مناظره دوم انتخابات ریاست جمهوری در حالی برگزار شد که کاندیدای ریاست جمهوری همچنان در ارتباط برقرار کردن با افکار عمومی با چالش مواجه هستند و برنامه راهبردی برای حل مشکلات کشور ارائه نمیکنند. بدون تردید نحوه برگزاری مناظره و سؤالهایی که مجری مناظره بهصورت اتفاقی از گوی بیرون میآورد در پایین بردن کیفیت مناظره تأثیر دارد. در اغلب کشورهای جهان کاندیدای ریاست جمهوری در یک فضای مستقیم و رودررو در مقابل هم قرار میگیرند تا علاوه بر تشخیص هوش هیجانی آنها توسط مخاطبان واکنش آنها نسبت به انتقادات آنها نیز مشخص شود. این در حالی است که در مناظرات برگزارشده در صداوسیما چنین اتفاقی رخ نمیدهد و نامزدهای انتخاباتی بهصورت منقطع دیدگاههای خود را پس از هر سؤال مطرح میکنند که در کیفیت مناظرهها تأثیر منفی گذاشته است. نکته دیگری که در مناظره به چشم خورد همسویی پنج کاندیدای اصولگرا در رویکردها و انتقاد آنها به دولت حسن روحانی است. این در حالی است که این اتفاق در مناظره قبلی نیز رخ داد که با واکنش دولت همراه شد و دولت خواستار فرصت برای پاسخگویی به مطالب عنوانشده در مناظره شد. به نظر میرسد استراتژی اصلی اصولگرایان برای پیروزی در انتخابات حمله به دولت حسن روحانی و معرفی وی بهعنوان مسبب وضعیت موجود است. این در حالی است که ریشه بسیاری از مشکلات کنونی کشور به دولت حسن روحانی بازنمیگردد و ریشه در رویکردهای گذشته دارد. از سوی دیگر همه کسانی که در مناظره حضور دارند در پستهای کلیدی نظام حضورداشتهاند و هرکدام از آنها بهنوبت خود در به وجود آوردند شرایط موجود نقش داشتهاند. نقشی که به دلیل فضای به وجود آمده در انتخابات تلاش میشود نادیده گرفته شود. زاکانی، رضایی و جلیلی سه کاندیدایی هستند که حمله به دولت در محور اظهارات آنها در مناظرهها بوده است. این در حالی است که قاضیزاده علیرغم اینکه دولت حسن روحانی را مسبب وضعیت موجود میداند اما بیشتر تلاش میکند برنامههای خود را برای ریاست جمهوری ارائه کند. از سوی دیگر ابراهیم رئیسی قرار دارد که به دلیل شرایط به وجود آمده در انتخابات برای خود نوعی اطمینان خاطر قائل است و به همین دلیل تلاش میکند در مناظرهها برای خود هزینه اخلاقی و سیاسی ایجاد نکند. رئیسی بهخوبی میداند که کاندیدای دیگر اصولگرا بهاندازه کافی به دولت روحانی انتقاد میکنند. به همین دلیل تلاش میکند هزینههای این انتقاد را متوجه خود نکند. در چنی فضایی وی وعده انتخاباتی بزرگ نیز نمیدهد تا در آینده مجبور به پاسخگویی در مقابل آنها نشود. محسن مهرعلیزاده تنها اصلاحطلب مناظرههاست که همانگونه که خود عنوان کرد رقیب اصلی خود را رئیسی میداند و به همین دلیل در هر دو مناظره رویکرد رئیسی را موردنقد قرار میدهد. از سوی دیگر اشاره وی به شرایط خاص به وجود آمده در انتخابات با واکنش مثبت هواداران وی همراه بوده است. بدون تردید عبدالناصر همتی تنها گزینهای است که در یک رویکرد مستقل و با مواضع قاطع موفق شده خود را بهعنوان یکی از گزینههای موفقیت در انتخابات مطرح کند. همتی در مناظره دوم نیز مانند مناظره نخست با رویکردی مستقل وارد عرصه شد که درنهایت نیز چهره موفقی از خود برجای گذاشت. واقعیت این است که مناظره دوم نیز مانند مناظره اول نتوانست آرای خاکستری جامعه را به تحرک وادار کند. به همین دلیل باید منتظر ماند و مشاهده کرد که در مناظره سوم چه اتفاقی رخ خواهد داد.