ستاره صبح-
خانم «نگوزی اکنجوایوه آلا» 66 ساله اولین زن و آفریقایی است که سکاندار سازمان تجارت جهانی شده است. پس از کش و قوس فراوان در چند روز اخیر دفتر نماینده تجاری آمریکا در بیانیهای اعلام کرد دکتر اکنجوایوه آلا دانش اقتصادی و دیپلماسی بینالمللی را به ارمغان خواهد آورد و برای رهبری مؤثر خود مورداحترام گسترده است و در مدیریت یک سازمان بزرگ بینالمللی با اعضای مختلف تجربه دارد. تصمیم دولت بایدن برای حمایت از کاندیداتوری اکنجوایوه آلا، به عنوان تغییر جهت در حمایت آمریکا از سازمان جهانی تجارت، با استقبال این نهاد روبرو شده است که در چهار سال گذشته هدف انتقاد گسترده «دونالد ترامپ» رئیسجمهور سابق آمریکا قرار داشت. اکنون که آمریکا حمایت خود از کاندیداتوری اکنجوایوه آلا را اعلام کرده است، انتظار میرود «دیوید واکر» رئیس شورای عمومی سازمان جهانی تجارت به زودی برگزاری نشستی در ژنو را اعلام کند و طی آن اعضای این سازمان انتصاب وی به عنوان مدیرکل برای دوره چهارساله را تأیید کنند. اکنجوایوه آلا در توئیتر از حمایت آمریکا از انتصابش قدردانی کرد. سازمان جهانی تجارت از سپتامبر که «روبرتو آزودو» یک سال زودتر از پایان موعد ریاستش، از سمت مدیرکلی کنار رفت، بدون رئیس مانده و از آن زمان تحت مدیریت چهار معاون مدیرکل قرار داشته است. فرایند انتخاب مدیرکل جدید برای این نهاد سال گذشته که دولت ترامپ کاندیداتوری اکنجوایوه آلا را وتو کرده و خانم «یو میونگ هی» وزیر بازرگانی کره جنوبی را برای این سمت ترجیح داد، به بنبست رسید. خانم یو روز جمعه پس از مشورت با دولت بایدن، به کارزار خود پایان داد. این اقتصاددان نیجریهای متعهد شده است نقش فعالتری به عنوان مدیرکل ایفا کند و تلاش کند نظرگاه مشترکی در میان اعضای این نهاد تجاری پیدا کند. با این حال قدرت مدیرکل سازمان جهانی تجارت نسبت به اعضای این سازمان محدود است و تنها میتواند دیدارهایی را برگزار کرده و پیشنهادها و استراتژیهایی برای پرداختن به منازعات در دستگاه تجارت جهانی مطرح کند. علیرغم اینکه اخیراً تابعیت آمریکایی وی سلب شده، وی از نیجریایی بودن ابراز خوشحالی میکند و بهشدت میهندوست است - و در لباسهای متناسب با چاپ آفریقایی هویت آفریقایی خود را به رخ میکشد. اقتصاددانی که از دانشگاه هاروارد مدرک گرفته به عنوان یک کارگر سرسخت دیده میشود، که در ماه ژوئیه در مصاحبهای گفت که آنچه WTO نیاز دارد یک خانهتکانی است. او گفت: «آنها به چیز دیگری احتیاج دارند، این نمیتواند برای WTO مثل همیشه تجارت باشد - آنها به کسی احتیاج دارند که اصلاحات را انجام دهد و رهبری کند.»
اصلاحات در نیجریه وی در طول 25 سال حضورش در بانک جهانی، رهبری چندین طرح برای کمک به کشورهای کمدرآمد، به ویژه جمعآوری تقریباً 50 میلیارد دلار در سال 2010 از طریق اهداکنندگان انجمن توسعه بینالمللی (IDA) - صندوق بانک جهانی برای فقیرترین کشورها - را بر عهده داشت. اما این برنامه اصلاحات وی در نیجریه است که به آن افتخار میکند - به ویژهاینکه او دو بار به عنوان وزیر دارایی این کشور در زمان «اولوسون اوباسانجو» و «گودلاک جاناتان» روسای جمهور این کشور خدمت میکرد. به گفته «بیسمارک رووان» اقتصاددان برجسته نیجریهای، اصلاحات اقتصادی وی تأثیر گستردهای داشت و نیجریه را در یک دوره حساس نجات داد. این اصلاحات شامل جداسازی بودجه از قیمت نفت بود که به این کشور اجازه میداد در حساب ویژهای پول را برای زمانی که قیمت نفت بالا بود؛ پسانداز کند. رووان گفت: «این اقدام بود که باعث شد اقتصاد نیجریه بین 2008 و 2009 زنده بماند.» سبک زندگی خانم اکنجوایوه آلا شغل خوبی را در بانک جهانی و خانواده خود را در واشنگتن، جایی که همسرش به عنوان جراح مغز و اعصاب کار میکند، رها کرده بود تا در نیجریه کار کند؛ زیرا برخلاف سایر وزرا، کارمندان داخلی و ناوگانی از خودروها نداشت.
گروگانگیری مادر مادر وی، «خامنه اکو نجو» - پزشک و استاد بازنشسته جامعهشناسی - در سال 2012، در سن 82 سالگی از خانهاش در جنوب نیجریه ربوده شد. آدمربایی در نیجریه امری معمول است، جایی که این یک کار جنایی سودآور است و خانوادهها غالباً هزینههای آزادسازی گروگانهای خود را پرداخت میکنند زیرا سرویسهای امنیتی اغلب افراد ربودهشده را پیدا نمیکنند. اکنجوایوهآلا که در آن زمان وزیر دارایی بود گفت که آدمربایان ابتدا خواستار استعفای وی شدند و سپس باج خواستند. اما او میگوید که از انجام هر دو کار خودداری کرد. وی در گزارش خود از این رویداد گفت: «من میدانستم که اخیراً بر روی پرونده ضد فسادی کار میکردم که بازاریابان نفت کشور را هدف میگرفت. بنابراین خانم اکو نجو طی پنج روز آزاد شد.
سرگذشت اکنجوایوه آلا متولد 13 ژوئن 1954 از مردم «ایگبو» در «اوگواشی-اوکوو» ایالت دلتا و از خانواده ای بانفوذ است. او در سال 1977 میلادی کارشناسی هنرش را از دانشگاه هاروارد دریافت کرد. در 1981 میلادی او موفق به دریافت دکترای اقتصاد ناحیهای از موسسه فناوری ماساچوست (آم آی تی) شد. او برای دکترای خود از انجمن آمریکایی زنان دانشگاهی یک کمکهزینه تحصیلی دریافت کرده بود. نگوزی اکنجوایوه آلا با دکتر «ایکمبا ایوه آلا» از ایالت «ا بیا» ازدواجکرده است. آنها چهار فرزند دارند که بزرگترینشان، «اونی اینیا ایوه آلا» در سال 2010 میلادی مدرک دکترای آسیب شناسی تجربی خود را از دانشکده پزشکی دانشگاه هاروارد دریافت کرد. پسر دیگر او یک نویسنده و پزشک است.