هیئت تحریریه
21 نوامبر 2022
تارنمای گلوبال تایمز
برگردان و کوتاه‌سازی علی‌اصغر شهدی
Asgar.shahdi@gmail.com
جام جهانی فوتبال 2022 قطر پس از انتظارات هواداران در سراسر جهان، از روز یکشنبه به‌طور رسمی آغاز شد. هر یک از 32 تیم فوتبال جهان در نهایت می‌تواند جام قهرمانی فوتبال را بالای سر ببرد و سبب شادی هواداران آن تیم شود. جذابیت فوتبال همچنین از مرزهای ملی، نژادها و مذاهب فراتر خواهد رفت تا جرقه‌های احساسات و ارزش‌های مشترک جهان را در زمین‌های بازی روشن کند.
در چهار سال گذشته از آخرین جام جهانی، تغییرات بزرگی در جهان رخ داده است. تحت تأثیر همه‌گیری کووید-19، رویدادهای ورزشی بین‌المللی کاهش و تبادلات بین کشورها و مناطق را با مشکل مواجه کرده است. درعین‌حال، ژئوپلیتیک و ایدئولوژی‌ها در مناطقی که در وهله اول نباید درگیر می‌شدند، بیداد می‌کنند. هرچه زمینه چنین درگیری‌هایی بیشتر باشد، جهان به جام جهانی و روحیه ورزشی که در جام جهانی تجسم یافته است، بیشتر نیاز پیدا می‌کند. از این منظر، مراد از جام جهانی قبل از همه، اول «جهان» و سپس «جام» است. همان‌طور که «جیانی اینفانتینو»، رئیس فیفا گفت «فوتبال فقط یک ورزش نیست و ارزش و نفوذ فرهنگی آن می‌تواند جهان را متحد کند.»
فوتبال مدرن از اروپا سرچشمه گرفت و به‌تدریج به سایر نقاط جهان گسترش یافت و امروز به بزرگ‌ترین ورزش جهان تبدیل شده است. این خود دلیل روشنی بر موفقیت و جهانی شدن این ورزش است. جام جهانی، معتبرترین تورنمنت فوتبال جهان، این نکته را به‌خوبی نشان می‌دهد. از آغاز قرن بیست و یکم، جام جهانی فوتبال به‌طور متوالی وارد ژاپن، کره جنوبی، آفریقای جنوبی و روسیه شد و به پیشرفت‌های تاریخی متعددی دست یافت.
اکنون جام جهانی به قطر آمده است و بار دیگر «اولین»های زیادی ایجاد کرده است؛ از جمله اینکه اولین بار است که جام جهانی در زمستان در نیمکره شمالی برگزار می‌شود. جام جهانی اولین بار است که در یک کشور خاورمیانه سازمان‌دهی می‌شود. اولین بار که داوران زن مسابقات جام جهانی مردان را قضاوت می‌کنند و اولین بار است که از فناوری آفساید نیمه‌خودکار استفاده خواهد شد. تک‌تک این «اولین» ها شاهد پیشرفت تکنولوژی و تمدن بشری است. تاریخ جام جهانی در تاریخ تمدن بشری ادغام شده و فوتبال با توپ کوچک، توپ بزرگ جهان را هدایت می‌کند.
از 12 سال پیش که قطر میزبانی جام جهانی را به دست آورد، این کشور و کل جهان عرب انتظار زیادی از این مسابقات داشتند. قطر برای میزبانی موفقیت‌آمیز جام جهانی تلاش‌های زیادی انجام داده و بیش از 220 میلیارد دلار در زیرساخت‌های مربوطه سرمایه‌گذاری کرده است که از تولید ناخالص داخلی 2021 این کشور فراتر رفته است. همچنین این جام جهانی را به گران‌ترین جام جهانی تاریخ تبدیل می‌کند. این نوع از اخلاص، خود در خور احترام و برکت است.
خاورمیانه یک نیروی رو به رشد در فوتبال است. اعتقاد بر این است که قطر به‌عنوان اولین کشور منطقه که میزبان جام جهانی شده، چیزی بیش از فوتبال به جهان نشان خواهد داد - همچنین آداب‌ورسوم و شکوه‌های بیشتر متعلق به تمدن این کشور و منطقه را به جهانیان نشان و ارتباطات را ارتقا خواهد داد.
اما متأسفانه برخی از مردم در ایالات‌متحده و غرب چشمان خود را بر تلاش‌های قطر بسته‌اند. در عوض، آن‌ها یک بار دیگر مسائل به اصطلاح حقوق بشر و مسائل دیگر را برای انتقاد از قطر مطرح کردند و حتی سعی کردند موجی از «بایکوت دیپلماتیک» را به راه بیندازند؛ بنابراین جام جهانی امسال «سیاسی‌ترین» جام جهانی محسوب می‌شود.
جام جهانی به‌عنوان برترین رویداد ورزشی جهانی، بار دیگر به دنیا خواهد گفت که حتی در مسابقات بی‌رحمانه «که برای تو باخت است و برای من پیروزی»، بازهم امکان احترام، دوستی و پیشرفت متقابل وجود دارد. این دلیل اساسی است که چرا سیاسی کردن و ابزاری کردن رویدادهای ورزشی در همه‌جا محبوب نیست. جام جهانی و روحیه ورزشی آن بخش مهمی از ارزش‌های مشترک همه بشریت است که باید به‌جای خدشه‌دار شدن، ترویج شود. همان‌طور که در سه آهنگ تم رویداد امسال، «حیا حیا»، «ارهبو» و «آسمان را منور کن» بیان شده است.
توپ فوتبال گرد است و زمانی که این توپ به نام «سفر» شروع به چرخیدن می‌کند، روحیه افراد بی‌شماری نیز بر همین اساس دچار نوسان می‌شود و آنچه مردم از آن احساس می‌کنند، نه‌تنها سرعت و شدت بازی‌های ورزشی، بلکه عمق و وسعت ارتباطات انسانی است.