ستاره صبح-

تصمیم رئیس‌جمهور بایدن برای انتشار گزارش اطلاعاتی آمریكا مبنی بر تأیید “دستگیری و یا قتل” جمال خاشقچی روزنامه‌نگار تبعه ایالات‌متحده توسط ولیعهد عربستان سعودی نه‌تنها روابط واشنگتن و ریاض را تغییر می‌دهد، بلكه دوباره توجه‌ها را بر روی وارث سعودی و حاکم غیررسمی در عربستان متمرکز می‌نماید. محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی (معروف به ام بی اس) از پیروزی بایدن بر دونالد ترامپ در هراس بود چراکه جو در زمان کاندیداتوری ریاست جمهوری، به اتاق فکر شورای روابط خارجی گفته بود که ترامپ “نه از مقتول تبعه آمریکا که از قاتلانش دفاع کرده است”. پس‌ازآنکه واشنگتن یک گزارش اطلاعاتی که ولیعهد را به قتل و تکه‌تکه کردن روزنامه‌نگار سعودی متهم می‌نمود از طبقه‌بندی محرمانه خارج ساخت، به نظر می‌رسد ولیعهد 35 ساله بازنده بزرگ صحنه دیپلماسی خاورمیانه باشد. به گفته آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات‌متحده، بایدن که می خواهد روابط خود با “ریاض را “ دوباره “ تنظیم “ نماید، هرگز خصومتش نسبت به ولیعهد به‌ویژه در جریان مبارزات انتخاباتی2020 را از یاد نخواهد برد. هرچند واشنگتن ولیعهد( ام بی اس) را تحریم نکرد، اما بایدن با نادیده گرفتن رهبری وی، اولین تماس تلفنی خود را با پادشاه 85 ساله ریاض برقرار نمود. پس‌ازاین تماس، بیانیه کاخ سفید مبنی بر اینکه بایدن فقط با شاه ارتباط برقرار می‌کند - تلاش ام بی اس برای بازسازی چهره خود و کشورش بر باد داد.

پیامدهای بین‌المللی
تغییر فضای دیپلماتیک برای فردی که خود را در چشم غرب به‌عنوان یک رهبر اهل مدارا و اصلاح‌طلب معرفی و وانمود می‌کرد که مصمم به آزادسازی‌های اجتماعی و تلطیف در پادشاهی فوق محافظه‌کار عربستان می‌باشد، یک ضربه سخت است.جمال قاشقچی درست در همان سال که محمد بن سلمان به ولیعهدی برگزیده‌شده بود، به آمریکا تبعید گردید و در آنجا چندین بار در سرمقاله‌های سازش‌ناپذیرش در نشریه واشنگتن‌پست، سوءاستفاده‌های ام بی اس از قدرت را تقبیح کرد.اگنس کالامارد در گزارش سال 2019قتل خاشقچی را با محمدبن سلمان مرتبط دانست و گفت این قتل چهره ولیعهد را لکه‌دار و سوابق حقوق بشر سعودی‌ها را دوباره در کانون توجه‌ها قرار داده است. این سوابق شامل محدودیت‌هایی در آزادی بیان و معاشرت، ممنوعیت اجتماعات مسالمت‌آمیز و انکار آزادی مذهب، به‌استثنای اسلام وهابی می‌گردید. سوابقی که همچنین تبعیض علیه رنان و اقلیت شیعه، محاکمات غیرعادلانه و احکام خودسرانه اعدام و شکنجه را نیز در برمی‌گرفت. به گفته کریم صدر، دانشمند علوم سیاسی و متخصص در امور خلیج‌فارس، اقدامات بین‌المللی ولیعهد به نتایج مثبتی منجر نشده است. بایدن سه هفته پیش از انتشار گزارش اطلاعات مربوط به قتل قاشقچی در اوایل فوریه اعلام كرد كه آمریكا پشتیبانی از ائتلاف تحت هدایت سعودی در یمن را متوقف می‌کند و جنگ را در آنجا “یك فاجعه انسانی و استراتژیك” توصیف كرد.

حفظ “حکومت استبدادی”
با انتشار گزارش سازمان سیا، فرد قدرتمند عربستان بیش از این غیرقابل‌دسترس نیست. بایدن با گزینه نزدیک شدن به تهران با توجه به بازگشت احتمالی به توافق هسته‌ای 2015 و محدودیت‌های اعمال‌شده از طرف وی در کمک‌های نظامی به ریاض بدون شک باعث شده تا ولیعهد احساس مصونیت از مجازات را که در دوره ریاست جمهوری ترامپ از آن برخوردار بود از دست بدهد.آینده ولیعهد در عربستان سعودی و اینکه آیا ایالات‌متحده درگیر روندی برای سقوط وی می‌باشد یا خیر، نیازمند انتظار است.

1 مارس 2021- تارنمای فرانس24
برگردان علی‌اصغر شهدی
Asghar.shahdi@gmail.com