کد خبر : 622719 تاریخ : ۱۴۰۳/۲/۳۱ - 02:42
نوشتاری از مرحوم نعمت احمدی، حقوقدان مزیت‌های تعطیلی شنبه‌ها | بازنشر اشاره: موضوع تعطیلی شنبه یا پنج‌شنبه سال‌هاست که مطرح است. مرحوم نعمت احمدی، وکیل پایه یک دادگستری و استاد دانشگاه روز 31 شهریور 1402 به رحمت خدا رفت. او از جمله از نوادر روزگار بود که در عرصه حقوق، رسانه و رصد موضوعات منحصر به فرد بود. آن مرحوم روز 27 خرداد سال گذشته یاداشتی درباره مزیت‌های تعطیلی شنبه‌ها برای ستاره صبح نوشت که عیناً بازنشر می‌شود:

دولت برای افزایش تعطیلات آخر هفته به دو روز، لایحه‌ای تحت عنوان لایحه اصلاح ماده 87 قانون مدیریت خدمات کشوری به مجلس ارسال نموده است. لایحه‌ای که کلیات آن به تصویب مجلس رسیده است. این که دو روز تعطیلی آخر هفته در نظر گرفته شود و این روال باعث خواهد شد کارایی بیشتری داشته باشیم؛ در حقیقت اصلی است که سال‌ها در بسیاری از کشورها پذیرفته شده و نتیجه آن از هر نظر مورد تأیید کارشناسان قرار گرفته است، اما اینکه شنبه یا پنج‌شنبه تعطیل شود مسئله‌ای مهم و مورد بحث است. امروز جامعه جهانی آنقدر در هم تنیده شده که نمی‌توان کشوری را فرض کرد که در مسیری مستقل از دیگر کشورها قرار گیرد تا بتواند سهم خود را از جامعه‌ای که همبستگی جهانی در آن عامل موفقیت کشورها است، دریافت کند.

تعطیلات مذهبی

بخشی از تعطیلات رسمی در کشورها به مناسبت‌های مذهبی برمی‌گردد. مثلاً جوامع اسلامی در روز جمعه مناسکی مذهبی دارند که مختص این روز است. نماز جمعه یکی از مهم‌ترین مناسک مذهبی و اجتماعی مسلمانان است.
روز پنجشنبه هم در مناسک و برنامه‌های مذهبی مسلمانان اهمیت دارد. در بسیاری از نقاط کشورمان روز پنجشنبه از قداست جمعه بهره می‌برد و به شب جمعه معروف است.

تعطیلات رسمی

بخش دوم تعطیلات رسمی، کمتر جنبه مذهبی دارد بلکه بیشتر از جنبه استراحت، آرامش بخشی و تفریحی مورد توجه است. مهم‌تر اینکه افراد شاغل به روزها و ساعاتی برای انجام کار های شخصی نیاز دارند که باید در اوقات تعطیل انجام بدهند. کشور ما نیز عضوی از جامعه جهانی است. با توجه به ورود کشورهای جهان به مجموعه بزرگ دهکده جهانی بسیاری از کارها در تقسیمات بین‌المللی انجام می‌شود. از این رو می‌توان هماهنگی بین تعطیلات رسمی کشورها را توضیح داد.

تعطیلی شنبه و یکشنبه در بسیاری از کشورها

در بسیاری از کشورهای جهان تعطیلات رسمی در دو روز هفته یعنی در شنبه و یک شنبه متمرکز است. روزهای کاری هفته در جهان از دوشنبه شروع می‌شود و پایان هفته کاری روز جمعه است. اندک کشورهایی در جهان از این شیوه تبعیت نمی‌کنند که عمدتاً کشورهای مسلمان هستند. در این کشورها وقتی یک روز تعطیل در هفته در نظر گرفته می‌شود، روز جمعه به دلیل مناسبت‌ها و مناسک مذهبی تعطیل اعلام می‌شود. ولی به مرور زمان به دلیل احساس نیاز به یک روز تعطیل دیگر در هفته، در بیشتر کشورهای اسلامی روز شنبه و در کشور ما روز پنجشنبه به عنوان تعطیلات آخر هفته اضافه شد. دولت و مجلس تصمیم گرفته‌اند یک روز به تعطیلات رسمی آخر هفته اضافه کنند. پرسش این است آیا این روز، یک روز تعطیلی به منظور استراحت مردم در نظر گرفته شده است یا نه؟! در هر صورت دست اندرکاران باید به دنبال این باشند که تقویم کشور را تا جاییکه امکان دارد با تقویم جهانی تطبیق دهند.

تعطیلی پنج‌شنبه‌ها سودی ندارد

تعطیلی پنجشنبه و جمعه سودی برای مردم ندارد. بهتر است جمعه و شنبه تعطیل باشد، چون در حال حاضر چهار روز از دنیا عقب هستیم ولی در صورت تعطیلی جمعه و شنبه، فاصله اداری ایران و جهان به دو روز کاهش پیدا خواهد کرد.

چهار روز عقب از روزکاری جهان

اگر با مراودات بین‌المللی و تجارت جهانی سر و کار داشته باشید، متوجه می‌شوید که تعطیلات فعلی یعنی دو روز پنجشنبه و جمعه آخر هفته در ایران مصادف است با دو روز کاری در سایر کشورها. از سویی شنبه و یک شنبه نیز در تقویم جهانی تعطیل است و عملاً کشور در چهار روز از جهان جدا است.

سرگردانی عدم تطبیق تقویم ایران با بیشتر کشورها

کامیونی را در نظر بگیرید که کالایی را از ایران به اروپا می‌برد. وقتی از مرز گذشت تقویم ایران ورق می‌خورد و تقویم دیگر کشورها از نظر تعطیلات انطباقی با ما ندارد. در چنین شرایطی کوچکترین نیازی به سیستم اداری ما را با شرایط دشواری روبه‌رو می‌کند. وقتی اشکالی کوچک در یکی از ورودی‌های مرزی نسبت به بارنامه بوجود می‌آید استعلام از ایران با توجه به تعطیلی پنجشنبه و جمعه راننده کامیون را مجبور می‌کند منتظر بماند از سویی با اتمام تعطیلات آخر هفته در ایران تعطیلات هفتگی سایر کشورها شروع می‌شود. دو روز بعدی هم در کشور مقصد تعطیل است و راننده برای امکان برقراری تماس و هماهنگی‌های لازم باید دو روز دیگر صبر کند. در چنین مواردی صاحب کالا باید پول خواب کامیون را بپردازد. در مورد بارهای بزرگ‌تر و مواردی که حمل‌ونقل با کشتی صورت می‌گیرد این هزینه‌ها سنگینتر است.

تأثیر منفی غیر شنبه بر سفرهای خارجی

چهار روز عقب بودن از روزکاری جهان در سفرهای خارجی و بلیط هواپیما نیز دیده می‌شود. اگر مسافران برای برطرف شدن مشکل از جانب آژانسی که در ایران بلیط را صادر کرده و برای هماهنگی با فرودگاه خارجی، به فاصله چهار روز تعطیلی‌های داخلی و جهانی بربخورند، با مشکلی جدی روبه‌رو هستند و بعضاً پرواز را از دست خواهند داد.

اضافه شدن 5 روز کاری

حال که مجلس در صدد اصلاح و ایجاد تغییر در تعطیلات آخر هفته است باید ضمن احترام به شعائر مذهبی، الزامات روابط خارجی، تعطیلی روز شنبه در کنار روز جمعه به اهداف دو روز تعطیلی می‌توان رسید و از مشکلات مراودات ایران با جامعه جهانی کم کنند. با این تغییر در سال 50 روز به روزهایی با قابلیت ارتباط گیری و مراوده با جامعه جهانی افزوده می‌شود. کمیسیون اجتماعی که کمیسیون تخصصی درباره تعطیلی است با تعطیلی شنبه‌ها موافق است شایسته است نمایندگان مجلس نیز با تعطیلی شنبه به جای تعطیلی پنجشنبه‌ها موافقت کنند و شورای نگهبان هم با سعه صدر با این لایحه برخورد کند و به کشور در مسیر ارتباط جهانی بیشتر کمک کند.