قبل و بعد کلام وی را بررسی کردم تا مطمئن شوم منظور از جمله در متن کلی چیست. در کمال ناباوری جمله دقیقاً جمله ایشان و معنی هم همین است که گفتهاند. راستش را بگویم نه تنها قلبم شکست که قدری خشمگین شدم. چند دقیقه صبر کردم تا این یادداشت را با منطق بنویسم. اگر در این جمله دقیق شویم، «جامعه ما» یعنی مردم. در جمله «از نظر روانی آمادگی زعامت، هدایت و رهبری زنان را ندارد» ظرفیت روان جامعه طبق چه معیاری اندازه گیری شده است. اگر مسئولی در کف جامعه حضور داشته باشد، درک میکند که خیلی وقت است جامعه زعامت زنان را در «بخش خصوصی» پذیرفته است. به طور مثال در یک پروژه بخش خصوصی، کارگران، کارشناسان، مهندسان و سایر عوامل مربوطه به راحتی مدیریت زنان را پذیرفته و با او همکاری میکنند. اگر معیار عارف نگاه مردان به زنان در خانه است، باز باید پرسید چند خانه را و مربوط به چه نسلهایی را بررسی کردهاند و از معیار خانه به این نتیجه رسیدهاند که «جامعه» است که نمیگذارد زنان وارد عرصههای مدیریتی شوند. عارف گفت: «نقش زنان را هیچ کس نمیتواند منکر شود.» این جمله تعدیل کننده جمله اول ایشان است، اما همچنان جمله اولش را درست نمیدانم. در واقع این مسئولان هستند که از نظر سیاسی یا روانی آمادگی زعامت و هدایت زنان را ندارند. چون سمتهای دولتی در دست مردان است و اگر بانویی قرار باشد در مقامی دولتی گمارده شود، باید حکم را از مسئولان مرد بگیرد. مسئولان مرد هم هنوز برای سپردن مسئولیتهای بزرگ به زنان تردید دارند، زیرا در دهههای گذشته مسئولیتها به صورت قطره چکانی به زنان سپرده شده، بنابراین زنان زیادی برای پذیرفتن سمتهای دولتی کارآزموده نیستند. بهتر است درباره ظرفیت پذیرش بانوان در مسئولیتهای مهم بخش خصوصی به «جامعه» نگاه کرد که اتفاقاً این موضوع را سالهاست پذیرفته و هر روز رو به بهبود است. چون جامعه که همانا اعضای تشکیل دهنده آن مردم هستند، وقتی توان مدیریتی بانوان را میبینند به آنها اعتماد میکنند و مسئولیتها را به ایشان میسپرند که هم اکنون چنین است. میتوان گفت که در حال حاضر مدیران توانمند زن در بخش خصوصی راحتتر از مدیران توانمند در بخشهای دولتی پیدا میشوند. عارف همچنین گفت: «دنبال شرایطی هستیم که هیچ تبعیضی بین زن و مرد نباشد.» چه جمله درست و دل انگیزی! اما آقای عارف خوب است نگاهشان را از ایرادگیری نسبت به ظرفیت روانی جامعه به سمت واکاوی نگاه مسئولان برگرداند تا در عمل راهکاری برای رفع تبعیض بین زن و مرد پیدا کند. من به سهم خودم طی سه دهه و در دورههای سخت و نسبتاً آسان در حوزه فرهنگ، نشر و مطبوعات فعال بوده و هستم. راه مدیریت در سی سال پیش برایم «وحشتناک» و در سالهای بعد، «سخت» و اکنون از نظر نگاه جامعه مردانه در بخش خصوصی «آسان» شده است. این را مدیون همت خودم و رشد آگاهی در جامعه میدانم.