ستاره صبح
عمران خان، نخست‌وزیر پاکستان در سفری که به آمریکا داشت در موسسه صلح این کشور گفت: «اگر سیاست‌های ترامپ نبود، جنگ افغانستان 20 سال بیشتر طول می‌کشید». به نظر شما مقصود عمران خان از بیان این حرف چیست؟ پاکستان در حمایت از طالبان، نیروهای مسلح و شبکه حقانی که در افغانستان علیه دولت مرکزی، نیروهای ناتو و آمریکا می‌جنگند، متهم است. زمانی که اوباما در آمریکا رئیس‌جمهور بود، دولت او سیاستی ملایم در پیش گرفته بود و تلاش می‌کرد با حمایت از پاکستان و افغانستان هزینه‌های انسانی نیروهای آمریکایی را کاهش دهد. درنتیجه سیاست‌هایی که اوباما در پیش گرفته بود فشارها بر پاکستان را بیشتر می‌کرد و در عین حال برای کاهش هزینه‌های آمریکا معقول بود. این در حالی است که ترامپ پس از انتخابش به عنوان رئیس‌جمهور دو اقدام مهم انجام داد. نخست اعلام کرد نیروهای آمریکایی را از افغانستان خارج خواهد کرد. اقدام دوم متهم کردن پاکستان بود. ترامپ اعتقاد دارد پاکستان چند میلیارد دلار پول از آمریکا گرفته، اما به جای مبارزه با تروریسم، آن را صرف تقویت طالبان کرده است. به همین خاطر فشار زیادی به پاکستان وارد کرد؛ به گونه‌ای که پاکستانی‌ها مجبور به تعدیل سیاست‌های خود در رابطه با افغانستان و کشمیر هند شدند. ترامپ با سیاستی که در مورد افغانستان در پیش گرفت، شرایط را مساعد کرد تا پاکستان به روند صلح در افغانستان کمک کند. عمران خان در ملاقات با ترامپ رضایت آمریکا برای حضور طالبان در انتخابات ریاست جمهوری افغانستان را گرفت. این بدان معناست که طالبان به عنوان جریانی تروریستی که تاکنون هزینه‌های انسانی و مادی زیادی را برای افغانستان و منطقه به بار آورده با وارد شدن به جریان قدرت دست از تندروی‌ها و کشتارهای خود خواهد برداشت و از طرفی پاکستان دیگر مجبور نخواهد بود که برای مبارزه با طالبان هزینه زیادی صرف کند. به نظر می‌رسد اظهارنظر عمران خان مبنی بر اینکه روی کار آمدن ترامپ در آمریکا و سیاست‌هایش در قبال مسئله افغانستان از ادامه جنگ تا 20 سال دیگر جلوگیری کرد، به این دلیل است که اگر همچنان سیاست‌های دولت اوباما اجرا می‌شد، طالبان به جریان قدرت در افغانستان راه پیدا نمی‌کرد و جنگ با این گروه تروریستی هنوز هم ادامه می‌یافت.
ترامپ می‌گوید به دنبال از میان بردن طالبان است. آیا این اظهارنظر با حضور طالبان در انتخابات ریاست جمهوری افغانستان در تضاد نیست؟ از حرف ترامپ برداشت‌های متفاوتی شده است. او گفت می‌توانیم ظرف 10 روز از طریق نظامی جنگ افغانستان را تمام کنیم، اما 10 میلیون افغانستانی کشته خواهد شد و افغانستان از بین خواهد رفت. چنین حرفی از دهان یک سیاست‌شناس خارج نمی‌شود، بلکه ترامپ فردی است که هرچه به دهانش می‌آید، می‌گوید. همانطور هم که شاهد بودیم پس از بیان این حرف نسنجیده واکنش‌های زیادی علیه آن در جهان و افغانستان صورت گرفت. من فکر می‌کنم مقصود ترامپ پاکستان است. رئیس‌جمهور آمریکا می‌خواهد به آنها بفهماند که بیش از این حق ندارند در روند صلح افغانستان خرابکاری کنند. حرف ترامپ برای پاکستانی‌ها ملموس بود و نظر پاکستان در مورد شرکت طالبان در انتخابات به نوعی اعلام آمادگی برای همکاری با آمریکاست.
نقش هند در این میان چیست؟ آیا هندی‌ها تلاش می‌کنند در روند صلح افغانستان به دلیل مناقشاتی که با پاکستان دارند، اخلال ایجاد کنند یا خیر؟ این برداشت اشتباه است. صلح و ثبات در افغانستان به نفع هندی‌هاست. آنها امیدوارند پس از حل بحران افغانستان اوضاع برای رفع مشکل کشمیر آماده شود؛ چراکه پاکستان در موقعیت ضعیفی قرار دارد. هند با استفاده از همین ضعف توانست دستگاه امنیتی افغانستان را وارد نوعی مقابله با پاکستان کند تا اسلام‌آباد دست از حمایت از طالبان بردارد. هندی‌ها فراتر از تحریک افغانستان به مقابله با پاکستان، گروه‌هایی را تجهیز و آموزش دادند تا با اقدامات انتحاری پاکستان را تضعیف کنند. به نظر می‌رسد پاکستان متوجه شده اگر سیاست‌های خود در رابطه با کشمیر و افغانستان را مورد بازبینی قرار ندهد، امنیت‌اش دچار مشکل خواهد شد. به همین خاطر پاکستان هم برای حل بحران موجود چراغ سبز نشان می‌دهد. پاکستان در مقطع مهمی از تاریخ‌اش قرار گرفته که یا باید سیاست‌های دوگانه را کنار بگذارد و با افغانستان، هند و آمریکا همکاری کند و یا شاهد به خطر افتادن امنیت ملی تجزیه‌اش باشد.