به گزارش ستاره صبح آنلاین به گفته برخی کارشناسان اقتصادی، در پرداختن به موضوعات مطرح‌شده نیز صرفاً به وعده‌های بدون پشتوانه مالی و کارشناسی اقتصادی و دور از استدلال بسنده شد که نه‌تنها نمای واضحی از موضع اقتصادی نامزدهای انتخاباتی ارائه نکرد، بلکه فرصت پرداختن به موضوعات اساسی را نیز سوزاند.این انتقادات از ضعف طرح پرسش‌ها، انتخاب موضوعات، پاسخ‌های بی‌ربط نامزدها و ... حکایت می‌کند که در این زمینه اقتصاددانان معتقدند بهتر بود یک سؤال مشخص از تمام نامزدها پرسیده می‌شد که بهتر بتوان با دیدگاه‌های مختلف آشنا شد یا در صورت دریافت پاسخ‌های به جا، به یک جمع‌بندی درباره یک موضوع اقتصادی دست یافت، نه اینکه صرفاً با شنیدن بدیهیات مواجه شد. طعنه‌ها و کنایه‌های سیاسی نامزدها بیش‌ترین زمان مناظره را به خود اختصاص داد. در این مناظره «سعید جلیلی» عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، «محسن رضایی» دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، «سید ابراهیم رئیسی» رئیس قوه قضائیه، «علیرضا زاکانی» رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس، «سید امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی» نایب‌رئیس پیشین مجلس، «محسن مهر علیزاده» استاندار پیشین استان‌های خراسان و اصفهان و «عبدالناصر همتی» رئیس پیشین بانک مرکزی حضور داشتند.بر اساس فضای حاکم بر جریان‌های سیاسی کشور می‌توان ۵ نامزد نخست را در جریان اصولگرا و مهر علیزاده به سبب معاونت رئیس دولت اصلاحات، خود را اصلاح‌طلب می‌داند و همتی را هم می‌توان نماد اعتدالیون در این دوره از انتخابات دسته‌بندی کرد.به منظور روشن شدن دیدگاه پاسخ‌ها به پرسش‌های مطرح‌شده را کوتاه مرور می‌کنیم.
روزنامه ستاره صبح در شماره امروز خود به این موضوع پرداخت و چکیده ای از نقطه نظرات کاندیداهای ریاست جمهوری در اولین مناظره تلویزیونی را در صفحه اول امروز خود منتشر کرد.
موضع‌گیری کاندیداها رئیسی درباره برنامه خود در جهت رفع موانع تولید گفت: موضوع موانع تولید از مسائل مهم است که امروز تولیدکنندگان ما با آن مواجه هستند، باید برای تولید جذابیت ایجاد کنیم و از آن‌طرف جذابیت امور اقتصادی غیرمولد را بکاهیم. قاضی‌زاده هاشمی درباره حفظ ارزش پول ملی گفت: بسته مفصلی شامل ۲۱۳ پروژه در نظر گرفتیم که ۵۱ پروژه مستقیماً به مسئله کنترل قیمت و تورم برمی‌گردد و مسئله نقدینگی و اصلاحات و ساختاری بانک مرکزی را در آن بررسی کردیم. همتی در پاسخ به پرسشی درباره مقابله با ابر بدهکاران بانکی با تأکید بر اینکه وعده‌های رنگارنگ اعلام‌شده امکان تحقق ندارد؛ تصریح کرد: «هم کیک اقتصاد را بزرگ می‌کنم هم آن را عادلانه توزیع می‌کنم. ما به اصلاحات اقتصادی نیاز داریم. وضعیت جیب شما مردم می‌تواند خیلی بهتر باشد.» رضایی درباره ایرادات بودجه‌ریزی؛ ضمن انتقاد از دولت گفت: «وقتی مطالعه می‌کنیم می‌بینیم رابطه دولت با اقتصاد و رابطه اقتصاد با مردم تنظیم‌نشده است هرگاه مشکلی برای دولت پیش بیاید دست در جیب مردم می‌کند. من اقتصاد را بزرگ می‌کنم که همه اقوام و استان‌های مرزنشین و همه اقشار وارد اقتصاد شوند. در آن موقع تنها منابع یارانه و مالیات را بهبود می‌دهیم، که جهش در اقتصاد اتفاق می‌افتد.» جلیلی درباره برنامه خود برای محرومیت‌زدایی از کشور گفت: طرح من طرح سبد غذایی است. در این طرح مردم باید در روز ۲۵۰۰ کالری حداقل آن انرژی لازم با غذاهای لازم به آنها برسد که براین اساس برنامه‌ای تهیه‌شده است که چگونه باید به خوبی توزیع شود. مهر علیزاده هم درباره مهم‌ترین بخش‌های اقتصادی برنامه خود گفت: «تسهیل تولید و صادرات، ارائه معافیت مالیاتی و تسهیلات مالی با نرخ پایین، هدایت نقدینگی به سوی بخش مولد و گردشگری و افزایش تولید و درآمد سرانه را در دستور کار قرار خواهم داد. زمینه‌های پرداخت مالیات و جلوگیری از فرار مالیاتی از دیگر دستور کارهاست تا با افزایش درآمدهای دولت بتوانم تسهیلات با نرخ ارزان‌تر به بخش‌های تولید تزریق کنم.» زاکانی هم در معرفی مهم‌ترین بخش برنامه اقتصادی خود گفت: «برنامه مبتنی بر آن ۹ پیشرانی که در حوزه جهش تولید، اختیار و انتخاب می‌کنیم خوشه‌های متناسب با آن را در بنگاه‌های خُرد، کوچک و میانی تنظیم می‌کنیم؛ همچنین کل کشور را در مسیر تولید قرار می‌دهیم درحالی‌که اختیار آن را در قاعده هرم شهرستانی توزیع می‌کنیم.
واکنش‌ها علیرضا معزی معاون ارتباطات و اطلاع رسانی دفتر رئیس‌جمهوری در توئیتی تأکید کرد که حتی در مناظره غیابی با روحانی هم پیروز نشدند. معزی در این تویت نوشت: حتی در مناظره غیابی با روحانی هم پیروز نشدند گواه آنکه مخالفان کوچک‌ترین اشاره‌ای به تأثیر جنگ تحریمی و کرونا بر اقتصاد ایران نداشتند و تاریخی‌ترین فشار اقتصادی و مهیب‌ترین بحران سلامت عمومی را سانسور کردند. جالب آنکه این دو واقعیت حتی در سؤالات طراحی‌شده رسانه ملی هم وجود نداشت. هر روایتی از واقعیت بدون ترامپ، تحریم و کرونا، تلاشی است برای فرار از شکست حتی در مناظره‌های غیابی، تلاشی برای پنهان کردن صورت مسئله‌های بزرگ و منحرف کردن افکار عمومی از فقر و ضعف پاسخ‌ها و ساده‌سازی‌ها. «محمد مهاجری» فعال سیاسی در توییتی انتقادی نوشت: «چقدر خالی بود جای کاندیداهای پرقدرت و باسواد.»، «عباس عبدی» فعال سیاسی و رسانه‌ای هم تصریح کرد: «رد صلاحیت همیشه بوده. درعین‌حال از میان تأییدشدگان فردی پیدا می‌شد که بشود به او رأی داد. ولی این بار این روزنه را هم بستند. معلوم نیست چطور این گزینه‌ها تأییدشده‌اند. آیا این‌ها معرف جامعه ایران هستند؟» «محمد فاضلی» استاد دانشگاه و تحلیل‌گر سیاسی نیز در توییتی نوشت: «این سطح نازل کیفیت مناظره محصول زیر پله‌ای شدن سیاست است. محصول باکیفیت در کارخانه و کارگاه صاحب برند تولید می‌شود، ایضاً سیاستمدار و دستور کار حکمرانی نامزد ریاست جمهوری در حزب. کالا و سیاست تولیدی زیر پله، این‌گونه است. فقدان نظام حزبی و برگزاری انتخابات، در عصر مدرن، تناقض است.»
کشمکش لفظی بیش‌ترین کشمکش لفظی در مناظره میان زاکانی-همتی-/ مهر علیزاده-رضایی و رئیسی بود. مهر علیزاده در انتقاد از رئیسی به دو موضوع میزان تحصیلات وی و تلاش برای رسیدن به ریاست قوه مجریه با وجود ریاست بر قوه قضائیه اشاره کرد. رئیسی در پاسخ بر وجود مدارک تحصیلی خود تأکید و حضورش در انتخابات ریاست جمهوری را به دلیل خواست مردم اعلام کرد.موضوع FATF هم به سوژه مجادله رضایی و همتی تبدیل شد تا جایی که رضایی، همتی را تهدید به ممنوع‌الخروجی و زندان کرد و همتی از رئیسی در مقام رئیس قوه قضائیه خواست که امان‌نامه‌ای به وی دهد تا پس از انتخابات زندانی نشود. متقابلاً همتی، عدم تصویب FATF را از سوی مجمع تشخیص مصلحت نظام به دبیری رضایی، عامل مشکلات کشور دانست.موضوع نامزد پوششی هم دقایق زیادی از بحث‌های کاندیداها را به خود اختصاص داد. همتی تأکید داشت که قاضی‌زاده هاشمی، جلیلی، رضایی و به ویژه زاکانی، چهار نامزدی هستند که در مقام یاری‌دهنده به رئیسی یا به اصطلاح پوششی وی در انتخابات حاضرشده‌اند. در برابر زاکانی بارها تأکید کرد که پوششی نیست و تا آخر در انتخابات حضور خواهد داشت.
ابهامات مناظره شعارهای اقتصادی آغشته به نمودارهای نه‌چندان واضح، فرافکنی مسئولیت و نادیده گرفتن تغییرهای بسیار مهم در ایجاد شرایط کنونی، ادعای اخلاق‌مداری و عبور از ضوابط و بنیان‌های اخلاق و حتی عرف و شرع، حضور در انتخابات تنها باهدف حمایت از نامزدی خاص، نادیده گرفتن کاستی‌های خود و بزرگنمایی کاستی‌ها و نواقص دیگران، فرار از پاسخ‌های مدون و مشخص به پرسش‌ها و بسیاری از موارد دیگر سبب شد که در ارزیابی مناظره نخست؛ نامزدها چندان نمره قابل قبولی از جامعه دریافت نکنند و مردم امیدوار باشند تا در دو مناظره باقی‌مانده برای حضور در انتخابات مساعدتر و نامزدها از درجه اقناع‌کنندگی بالاتری برخوردار شوند.