توسط بهادرا کومار MK Bhadrakumar 06 دسامبر 2022 تارنمای دی کاردل برگردان و کوتاهسازی علیاصغر شهدی Asghar.shahdi@gmail.com
ایالاتمتحده اعلام کرده درصورتیکه تهران فروش هواپیماهای بدون سرنشین خود به مسکو را متوقف کند و در مورد برنامه هستهای خود امتیاز بدهد، مایل است به حمایت از جنبش اعتراضی ایران پایان دهد. تاریخچهای طولانی وجود دارد که قدرتهای غربی به ناآرامیها در ایران دامن میزنند، حتی قبل از انقلاب اسلامی؛ اما آنچه اعتراضات جاری از اواسط سپتامبر (اواخر شهریور) را منحصربهفرد میکند این است که واشنگتن همچنین به توافق با تهران در شرایط خاص علاقه نشان میدهد. این سخنان امیرعبداللهیان در ادامه برخی اظهارات تبلیغات گونه چند روز پیش راب مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در سخنانی در کنفرانسی در رم بیان کرد که واشنگتن در حال حاضر بیشتر بر تصمیم تهران برای تسلیح روسیه در اوکراین و سرکوب اعتراضات داخلی این کشور متمرکز است تا گفتگو برای احیای توافق هستهای 2015: هرچه تحریمها بیشتر شود، ایران بیشتر احساس انزوا میکند و بیشتر به روسیه روی میآورد. هرچه بیشتر به روسیه روی بیاورد، تحریمها بیشتر خواهد شد. حمایت ایران از جنگ روسیه در اوکراین، جایی است که تمرکز ما بر آن است، زیرا همهچیز در آنجا اتفاق میافتد و ما میخواهیم تغییر ایجاد کنیم.»
چرا آمریکا از معترضان حمایت میکند؟ راب مالی اعتراف کرد که دولت بایدن یکی از ذینفعان وضعیت اعتراضی جاری در ایران است. نکته مهم این است که اگرچه تهران یک سری تصمیمات سرنوشتساز اتخاذ کرده است که احیای کامل توافق هستهای و لغو برخی تحریمهای اقتصادی را غیرممکن میسازد، اما اگر ایران مسیر روابط خود با روسیه را تغییر دهد، درب دیپلماسی بسته باقی نخواهد ماند. روز بعد، راب مالی در اظهاراتی به بلومبرگ گفت: «در حال حاضر میتوانیم در تلاش برای بازدارندگی و اخلال در ارائه تسلیحات به روسیه و تلاش برای حمایت از خواستههای اساسی مردم ایران تفاوت ایجاد کنیم.» همانطور که او بیان کرد، واشنگتن اکنون قصد دارد در تحویل تسلیحات ایران به روسیه اختلال، تأخیر و بازدارندگی ایجاد کند و آن را تحریم کند، زیرا هرگونه ارسال موشک یا کمک در ساخت تأسیسات تولید نظامی در روسیه «از خطوط جدید عبور خواهد کرد.» راب مالی رویکرد آمریکا در قبال اعتراضات ایران را مستقیماً با سیاست خارجی و امنیتی تهران با مسکو و دخالت غیرمستقیم در درگیری در اوکراین مرتبط دانسته است. جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی ایالاتمتحده در اواخر ژوئیه طی یک نشست خبری در کاخ سفید ادعا کرد که ایران میخواهد چند صد هواپیمای بدون سرنشین با قابلیت حمل سلاح به مسکو بفروشد. او مدعی شد که ایران در حال آموزش پرسنل روسی برای استفاده از پهپادها بوده است. زمان اظهارنظر سالیوان باید با دقت موردتوجه قرار گیرد - مصادف با سفر ولادیمیر پوتین رئیسجمهور روسیه به تهران در 19 ژوئیه (28 تیر 1401). گفتگوهای پوتین با رهبری ایران حاکی از آن بود که یک قطبیسازی استراتژیک بین مسکو و تهران در جریان است که پیامدهایی برای سیاست منطقهای و بینالمللی دارد. بحثها در تهران از درگیریهای جاری در اوکراین و سوریه گرفته تا قانونی بودن رژیمهای تحریمی غرب، دلار زدایی، ژئوپلیتیک انرژی، کریدور حملونقل بینالمللی شمال-جنوب (INSTC) و همکاری دفاعی را شامل میشود. در ادامه گفتگوهای پوتین، سرلشکر محمد باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران در اواسط مهرماه به مسکو سفر کرد. باقری با سرگئی شویگو وزیر دفاع روسیه دیدار کرد که نشان داد روابط نظامی دو کشور در حال شتاب است. دو هفته پس از سفر باقری، نیکلای پاتروشف، دبیر شورای امنیت روسیه وارد تهران شد تا درباره «موضوعات مختلف همکاری روسیه و ایران در زمینه امنیتی و همچنین تعدادی از مشکلات بینالمللی» گفتگو کند. رسانه دولتی روسیه نوشت: پاتروشف با همتای امنیتی ایرانی خود علی شمخانی درباره وضعیت اوکراین و اقدامات برای مبارزه با «مداخله غرب» در امور داخلی هر دو کشور گفتگو کرده است. او همچنین در طول سفر با ابراهیم رئیسی دیدار کرد. بر اساس ارزیابی غرب، ناهماهنگی در ایران در مورد نحوه رسیدگی به اعتراضات وجود دارد که به نوبه خود، این موضوع بحثهای داخلی را در مورد اتحاد فزاینده با روسیه در مقابل تعامل مجدد با غرب در تلاشی تازه برای احیای توافق هستهای تشدید میکند.
عملگرایی نسبت به اعتراضات بدیهی است که اظهارات مالی نشان میدهد که در میان حمایت ایالاتمتحده از اعتراضات در ایران، اگر تهران شراکت عمیق استراتژیک خود با مسکو را کنار بگذارد و از هرگونه دخالت در درگیری در اوکراین خودداری کند، درب برای تجارت با تهران باز است.