ستاره صبح، فائزه صدر: پس از ترور اسماعیل هنیه در تهران، جمهوری اسلامی اسرائیل را به انتقامی سخت وعده داد. هراس وقوع درگیری و گسترش جنگ در ایران نیز احساس شد. سفر روز شنبه وزیر خارجه اردن به تهران نشان دهنده نقل و انتقال پیام های طرفین است. از طرفی فرمانده سنتکام نیز به منطقه سفر کرده و در تلاش برای ایجاد سپر دفاعی است که اسرائیل را از حمله تلافی جویانه ایران در امان نگه میدارد. ستاره صبح در گفتوگو با علی بیگدلی، استاد علوم سیاسی و تحلیلگر مسائل منطقه به بررسی وضعیت موجود و سناریو های پیش رو پرداخته که در ادامه میخوانید.
تنش اخیر چه تفاوتی با آخرین درگیری میان ایران و اسرائیل دارد؟ آیا میتوان انتظار داشت این تنش نیز با حملات تلافی جویانهای که تلفات خاتمه یابد یا خیر؟ اسرائیل این بار محرک قوی تر و بهانهای بیشتر به دست ایران داد. اگر ایران نسبت به دفعه قبل اقدامی متفاوت انجام بدهد طبیعی خواهد بود. اقدامت ایران در تنش قبلی به نتایج مطلوبی ختم نشد ولی این بار ایران از همکاری همه جانبه نیروهای مقاومت در منطقه بهره خواهد برد تا اقدام انتقام جویانه تمام عیاری در برابر اسرائیل انجام دهد. اقدام در برابر ترور اسماعیل هنیه در تهران سیاست کشور در برابر اسرائیل را در ماهیت تغییر نخواهد داد و به معنی آغاز جنگ با اسرائیل نیست. حملات چند جانبه در پیش نداریم و همچنان وزن سیاست خارجی روی روابط دیپلماتیک استوار است. همانطور که شاهد سفر وزیر امور خارجه اردن به تهران و تماس تلفنی وزیر امور خارجه مصر با سرپرست وزارت امور خارجه بودیم. دیپلماسی پنهانی میان ایران و آمریکا همچنان ادامه دارد تا حجم خشونت و خصومت را کاهش دهد. در ماجرای شهید سلیمانی، شهید فخری زاده و دیگر اتفاقات مشابه ایران از طریق دیپلماسی با آمریکا در ارتباط بود و سطح تنش از این طریق کنترل میشد. در دوره اخیر نیز دیپلماسی محرمانه گسترش پیدا خواهد کرد. آمریکا میداند که اگر ایران دست به اقدامات نظامی سنگینی علیه اسرائیل بزند، منطقه در اتش جنگی خانمان سوز خواهد سوخت. آشوبی بیش از آنچه امروز در منطقه شاهدش هستیم نظم جهانی را بر هم میزند. ایران این روزها با پیام های دعوت به خویشتن داری روبهرو است. با وجود اینکه حادثه مهمی اتفاق افتاده ولی این موضوع نباید آشوبی به راه بیاندازد که ریشههایی قدیمی دارد. چنین آتشی منطقه را میسوزاند و به ضرر مردم ایران تمام خواهد شد.
با توجه به وزن اصلاحطلبانه دولت چهاردهم، در تنش اخیر تندرو های داخلی چه جهت گیری خواهند داشت؟ آیا میتوان گفت این وضعیت به ضرر دولت مسعود پزشکیان تمام خواهد شد یا خیر؟ پزشکیان و دولت نو پای او از حادثهای که رخ داده آسیبی نخواهد دید این برنامه از مدتها پیش طراحی شده بود و چه بسا که شاید در دوره دولت سیزدهم اجرا میشد. خرابکاری و شیطنت اسرائیل در ایران سابقه دارد این اتفاق اول از نوع خود نیست و در دولتهای پیشین نیز وجود داشته است. آنچه میتواند دولت را ازار دهد و مانع شود، تحریک دلواپسان داخلی است. این گروه در هر مرحلهای بر سر راه دولت مانع ایجاد خواهند کرد تا رقیب دستاوردی نداشته باشد. این گروه تندرو میخواهند برای رقیب بدنامی به وجود بیاوردند. پزشکیان در داخل بیش از خارج مسئله خواهد داشت.
آیا شخصیت و جایگاه اسماعیل هنیه در جهان اسلام و ویژگی عرب، سنی و اخوانی بودن او در همراهی کشور های عرب منطقه با اسرائیل تأثیری به جا خواهد گذاشت یا نه؟ کشور های بزرگ و معروف جهان عرب واکنش قابل توجهی به ترور هنیه از خود نشان ندادند و به راحتی از کنار ماجرا گذشتند. اختلاف عربستان و مصر با تفکر اخوانی گروه حماس برجسته است. همین تفکر اخوانی اسماعیل هنیه منجر به ارتباط او باامیر قطر و اردوغان شده بود. ولی ویژگی عرب بودن هنیه همچنان برجسته است پیکر او به قطر برده شد چون تصمیم بر این بود که در کشور عربی دفن شود و حتی پیشنهاد اردوغان برای دفن هنیه در استانبول نیز مورد توجه حماس قرار نگرفت. برای اعراب عربیت بر اسلامیت مقدم است. پیشنهاد من این است که مسعود پزشکیان عربستان و سپس مصر را به عنوان اولین مقاصد سفر خارجی رئیسجمهور انتخاب کند. پیام پادشاه عربستان برای مسعود پزشکیان با اهمیت است باید از این موقعیت استفاده کنیم. رئیسجمهور حتی باید به اردن نیز سفر کند ایران به دوست منطقهای نیاز دارد نه دشمن.