عضو هیئت رئیسه جبهه اصلاحات با اشاره به اینکه احزاب اصلاح‌طلب نقش مؤثری در پیروزی پزشکیان داشتند، گفت: آنچه که آقای پزشکیان وعده کرده‌اند، غیر از رویکردهای سیاسی و اجتماعی، بحث توجه به زنان، جوانان و همچنین اقوام و مذاهب است. یعنی این معیارها مورد تأکید جبهه اصلاحات است؛ ولی تاکنون هیچ بحثی روی مصداق نشده و جبهه اصلاحات اصلا سهم‌خواهی ندارد. ولی مصداق‌هایی که مورد تعارض با این معیارها باشند، طبیعی است که مورد حمایت جبهه اصلاحات نباشد.

مشروح گفت‌وگوی خبرنگار جماران با محمود صادقی را در ادامه می‌خوانید:

با توجه به اینکه آقای دکتر پزشکیان کاندیدای رسمی معرفی شده از طرف جبهه اصلاحات بوده، جایگاه جبهه اصلاحات در دولت ایشان کجا است؟

فرایند انتخاب کاندیدا در جبهه اصلاحات به نحو منظمی پیش رفت و قبل از اعلام نظر شورای نگهبان، آقای پزشکیان هم به عنوان یکی از کاندیداهای جبهه اصلاحات تعیین شد؛ و اینکه شورای نگهبان ایشان را تأیید کرد، یک اتفاق کم‌سابقه‌ای بود. بعد از آن هم جبهه اصلاحات تمام قد و با تمام قوا و بسیج تمام تشکلات خودش در تهران و سراسر کشور از آقای پزشکیان حمایت کردند. خود ایشان فاقد تشکیلات بود، اما تشکیلات گسترده احزاب اصلاح‌طلب در سراسر کشور به میدان آمدند و نقش مؤثری در پیروزی ایشان داشتند.

نکته دیگر اینکه علی‌رغم اینکه خود آقای پزشکیان اعلام هم کرده حزبی نیست، به هر حال مورد حمایت احزاب اصلاح‌طلب قرار گرفته و اساسا به مجمع عمومی جبهه اصلاحات آمده و تمایل خودش را اعلام کرده برای اینکه کاندیدای جبهه اصلاحات شود و پایبندی خودش را به آن میثاق اعلام کرده است. به اضافه اینکه ایشان در تبلیغات، مناظرات انتخاباتی و بیان مواضع هم کاملا مواضع اصلاح‌طلبانه‌ای را ابراز کرده است.

گفتمان پزشکیان گفتمان اصلاح‌طلبی است

گفتمان آقای پزشکیان گفتمان اصلاح‌طلبی است؛ و محورهایی که دارد بحث عقلانیت، عدالت، حق و عدل، استفاده از نظرات کارشناسان، ضرورت گشایش در سیاست خارجی، رفع تحریم‌ها و مطالباتی که مشخصا مطرح کرده مثل بحث‌های مربوط به گشایش معاملات بانکی و FATF یا حوزه توجه به اقوام، مذاهب، کرامت انسانی، حقوق برابر افراد و همه مؤلفه‌های گفتمان آقای دکتر پزشکیان با رویکرد اصلاح‌طلبانه بوده است.

اتفاقا نقطه تمایز ایشان با کاندیدای اصولگرا و رقیب روشن‌تر شد و مخصوصا در مرحله دوم مردم گرایش بیشتری به ایشان داشتند و شخصیت‌های مختلف درون جبهه اصلاحات و بیرون که همسو بودند، پای کار و به میدان آمدند و مجموعا به هر حال ایشان پیروز شد.

پزشکیان نگفته من اصولگرا هستم

آقای پزشکیان در چند مورد اعلام کرده که اصولگرا است. یکی دو جا هم نوشته بودند که ایشان میثاق‌نامه جبهه اصلاحات را امضا نکرده‌اند، این خبرها درست است؟

در رابطه با بخش اول، ایشان نگفته من اصولگرا هستم؛ گفته من اصولی دارم. اتفاقا اصول ایشان هیچ تفاوت و تعارضی با اصول اصلاح‌طلبان ندارد. اصول ایشان همان کرامت انسانی، تأکید بر حقوق ملت، عقلانیت، توسعه و عدالت است که هیچ کدام اینها منافاتی با مواضع اصلاح‌طلبان ندارد و کاملا همپوشانی دارد.

بخش دوم هم، از هیچ کدام کاندیداهایی که اعلام شدند، به طور مکتوب برای میثاق امضا گرفته نشد؛ اما میثاق به آنها اعلام شد و وقتی فرد در مجمع عمومی حضور پیدا کرد، در واقع با این فرض بود که مفاد آن میثاق به آنها اطلاع داده شده و می‌دانند. میثاق هم چیز خیلی خاصی نداشت. یکی از مواردش این بود که کاندیدای جبهه متعهد شود اگر کاندیدای دیگری هم تأیید شد و شانس داشت، به نفع کاندیدای نهایی کناره بگیرد. با توجه به اینکه فقط آقای پزشکیان تأیید شد، این بخش اول منتفی شد.

موضوع دیگر این بود که متعهد به گفتمان اصلاحات باشد؛ از جمله چیزی که تأیید شد فصل سوم قانون اساسی و حقوق ملت هست. یعنی چیز خاصی نبوده که غیر عادی باشد. خود ایشان در مناظره‌ها و سخنرانی‌ها همه اینها را با فریاد بلند مطرح کرد. بحث‌های دیگر هم مربوط به سیاست خارجی است که کاملا مواضع ایشان با اصلاح‌طلبان انطباق دارد. بنابراین هیچ نقطه تمایزی ایشان عملا با آن میثاق از خودش بروز نداده و در مقام اعلام مواضع کاملا با مفاد میثاق هماهنگی و همسویی داشته است.

ارزیابی شما از دولت احتمالی آقای پزشکیان چیست؟ آیا جبهه اصلاحات در این زمینه پیشنهادی به ایشان دارند؟

اینها را باید سخنگوی جبهه اصلاحات مطرح کند.

نظر شما در خصوص گمانه‌زنی‌هایی که در جاهای مختلف مطرح می‌شود، چیست؟

من به طور کلی می‌خواهم بگویم جبهه اصلاحات بیش از آنکه روی مصداق‌ها تأکید داشته باشد، روی معیارها و فرایندهای انتخاب وزیران تأکید دارد. یعنی افراد از جنس خود آقای پزشکیان آدم‌های سالم، پاکدست و عدالت‌گرا باشند و مواضع اصلاح‌طلبانه شاخص داشته باشند؛ مخصوصا در دفاع از حقوق ملت و آزادی‌های مشروع در قانون اساسی و جهت‌گیری‌های آنها اهمیت دارد و اینکه دارای استواری در مواضع باشند.

جبهه اصلاحات سهم‌خواهی ندارد

نکته دیگر هم ترکیب هیئت دولت است. آنچه که آقای پزشکیان وعده کرده‌اند، غیر از رویکردهای سیاسی و اجتماعی، بحث توجه به زنان، جوانان و همچنین اقوام و مذاهب است. یعنی این معیارها مورد تأکید جبهه اصلاحات است؛ ولی تاکنون هیچ بحثی روی مصداق نشده و جبهه اصلاحات اصلا سهم‌خواهی ندارد. ولی مصداق‌هایی که مورد تعارض با این معیارها باشند، طبیعی است که مورد حمایت جبهه اصلاحات نباشد.

پزشکیان رویکرد تعاملی و اجماع‌سازی دارد

پس از اعلام نتیجه انتخابات چهره‌های مختلف اصلاح‌طلب و اصولگرا به دیدار آقای دکتر پزشکیان رفتند و از جمله آنها آقای جلیلی بود. آقای پزشکیان هم در این دیدار اعلام کرد که حاضر است برنامه‌های آقای جلیلی را دریافت کند. نظر و ارزیابی شما در خصوص این موضوع چیست؟

استفاده از تجربه‌ها، برنامه‌ها و راهکارهایی که وجود دارد برای ایشان یک فرصت است. برنامه‌هایی که در دوره انتخابات مطرح می‌شد که خود آقای پزشکیان هم گفتند برنامه نبودند و بیشتر جهت‎گیری بودند. اما برنامه‌ای که عملیاتی باشد، از طرف هر طیفی باشد، می‌تواند مورد استفاده ایشان قرار بگیرد. به نظرم آقای جلیلی هم کار خوبی کرد و قابل تقدیر بود که به دیدار آقای پزشکیان رفت و امیدواریم در ادامه هم با این دولت رویکرد تعاملی داشته باشند. به هر حال آقای پزشکیان رویکرد تعاملی و اجماع‌سازی دارد.

آیا جبهه اصلاحات هم بعد از انتخابات دیداری با آقای پزشکیان داشته است؟

با آقای خاتمی دیدار داشته‌اند که به عنوان نماد اصلاحات و اصلاح‌طلبی معنادار بود. ولی به عنوان یکی از اعضای جبهه اصلاحات می‌گویم، به عنوان قدرشناسی از جبهه حامی ایشان و اعلام اینکه این رابطه فقط تا در پاستور نبوده، تعامل این مجموعه با ایشان باید تقویت شود؛ و ایشان به این پشتیبانی نیاز دارد. انتظار من این بود که دفتر آقای پزشکیان حداقل برای دیدار هیئت رئیسه جبهه اصلاحات با ایشان در همین روزهای اول هماهنگی کند. البته جبهه اصلاحات واقعا هیچ‌گونه سهم‌خواهی، مطالبه و انتظاری ندارد، اما این یک انتظار اخلاقی است؛ مضاف بر اینکه دلالت‌های سیاسی خاص خودش را هم دارد.

باید انتظارات ما از ریاست جمهوری متعارف باشد

آقای پزشکیان در تبلیغات انتخاباتی تأکید کرد که اگر موفق نشود به وعده‌هایش عمل کند، از دنیای سیاست کنار می‌رود. با توجه به اینکه ایشان کاندیدای رسمی جبهه اصلاحات بوده، اگر آقای پزشکیان موفق نشد به وعده‌هایش عمل کند، جبهه اصلاحات چه واکنشی نشان می‌دهد؟

من سخنگوی جبهه اصلاحات نیستم و به عنوان یکی از اعضای هیئت رئیسه جبهه اصلاحات، نظر خودم را می‌گویم. اولا باید انتظارات ما از ریاست جمهوری متعارف باشد؛ سطح انتظارات نباید خیلی بالا برود و از حدود اختیارات رئیس‌جمهور نباید فراتر برود. به نظرم یک هوشیاری که آقای پزشکیان در بیان وعده‌های خودش داشت این بود که وعده‌ زیاد نداد و گفت کارشناسان را برای برنامه‌ریزی به کار می‌گیرد. البته بعضی موارد خاص مثل فیلترینگ و FATF را هم گفت.

من از نگاه حقوقی به موضوع نگاه کردم که ایشان تعهد به نتیجه نداد و تعهد به وسیله داد. یعنی می‌گوید تمام تلاشم را برای رسیدن به آن نتیجه انجام می‌دهم اما آن نتیجه به خیلی عوامل دیگری بستگی دارد. نکته خوبی هم که آقای پزشکیان در مناظره با آقای جلیلی در خصوص روابط خارجی و رفع تحریم‌ها مطرح کرد این بود که مذاکره‌کننده باید آلترناتیو داشته باشد. یعنی اگر یک پیشنهاد جلو نرفت، پیشنهاد بعدی را بتواند در دستش داشته باشد.

مثلا الآن در بحث سمت‌های هیئت دولت ایشان باید این روش را داشته باشد. یعنی برای هر سمتی آلترناتیو هم داشته باشد که اگر نیروهای اولش موفق نشدند، نیروهای بعدی بتوانند جایگزین شوند. اما انتظار اینکه آقای رئیس‌جمهور به محض اینکه با مانعی برخورد کرد کناره‌گیری کند، به نظرم انتظار معقولی نیست. البته اینکه ایشان در پیگیری مطالبات و خواسته‌ها پایداری و استواری داشته باشد، خیلی مهم است؛ و حاکمیت هم بداند که ایشان جدی است پای عهد با مردم مانده است.

پزشکیان مواردی که پیگیری می‌کند و موانع را شفاف‌تر از دولت‌های گذشته با مردم در میان بگذارد

اگر آلترناتیوهای مختلف را ارائه کرد و نهایتا به نتیجه نرسید، اولا باید شفاف گزارش کند، یعنی مواردی که پیگیری می‌کند و موانع را شفاف‌تر از دولت‌های گذشته با مردم در میان بگذارد و در لاک محافظه‌کاری فرو نرود، مردم را به عنوان پشتیبان اصلی خودش در جریان قرار بدهد و در نهایت اگر بعد از ارائه آلترناتیوهای مختلف به بن‌بست خورد، جای این است که کناره‌گیری کند. ولی انتظار اینکه به محض اینکه با اولین مانع برخورد کرد از استعفا صحبت کند، اصلا برای خود دولت هم خوب نیست.

نکته سؤال من این بود که آیا جبهه اصلاحات هم نظارتی بر عملکرد ایشان دارد یا اگر یک جایی آلارمی دریافت کرد که آقای پزشکیان دارد به سمتی می‌رود که احتمالا تحقق وعده‌هایش با چالش روبه‌رو شود، تذکر یا مشورتی به ایشان می‌دهد؟

اتفاقا این نکته به حوزه خود من در جبهه اصلاحات بر می‌گردد. کمیته پایش جبهه اصلاحات دو وظیفه دارد؛ یکی پایش داوری و حل اختلاف و دیگری پایش عملکرد منتخبان است. یعنی وقتی جبهه اصلاحات در مجلس، شورای شهر یا ریاست جمهوری کاندیدایی را معرفی و حمایت می‌کند و او رأی می‌آورد، این کمیته باید به طور روشمند عملکرد او را رصد و پایش کند. طبیعتا بعد از شروع به کار دولت این اتفاق می‌افتد.

البته رویکرد ما هم حمایتی و هم نظارتی است. یعنی حتما جبهه اصلاحات در آینده این نظارت را انجام خواهد داد.