وحید حاج سعیدی - روزنامه نگار

عقربه‌ها ساعت دو نیمه شب را نشان می‌دهند. اورژانس بیمارستان کماکان شلوغ است. زوزه کشدار آژیر آمبولانس سکوت خیابان منتهی به بیمارستان را می‌شکند و آمبولانس با شیشه شکسته وارد حیاط بیمارستان می‌شود. مصدوم نوجوان 15 ساله‌ای است که نیمه شب حین انجام حرکات نمایشی با موتور با یک کامیون برخورد کرده و دچار جراحات شدید شده است و پدر نیز بخشی از خشم خود را با شکستن شیشه آمبولانس فرونشانده ! حال کادر درمان خسته از شیفت‌های متوالی بدون مرخصی، کمبود پرسنل و فحاشی‌ها و هتاکی های همراهان بیماران، باید به نوجوان مستی که نیمه شب هوس انجام حرکات نمایشی در خیابان های بی کسی و بی صاحبی کرده است، خدمات شایسته‌ای ارائه کنند!
روز ۲۶ شهریور ماه به نام روز اورژانس و فوریت های پزشکی نامگذاری شده است. افسران عرصه فوریت های پزشکی اولین کسانی هستند که در حوادث و یا در مراکز درمانی بر بالین مصدومین و مجروحان حوادث و نیازمندان خدمات درمانی اورژانسی حاضر می‌شوند. حفظ حیات بیماران اورژانسی در لحظات طلایی یا به قول خودشان گلدن تایم، نشان از اهمیت و عظمت جایگاه ارزشمند اورژانس و فوریت های پزشکی دارد.
اورژانس بیمارستان یکی از مهم‌ترین بخش‌های سیستم بهداشت و درمان است و نقش حیاتی در ارائه خدمات پزشکی به بیماران در شرایط بحرانی داشته و برای بیماران دچار حوادث ناگوار، حملات قلبی، سکته مغزی، و سایر شرایط اضطراری بسیار حیاتی است. زمان در این شرایط بسیار مهم است و هر دقیقه‌ای که از دست می‌رود می‌تواند عواقب جدی برای سلامت بیمار داشته باشد.
با این وجود در سال های اخیر عدم رعایت مقررات راهنمایی و رانندگی، بی توجهی به سلامت فردی و خود مراقبتی و کاهش سن مصرف الکل و مواد مخدر و روانگردان اورژانس بیمارستان‌ها را به یکی از شلوغ ترین مراکز شهری تبدیل کرده است. تصادفات متعدد وسایل نقلیه موتوری، اوردوز جوانان و نوجوانان ناشی از مواد مخدر و روان گردان، خودکشی‌های نمایشی و واقعی، استفاده از وسایل نقلیه موتوری بدون داشتن صلاحیت فنی و گواهینامه، خودزنی و ایراد جراحات عمدی، درگیری، نزاع و استفاده از سلاح سرد و گرم و ... مشکلات عدیده‌ای را برای کادر درمان پدید آورده است. در حقیقت با وجود تخت های اشغال شده توسط بیماران عادی، کمبود منابع انسانی و فرسودگی تجهیزات، خستگی مفرط و فرسودگی کادر درمان، ارائه خدمات به سانحه دیدگان این دست حوادث، باعث به وجود آمدن چالش های جدی در بیمارستان های سراسر کشور شده است.
بماند که والدین این افراد به ویژه نوجوانان هنگام مراجعه به بیمارستان در زمان بروز حادثه از زمین و زمان طلبکار هستند و در قبال بی توجهی به قوانین، عدم خودمراقبتی یا مصرف بیش از حد الکل و مواد مخدر، با تهدید و ارعاب، از کادر خسته درمان انتظار دریافت خدماتی شبیه به بیمارستان هالیفکس تورنتو دارند! راستی یادمان نرود از بین همه ساختمان های موجود در ادارات کشور تنها فضایی که از نوجوان 12 ساله گرفته تا پیرزن هشتاد ساله در آن فحاشی می‌کنند و می‌خواهند سقف را روی سر پرسنلش خراب کنند، همین ساختمان اورژانس بیمارستان است که مشخص نیست کادر درمانش فحش خور ملسی دارند یا مشکل از سقف اورژانس بیمارستان است؟!
به راستی کادر خسته و بی رمق درمان چه گناهی کرده‌اند که باید تاوان بی مبالاتی‌ها و سهل انگاری های خانواده‌هایی را بپردازند که قادر نیستند، حتی در منزل خود را قفل کنند یا سوئیچ وسیله نقلیه را در جایی دور از دسترس قرار دهند که نوجوان شان نیمه شب هوس هنرنمایی با موتور و انجام حرکات نمایشی در خیابان‌ها نکند؟! کجای عرف و قانون نوشته است که خانواده تلاشی برای تربیت فرزند نکند ولی کادر درمان موظفند صبورانه طوری که نه زانوی آهوی بی جفت بلرزد و نه کسی متوجه ماجرا شود قرص های کمبود محبت را از شکم دختر 14 ساله خارج کنند و معدۀ شستشو شده را تا خودکشی نمایشی بعدی، تحویل خانواده دهند؟! و یا از نیمه شب تا هشت صبح زخم‌ها و جراحت های بدن نوجوانهایی را بدوزند که به جای عقل و شعور، هورمون برایشان تصمیم گیری می‌کند!
در این بین مشکلات پرسنل فوریت های پزشکی شاغل در مراکز 115 نیز شنیدنی است. فرسودگی ناوگان آمبولانس های کشور از یک سو و تماس های متعدد شهروندان برای انتقال بیماران غیر اورژانسی به یکی از چالش های این حوزه تبدیل شده است تا جایی که عده‌ای آمبولانس را با آژانس یا اسنپ اشتباه گرفته اند! از بیمار سرما خورده یا ترسیده از صدای رعد و برق گرفته تا مریضی که در غیاب پسرش ساک به دست در خانه منتظر پرسنل اورژانس است تا فشارش را اندازه گیری کنند!
هر چند اضافه کاری های اجباری و فشار کاری رمقی برای پرسنل این حوزه باقی نگذاشته است، ولی بی تردید اولین خواسته این جماعت قبل از درخواست افزایش نیرو و ترمیم دریافتی های شایسته منطبق با زحماتی که متقبل می‌شوند، حمایت های قضائی و تأمین امنیت در محیط کار است.
موضوعی که نجاتیان رئیس سازمان نظام پرستاری نیز، در اجلاس هیئت مدیره‌های نظام پرستاری سراسر کشور مطرح کرد و با عنوان این مطلب که آمار خشونت علیه پرستاران در برخی از استان‌ها نگران کننده است، خواستار استقرار پلیس در اورژانس بیمارستان‌ها شد.
جا دارد دادستان های استانهای مختلف همانند استان های خراسان رضوی و تهران به مجموعه های قضائی دستور دهند تا اقدامات لازم به منظور «حمایت از کادر درمان» و پیشگیری از هر گونه آسیب به کادر درمان در مراکز درمانی، جلوگیری از سلب آرامش بیماران و اختلال در نظم عمومی به ویژه در اورژانس مراکز درمانی انجام شود.
در پایان باید اذعان داشت اورژانس در مراکز درمانی مهم ترین بخش آن مرکز محسوب می‌شود و به دلیل توانایی آن در ارائه خدمات سریع و فوری که می‌تواند جان افراد را نجات دهد، از بروز عوارض بلندمدت جلوگیری کند و بار بیمارستان‌ها را کاهش دهد، نقش حیاتی در سیستم بهداشتی و درمانی دارد. حمایت از کادر درمان را فراموش نکنیم.