگو با رسانهها اعلام کرد: رایزنیهایی درباره چگونگی برقراری آتشبس و توقف کشتار ها، قتل و ویرانی ها انجام داده است. ستاره صبح در گفتوگو با علیرضا تقوی نیا، تحلیلگر سیاسی به بررسی دستاورد های رایزنی گسترده عباس عراقچی طی هفتهای که گذشت پرداخته که در ادامه میخوانید:
سفر های منطقهای پی در پی وزیر امور خارجه چه هدفی را دنبال میکرد و چه دستاوردی خواهد داشت؟ این سفرها یک هدف عام دارد که تقویت مناسبات با کشور های همسایه است. همچنین چند هدف خاص را دنبال میکند که یکی فرستادن پیام از طریق واسطه های عربی به آمریکا و اسرائیل است. هدف خاص دیگر اعلام هشدار به کشور های عربی برای عدم همکاری با اسرائیل است. به نظر میرسد هدف سفرهای وزیر امور خارجه محقق شده چون هشدار های ایران به کشور های عربی موثر واقع شده و کشور های عرب منطقه اعلام کردهاند که در حمله به ایران با اسرئیل مشارکت نخواهیم کرد و آسمان خود را به روی اسرائیل باز نمیکنیم. همچنین فشارهایی به اسرائیل وارد شده تا از حمله به تأسیسات اتمی، نفتی و گازی ایران خودداری کند. این وضعیت نتیجه به کار گرفتن ظرفیت بازدارندگی دستگاه دیپلماسی است.
دیدار های اخیر وزیر امور خارجه دیدار خاصی مثل دیدار با بن سلمان وجود دارد. به عقیده شما آیا این دیدار صرفا در جهت انتقال پیام و در مسیر مأموریت دستگاه دیپلماسی ارزیابی میشود یا اهداف دیگری وجود دارد؟ مرحوم آقای امیرعبدالهیان هم در گذشته دیداری با بن سلمان داشت ولی در شرایط فعلی منطقه نمیتوان منکر اهمیت دیدار آقای عراقچی و بن سلمان شد. ایران و عربستان چه قبل و چه بعد از انقلاب هیچ وقت شریک راهبردی هم نبودند و نمیتوانند چنین باشند، زیرا ایران و عربستان تضاد منافع دارند. تضاد های هویتی و نژادی در دو کشور وجود دارد و هر دو داعیه رهبری جهان اسلام و منطقه را دارند. اما این تضادها به معنی آن نیست که در راستای کاهش سطح تنش و بهبود روابط کاری نکنیم. دو کشور باید برای تنش آلود نبودن روابط دو کشور گام بردارند.
این دیدار هم از این نظر موثر خواهد بود. نباید گمان کرد که از دیدار های سران دو کشور رابطه خاصی بیرون خواهد آمد. سطح روابط ایران و عربستان تحت هیچ شرایطی به سطح روابط ایران و کشورهایی مثل عراق، قطر یا عمان ارتقا پیدا نخواهد کرد. این خواستهای غیرمعقول است که درشرایط کنونی بعید به نظر میرسد. روابط ایران و عربستان به سمت شراکت پیش نخواهد رفت. این انتظار نباید ایجاد شود. نهایتا میتوانیم سطح تنش را کاهش بدهیم تا روابط دو کشور خصمانه نباشد.
آیا رایزنی های وزیر امور خارجه طی هفته گذشته، توانسته در کاستن از شدت حمله احتمالی اسرائیل موثر باشد؟ وقتی رسانه های غربی از تنش در جلسه کابینه اسرائیل با دستور کار حمله به ایران خبر میدهند نشان میدهد تحرکات ایران موثر واقع شده است. به گزارش رسانهها وزیر حملونقل و وزیر جنگ اسرائیل در این جلسه درگیر شدهاند. ایران اعلام کرده به هر گونه حمله اسرائیل ولو حمله نمادین با شدت و قدرت پاسخ خواهد داد.
همانطور که سطح پاسخگویی ایران طی دو عملیات گذشته ارتقا پیدا کرده بود. برآورد من این است که اسرائیل به طور ترکیبی به تأسیسات نظامی حمله میکند. شدت و ضعف این حمله مشخص نیست. اما به نظر من حمله اسرائیل میتواند نمادین باشد تا از شدت پاسخ ایران بکاهد، ولی با توجه به قدرت امنیتی و اطلاعاتی اسرائیلی ها، حملت اصلی آنها کماکان در قالب ترور مقامات و شخصیتها تعریف خواهد شد یا شاهد خرابکاریهایی در تأسیسات انرژی و راهبردی خواهیم بود. اسرائیل حمله نظامی مستقیم و ضعیف شدهای خواهد داشت ولی اقدام اصلی اش که میتواند ایران را دچار آسیب کند از طریق حملات غیر مستقیم امنیتی و سایبری خواهد بود.