کد خبر : 103353 تاریخ : ۱۳۹۹/۱۰/۱۷ - 00:04
در آغاز چهل و یکمین دوره نشست شورای همکاری خلیج‌فارس صورت گرفت آشتی قطـر و عربستان اشاره: چهار کشور عربستان سعودی، امارات متحده عربی، مصر و بحرین، چهارسال پیش رابطه‌شان را با کشور قطر قطع کردند. علتش این بود که آن‌ها معتقد بودند قطر به پدیدار شدن و فعالیت گروه‌های تندرویی چون داعش در سوریه و عراق کمک کرده و همچنین با اخوان‌المسلمین و حزب‌الله لبنان همکاری می‌کند. این چهار کشور سپس فهرستی از خواسته‌ها را به قطر ابلاغ کردند تا برای برقراری مجدد روابط اجرا کند؛ ازجمله قطع رابطه با ایران و پایان‌دادن به عمر شبکه الجزیره قطر که در مقایسه با سایر رسانه‌های عرب‌زبان مستقل‌ و پربیننده‌تر بوده و هست و انتقادات زیادی را علیه حکام کشورهای عربی مطرح می‌کند. البته قطر آن‌ اتهامات و این خواسته را نپذیرفت و روابط فی‌مابین حدود سه سال پرتنش بود. تا این‌که سرانجام در آستانه چهل و یکمین دوره نشست شورای همکاری خلیج‌فارس که به میزبانی عربستان درحال برگزاری است، دولت کویت اعلام کرد که قطر و عربستان، میانجیگری کویت را پذیرفتند و قرار است پس‌از سه‌سال مجادله و تنش، مرزهای دریایی، زمینی و هوایی‌شان را به‌روی هم باز کنند. روز گذشته جرد کوشنر، داماد و مشاور ارشد دونالد ترامپ هم به خاورمیانه سفر کرد تا در این مراسم حاضر باشد. محمد بن سلمان ولیعهد عربستان نیز از تمیم بن‌حمد آل‌ثانی، امیر قطر پس از ورودش به شهر العلا شخصاً استقبال کرد و او را در آغوش گرفت. کشور قطر با جمعیتی حدود 2 میلیون و ۶۰۰ هزار نفر که تنها ۳۰۰ هزار نفر از آن شهروند قطری محسوب می‌شوند، از منابع گازی و نفتی بزرگی سود می‌برد؛ به‌گونه‌ای که در سال 2020 با درآمد سرانه 138,910 دلار، در رتبه نخست کشورهای جهان بر اساس تولید ناخالص داخلی قرار گرفت. نزدیک شدن قطر به عربستان از یک‌سو و عادی‌سازی روابط اسرائیل با کشورهای عربی از سوی دیگر می‌تواند ژئوپلیتیک منطقه را دچار تغییر و تحول کند.

ستاره صبح-

امیر قطر برای شرکت در اجلاس شورای همکاری خلیج‌فارس به عربستان سعودی سفر کرد. پیش‌ازاین، وزیر خارجه کویت گفته بود عربستان و قطر پس از نزدیک به سه سال قطع روابط سیاسی و تجاری، توافق کرده‌اند که مرزهای هوایی، دریایی و زمینی خود را باز کنند. قرار بوده است در عربستان، توافقنامه‌ای به‌منظور پایان دادن به اختلاف بین دوحه و ریاض امضا شود. همسایگان قطر سه سال و نیم پیش این کشور را به اتهام حمایت از تروریسم تحریم کردند، اتهامی که قطر آن را انکار کرده است. یک مسئول برگزاری این اجلاس گفت تصمیم عربستان سعودی بازگشایی فضای هوایی، مرزهای زمینی و دریایی خود به قطر گام جهت اعتمادسازی بود تا زمینه برای اطمینان از حضور امیر ایجاد شود. در ماه‌های اخیر، واشنگتن فشارهای خود را برای حل اختلاف شدت داده است تا به‌زعم خود ایران را منزوی کند. جراد کوشنر داماد و مشاور ارشد دونالد ترامپ نیز در این اجلاس حضور دارد. عربستان، امارات، بحرین و مصر از بهار سال ۲۰۱۷ با قطر قطع رابطه کردند و دوحه را متهم به حمایت از «تروریسم» کردند. اتهامی که قطر رد کرد و ضمن مخالفت با خواسته‌های ۱۳ گانه ریاض، از این کشور و سه متحد دیگرش به علت خسارت به خطوط هوایی خود درخواست ۹ میلیارد دلار غرامت کرد.

علت قطع روابط
خبر توافق میان دوحه و ریاض تنها یک روز پیش از آغاز اجلاس شورای همکاری‌های خلیج‌فارس منتشر شد که روز سه‌شنبه، ۵ ژانویه، در ریاض آغاز به کار کرد. رسانه‌های خاورمیانه همچون الجزیره خبر این توافق را هم‌زمان با آغاز به کار جلسه سه‌شنبه، رسماً اعلام کردند. هم‌زمان یک مقام ارشد دولت آمریکا هم گفته که توافقی میان دو کشور برای پایان دادن به تنش‌های سه سال گذشته امضاءشده است. خبرگزاری رویترز از سفر جرد کوشنر، داماد و مشاور ارشد دونالد ترامپ به خاورمیانه خبر داد و نوشت او برای حضور در مراسم اعلام این توافق عازم منطقه شده است. عربستان به همراه امارات متحده عربی، بحرین و مصر از اواخر بهار سال ۲۰۱۷ روابط خود را با قطر قطع کرده بودند، از آن زمان مرزهای زمینی، هوایی و دریایی خود را به روی قطر بسته بودند. ادعای این چهار کشور که عربستان رهبری آن‌ها را در دست دارد این بود که قطر در جریان جنگ سوریه و ظهور داعش در عراق، به گروه‌های تندرو کمک کرده است. ادعایی که دوحه قویاً رد می‌کند. پس از قطع روابط میان این چهار کشور و قطر، عربستان و امارات فهرستی ۱۳ ماده‌ای پیش روی قطر گذاشتند و برقراری مجدد روابط را منوط به اجرای کامل این مفاد گذاشتند؛ ازجمله، قطع روابط با ایران و تعطیلی شبکه خبری الجزیره. شروطی که دوحه آن‌ها را تلاش برای دخالت در امور این کشور و سرنگون کردن حاکمان خود دانست و نپذیرفت.
میانجیگری کویت
کویت که وزیر خارجه آن از این توافق و بازگشایی مرزهای قطر و عربستان خبر داده، در سه سال گذشته تلاش کرد برای آشتی میان این کشورهای حوزه خلیج‌فارس میانجی‌گری کند. انتظار می‌رود، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا هم شکل‌گیری این توافق را مدیون تلاش‌های خود در خاورمیانه ارزیابی کند. هنگامی‌که در ژوئن سال ۲۰۱۷ بحران میان این ۵ کشور عربی شروع شد، عربستان سعودی به‌اتفاق امارات متحده عربی، بحرین و مصر فهرستی شامل ۱۳ درخواست را به قطر تحویل دادند و یک مهلت ۱۰ روزه برای اجرای این درخواست‌ها تعیین کردند. ازجمله این درخواست‌ها قطع تمام ارتباط‌ها با تشکیلاتی بود که عربستانی‌ها ادعا می‌کردند اسلام‌گرا هستند و برخی از آن‌ها را «تروریست» می‌خواندند. قطر به‌دفعات هرگونه ارتباط با «گروه‌های تروریستی» را تکذیب کرده و این ادعاهای عربستان و متحدانش را هم رد کرد. این کشورها همچنین از قطر خواستند روابط دیپلماتیک و اقتصادی‌اش با ایران را قطع کرده و تحریم‌های آمریکا علیه ایران را رعایت کند. ازجمله ۱۳ درخواستی که کشورهای تحریم کننده از قطر کرده بودند تعطیل اهرم‌های رسانه‌ای این کشور-ازجمله شبکه الجزیره- بود که گزارش‌های غالباً انتقادی و افشاگرانه آن از منطقه، سال‌ها موجب سرافکندگی این کشورها در ارتباط با برنامه‌های سیاست داخلی‌شان شده بود.