کد خبر : 402190 تاریخ : ۱۴۰۱/۷/۲۳ - 02:46
دکتر حمید خاورزمینی ، جامعه شناس در گفت و گو با ستاره صبح آنلاین: بهم خوردن نظمی که بر اساس فضای مجازی به وجود آمده باعث بی ثباتی در افراد جامعه می شود ستاره صبح آنلاین/پیام فیض:طرح موسوم به صیانت یا شبکه ملی اطلاعات در سال های اخیر در دستور کار شورای عالی فضای مجازی قرار گرفته است.هدف این طرح ساماندهی به قوانین اپلیکیشن‌های فضای مجازی است.طرح صیانت از ابتدا مورد مخالفت اقشار مختلف جامعه قرار گرفت.زیرا هدف کلی طرح، فیلترینگ شبکه های اینستاگرام و واتساپ است.در پی اعتراضات در کشور فیلترینگ این دو شبکه پرمخاطب آغاز شد و تاکنون ادامه داشته است. کارشناسان معتقدند که حدود 10هزار شغل در بستر اینستاگرام و واتساپ به نابودی کشیده خواهد شد.در ارتباط با این موضوع ستاره صبح آنلاین گفتگویی با دکتر حمید خاورزمینی جامعه شناس انجام داده که در ادامه می خوانید:

  به نظر شما فیلترینگ شبکه های پرمخاطب چه تاثیری در اقتصاد و روابط اجتماعی دارد؟
نوعی از روابط اجتماعی و اقتصادی در عصر دیجیتال شکل گرفته که مبتنی بر  وسایل ارتباط جمعی مدرن (تلفن و تلویزیون و ...)  و یا  فوق مدرن (موبایل، اینترنت و...) است. ورود ابزار مدرن به جامعه ، ساختارهای اجتماعی و حتی آداب اجتماعی تغییر کرده است. حاصل تغییر در روابط ، تغییر در ساختارها و در نهایت  تغییر ماهیتی جامعه خواهد بود. در بحث اقتصادی آن باید گفت وقتی سبکی از فعالیت اقتصادی در بعد خرد و کلان شکل می گیرد زیرساختهای جدید ایجاد و زیرساختهای پیشین به تدریج بین می رود مثل اینکه راهن اهنی ساخته شود و راه مالرو یا خاکی یا شوسه مجاورش اهمیت و کاربرد خود را از دست دهد. این تشبیه شرایط امروز در مورد قطع اینترنت است.در واقع بسیاری از تغییرات بازگشت ناپذیرند. شبیه این شرایط را در روابط اجتماعی هم‌داریم:از روابط اموزشی گرفته تا روابط خانوادگی و‌روابط دوستانه! بسیاری از اموزش ها جلسات و‌فعالیت های اجتماعی مردم به فضای مجازی رفته است و‌ساختار جدیدی ایجاد کرده است. بهم زدن نظمی که بر اساس فضای مجازی به وجود آمده باعث بی ثباتی در افراد جامعه می شود. ورود اینترنت  پدیده ای مربوط به قبل از انقلاب نبوده که بگوییم‌انقلاب امده تا اینها را جمع کند. منطقی نیست که یک زیرساخت جدید، پر هزینه و البته پر در امد  وارد زندگی مردم شود و مردم به ان عادت کنند و در عادت دادن مردم تلاش شود اسمش را هم فرهنگ سازی بگذارند، سپس انرا از مردم بگیرند!

  آیا فیلترینگ می تواند تامین کننده امنیت کشور باشد؟
نمی شود با فضای مجازی امنیت یک کشور مقتدر را از بین برد. نکته جالب اینکه به دلیل وضع محدودیت های فضای مجازی بازار شایعات داغتر شده است. زیرا وقتی چیزی مستند نباشد یک کلاغ چهل کلاغ می شود.رواج شایعه برای یک جامعه خطرناک است زیرا تعادل روانی انرا به هم میزند.

  به نظر شما فیلترینگ توانسته اهداف خود را در کشور تامین کند؟
فیلترینگ نمی تواند اهداف مورد نظر حاکمیت را بر طرف کند. اهداف حکومت در حوزه اجتماعی و امنیتی با فیلترینگ تحقق نمی یابد .
نکته حائز اهمیت این است که چه کسانی از فیلترینگ شبکه های اجتماعی سود می برند.
دسته نخست واسطه های خرید و فروش فیلتر شکن ها هستند. که البته به تازگی معلوم شد که تولید کننده دانش بنیان هم‌ دارد و آن کسی که رای به فیلترینگ میدهد در گوشه دیگر دنیا پسرش وی پی ان درست می کند.
دسته دوم کسانی هستند که به دنبال دریافت تسهیلات مالی برای توسعه اپلیکیشن های داخلی هستند. تعدد و تکثر این افراد نشان می دهند این کار یک هدف ملی نیست بلکه یک رقابت و سهم خواهی برای بهرمندی از مزایای متعلقه است.
دسته سوم مسئولینی هستند که از شفافیت سازی فضای مجازی آسیب دیده اند و خاطرات بدی از آن دارند. و البته دسته دیگری هم هستند که یا عقبه سیاسی مدیریتی قابل توجهی ندارند و یا از مجموعه اصولگرایان به دلایلی اخراج شده اند و با هر موضع سیاسی این جریان همان حرف را بلند فریاد می زنند تا دیده شوند رزومه ای بسازند و یا از خطاهای درونیشان چشم‌پوشی شود. مهمترین نتیجه فیلترینگ عمیقتر شدن شکاف سیاسی با مردم مطالبه گر است. مردمی که می خواهند از ابزارهای مدرن برای اعتراضات استفاده کنند و از خشونت بپرهیزند. 
گاهی برای سنگ دادن به دست مردم معترض لازم نیست سنگ‌را در دستش قرار دهید کافی است که گوجه فرنگی و تخم مرغ هایی را که برای پرتاب کردن با خود اورده از او بدزدی انوقت بدون زحمت سنگ را به دستش رسانده ای.
در اینجا باز تاکید می کنم که اگر انگیزه فیلترینگ مبارزه با جاسوسی و ... باشد این افراد راه های خاص خود را دارند و با فیلترینگ مشکلی برای توقف کار آنان پیش نمی اید.

  چه روشی را می توان جایگزین فیلترینگ کرد؟
. فیلترینگ جایگزین نمی خواهد فیلترینگ یک ابزار است که می توان از آن استفاده های خوبی هم برد تمام کشورهای دنیا سایت هایی را که بر خلاف عفت عمومی باشد فیلتر می کنند  و  عفت عمومی را نمایندگان اکثریت براساس فرهنگ عمومی جامعه تعریف می کنند.
پس فیلترینگ ذاتا چیز بدی نیست بستگی به این دارد که چه استفاده ای از آن بشود. اگر برای جلوگیری از آگاهی افزایی یا تعطیل کردن کسب و کار مردم باشد خب هدف نا مقدسی است اما اگر برای تامین امنیت روانی احاد جامعه خصوصا کودکان و دست نیافتن  آنان به سایت های پورن و جنایت باشد خیلی هم خوب و قابل تقدیر است.